Загас агнуурын салбарт оршиж буй авлигын бодит цар хүрээг шинэ судалгаа онцлов

Ц.Анударь / Гадаад мэдээ

Авлига нь загас агнуур, загасан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн нэмүү өртгийн сүлжээний томоохон асуудал юм. Авлигын үр дагавар нь хууль бус загас агнуурын асуудлаас илүү өргөн хүрээтэй, ноцтой юм. Загасан бүтээгдэхүүн нь хүн амын өдөр тутмын хэрэглээ болоод байна. Сүүлийн жаран жилийн хугацаанд дэлхийн хүн амд ноогдох загасны хэрэглээ 9.9 кг байснаас 19.2 кг болсон. Хүмүүс ихэнхдээ өөрийн газар нутагт байдаг загасыг хэрэглэдэг боловч олон хүн дэлхийн нөгөө өнцгийн загасыг идэх нь бий. Загасан бүтээгдэхүүний дэлхийн худалдааны эргэлт 1976 оноос 2010 онд жилдээ 3.9 хувь юм. Тус салбараас 60 сая хүн шууд, 70 сая хүн шууд бусаар орлого олдог. Энэ нь нөгөө талаас далай тэнгисийн усны нөөцийг хадгалах, ашиглахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Иймд бидний далай тэнгис, гол, мөрөн болон хүнсний хангамжийн сүлжээний таатай байдлыг хангахад загасны аж ахуйн үр ашигтай удирдлага ач холбогдолтой юм. Гэвч авлига үүсэх боломжууд нь загасны худалдаа, хэрэглээг ядуурлын эх сурвалж, тогтвортой байдлын аюул болгодог.

Гурван мэдэгдэхүүн

Загас агнуурын салбар дахь хууль бус, мэдэгдээгүй, зохицуулагдаагүй үйл ажиллагааны талаар судалгаа хийгдэж байсанч тус салбар дахь авлигын асуудал төдийлөн судлагдаагүй юм. Үүнээс гурван үндсэн асуудлыг тодруулж болно. Нэгдүгээрт, загасны аж ахуйн үе шат бүрт, эсхүл загасан бүтээгдэхүүний нэмүү өртөг бий болгох сүлжээнд авлигын олон төрөл оршиж буй талаар НҮБ-ын Мансууруулах бодис, гэмт хэрэгтэй тэмцэх албаны “Өмхийрсэн загас: загасны аж ахуй дахь авлигатай тэмцэх зөвлөмж” тайланд дурдсан байна. Хоёрдугаарт, хууль бус загас агнуураас авлигын үр дагавар илүү ноцтой юм. Өмнөд Африкаас эхлэн Номхон далайн арлууд хүртэлх газар нутгийн нөхцөл байдлаас үзэхэд авлига нь хууль сахиулах үйл ажиллагааг сулруулж, экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалахад хүндрэл учруулж, хууль бус үйл ажиллагааг өөгшүүлж, сайн засаглалыг сулруулж, загас агнуурын хамтарсан удирдлагын хууль ёсны байдлыг бууруулж байна. Түүнчлэн хүний наймаа, боолчлолд боломж үүсгэж байна. Гуравдугаарт, авлига нь зарчмын хувьд өөр юм. Нийтийн албан тушаалтнууд хувийн ашиг хонжооны зорилгоор хууль бус үйл ажиллагааг санаатайгаар үл тоох, эсхүл хөхүүлэн дэмжих нөхцөлд үүсдэг. Гэсэн хэдийч загас агнуурын хууль бус, мэдэгдээгүй, зохицуулагдаагүй үйл ажиллагаа, эсхүл авлига ч бай бүтцийн ижил төстэй сул талууд ажиглагддаг. Үүнд, хууль сахиулах үйл ажиллагааны хяналт сул, загас барих квот хэмжээний хориг, загасны нөөц буурсан зэргээс үүдэлтэй загас агнуурын аж ахуйнуудын ядуурал юм. Загас агнуурын салбар дахь авлигын асуудлыг ойлгохын тулд тус салбарын авлигын асуудлын талаарх олон улсын байгууллагуудын шинжлэх ухааны бүтээл, хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслийн мэдээлэл, тайлан зэргийг Лондонгийн Эдийн засгийн сургууль болон Аделайдын их сургуулийн эрдэмтэд судалжээ. Үйлдвэрлэлийн үе шат бүр дэх авлигын төрлүүдийн талаарх олон тохиолдлуудыг судалсан байна. Эдгээр нь авлига нэг цул зүйл, нэг төрөл эсхүл нэг цаг үе/орон зайд бус гэдгийг харуулж байна. Авлига нь төрөл бүрийн зөвшөөрөл олгох, улс төрийн авлига, мөнгө угаах, татвараас залилан, хүний наймаа болон бусад асуудалд илэрч байна. Авлигын үйл ажиллагаа нь дэлхийн бөмбөрцөгийн өмнөд хэсэг, эсхүл хөгжингүй орнуудаар хязгаарлахгүй байна. Төрөл бүрийн зөвшөөрөл олгох, гэрээ, хэлцлийн эрх, мөнгө угаах, эсхүл татварын залилангийн асуудал зөвхөн хөгжингүй баян улсад төдийгүй ядуу орнуудад гарч байна. Үүнээс гадна дээрх үйл ажиллагаа нь орон нутгийн эсхүл үндэсний түвшнээс давж олон улсын хэмжээнд үр дагавар нь илэрч байна. Загас агнуурын үйл ажиллагааны авлигын асуудлыг нарийн судалснаар тэдгээрийг илрүүлэх ач тустай юм.

Шинэ хандлага

Загас агнуурын салбар дахь ноцтой авлигын асуудал нь үндсэн, зарим үед сул хэрэгждэг дүрмүүдээс давсан иж бүрэн авлигын эсрэг арга хэмжээ шаардлагатай байгааг харуулж байна. НҮБ-ын Авлигын эсрэг конвенцид ихэнхи улс орнууд нэгдсэн ба хууль бус загас агнуурыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдэгт санал нэгдсэн. Иймд хууль тогтоомж, гэрээ хэлцлийг нэмэгдүүлэх бус харин асуудлыг тогтоож, хууль, дүрмийг чанд сахиулах нь чухал юм. Зөвхөн гэмт хэрэгтэй тэмцэх, хууль сахиулах явдлыг нэмэгдүүлэхэд анхаарах нь бусад хүчин зүйлс, бодлогын хэрэгслүүдийг орхигдуулахад хүргэдэг. Тухайлбал, зөвшөөрлийг олон нийтэд нээлттэй болгох, засгийн газруудын цахим-порталд барьсан загасны хэмжээг ил зарлаж байх зэрэг нь ил тод байдал, хариуцлагатай байдлыг нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой юм. Худалдан авагч, хэрэглэгчдэд загасны гарал үүслийг мэдэх нь чухал байдаг. Ихэнхдээ албан тушаалтнуудын цалин бага, өөрсдийн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх нөөц хангалтгүй байдаг. Авлигад автсан удирдах албан тушаалтнууд нь ямар нэгэн хариуцлага хүлээхгүй байгааг ажиглаж буй албан тушаалтнууд шударга бус байдал, ёс суртахууны доройтолд ордог.

Загас агнуурын салбар дахь авлигын тархалт, нарийн түвэгтэй байдалд бүтцийн тодорхой хандлагаар хандахгүй байх нь загасны нөөц, экологийн асуудал, загасчдын амьжиргаа зэрэгтэй холбоотой тус салбарын тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд сорилт хэвээр байх болно. Хэрэв эдгээрийг үр ашигтай шийдэхгүй бол үр дагаврууд дээр одоо тулгарч буй загасны хэт их агнуур, цаг агаарын өөрчлөлт, далай, тэнгисийн шүлтлэг байдал алдагдах зэрэг экологийн эрсдлүүд нэмэгдэж улам хүндрэх болно.

Хэдийгээр дэлхий дахины улс төрчид энэхүү сорилтыг ухамсарлаж буй ч энэхүү үзэгдлийн талаар илүү тодорхой ойлголтод тулгуурласан бодлогын иж бүрэн, тохирсон хэрэгслүүдийг боловсруулан ашиглах цаг нь ирсэн байна. Эдгээр нь тухайн улсын соёл, нийгэм, улсад нэвшсэн авлигын үндсэн шалтгааныг устгахад чиглэсэн байх ёстой.

Эх сурвалж: АТГ


Сэтгэгдэл

lbkbtalfddzc [178.158.37.3] 2022-07-19 10:20:18

http://netstate.ru/video-2/index.html

lnvibylfmdus [178.158.19.109] 2022-06-24 11:10:14

http://tinyurl.com/2d4fmahd

ldtqtwlzyrzp [178.158.22.30] 2022-06-18 12:30:08

http://images.google.co.zw/url?q=http://netstate.ru/

lpjpjylucewz [178.158.22.30] 2022-06-18 06:55:23

http://tinyurl.com/2d89ptph

lobteilgcdyr [178.158.22.30] 2022-06-17 19:27:47

http://tinyurl.com/2c7rrjao

lqkpfeluemcp [178.158.22.30] 2022-06-17 14:21:42

http://tinyurl.com/2ybx4elb

llcvtylauffh [178.158.1.238] 2022-06-16 08:28:23

http://is.gd/S6rwZZ

lfpyrwldzons [178.158.34.53] 2022-06-13 13:02:48

Мир Юрского периода: Господство http://bit.ly/mir-yurskogo-perioda-2022 70656954 61868583 178323001331 347677587992632260 8192401 71252370 798561413911 2118340194843985753 76363989 52331267 826148503957 56169753629925002246

lpggbvlvvtjz [178.158.34.53] 2022-06-13 08:13:36

https://bit.ly/Shkala-tonov 2437214 18343058 343586896899 16564405987542534066 15419254 65764439 25824651588 69097263362466966471 25771442 35862512 262292778499 83749261639723603025

ms-marveljcqku [178.158.1.48] 2022-06-03 23:41:11

Смотреть кино онлайн бесплатно в хорошем качестве. <a href="http://bit.ly/malefisenta-movies-malefisenta-2-0-film">Малефисента 2 просмотр фильма онлайн</a> Фильмы в хорошем качестве 720 HD. Фильм. 80999215 51204206 443122008120 80258179851624496756 73805857 23045303 25695865535 10471991712386003605 69425714 49951638 25462453379 3265509943389852189

ms-marvelvzwvp [178.158.51.144] 2022-05-29 14:19:08

Более наглядно это настроение показал популярный <a href="https://bit.ly/FILMFILMFILM">фильм</a> «Цирк», вышедший на экраны в мае

ms-marvelgiesz [178.158.1.69] 2022-05-25 23:08:21

Сериал Мисс Марвел смотреть онлайн <a href="http://bit.ly/ms-marvel-1-8-seriya">"Мисс Марвел" [2022 - </a> Сериал: Мисс Марвел

АААpqqmqld [178.158.70.35] 2021-11-02 05:25:58

Некероване кохання 14 серія <a href="https://bit.ly/2ZNemN0">Некероване кохання 14 серія</a> yunb ddnznz Смотреть онлайн сериал Некероване кохання / Любовь без тормозов 14 серия Некероване кохання / Любовь без тормозов: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16 СЕРИЯ (украина)

Huhuujii [182.160.33.6] 2020-05-27 09:01:52

Darhdiin fsagaan zagas bas barag usdaj baina Manai nutgiin gold zunduu zagastai baidag bailaa Suuliin jiluuded hegch zagas uzegdehee bolisonshuu Hutgiin humuusiin yarih ni tor tataj haagaad hedhen hun ashiglaj baigaa tuhai bichsen baisan Uuniig bas shalgah ni zuitei

зочин [103.9.88.162] 2020-05-27 08:58:07

манайхан хориглоод л,1 ш барьлаа, барихыг завдлаа гэж торгоод л хятадууд Буйр, Далай нуурт,оросууд Байгал нуурт манай загасыг очихоор нь тонн тонноор нь олборлоод л

Зочин [103.80.210.183] 2020-05-27 08:02:14

буйр нуурын загасыг хытадууд түүгээд дуусан гэлээ шүү. шалгаач ээ


16 сэтгэгдэл байна
1000 тэмдэгт оруулах үлдлээ.
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Medee.MN хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.
16 сэтгэгдэл байна
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Medee.MN хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.