Өнгөрсөн хугацаанд, одоо ч олон нийтийн анхаарлын төвд буй Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сан /ЖДҮХС/-аас урт хугацаатай хөнгөлөлттэй зээл олгох төсөл сонгон шалгаруулах журмыг энэ оны дөрөвдүгээр сарын 19-ны өдөр шинэчлэн баталсан талаар бид өмнө нь мэдээлсэн.

УИХ болон Засгийн газрын гишүүд, төрийн өндөр албан тушаалтнууд гээд тус сангаас зээл авсан 100 тэрбумын хэргийг АТГ шалгаж байгаа. Гэхдээ тус сангаас зээл авахдаа хуулийн зөрчил дутагдал гаргаагүй аж, ахуй нэгжүүдийн хэргийг эхнээс нь хааж байгаа гэх мэдээлэл бий. Хамгийн ноцтой нь тэдэнтэй хамт төрийн өндөр албан тушаалтнуудын хэрэг цагаатгагдаж эхлээд буй.

Урт хугацаатай, жилийн гурван хувийн хүүтэй, жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдийн авах ёстой зээлийг хэдэн тэрбумаар хэмжигдэх хөрөнгөтэй УИХ, Засгийн газрын гишүүд нь хуваагаад авчихсан нь ёс зүйн хувьд хариуцлага хүлээхээр хэмжээний үйлдэл мөн. Гэтэл өнгөрсөн хугацаанд нэг ч УИХ-ын гишүүн ЖДҮХС-аас зээл авсандаа хүлцэл өчөөгүй.

Тэр бүү хэл 3 хувийн хүүтэй авсан зээлээ 36 хувь болгон бусдад зээлж мөнгө угаасан байж болзошгүй УИХ-ын гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх асуудлыг прокуророос оруулж ирэхэд УИХ хүлээж авалгүй, тас хамгаалаад үлдсэн.

Ямартай ч одоогоор УИХ-ын нэр бүхий 49 гишүүн ЖДҮХС-аас зээл авсан баримт ил болоод байгаа юм. Үүнд Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, УИХ-ын дарга Г.Занданшатар ч багтана.

ШИНЭ ЖУРАМ: ЖДҮХС-ИЙН ЗЭЭЛИЙГ АРИЛЖААНЫ БАНКААР ОЛГОНО

УИХ-ын гишүүдэд ЖДҮХС-аас зээл олгохгүй гэх заалт өмнөх журамд байгаагүй учраас зээл авсан гэх тайлбарыг УИХ-ын гишүүд хэлдэг. Хэдий хууль, дүрэм зөрчөөгүй ч зээл авсан нь өөрөө УИХ-ын гишүүдийн хувьд ёс зүйн том зөрчил юм. Харин шинэ журмаар УИХ, Засгийн газрын гишүүд, төрийн өндөр албан тушаалтнуудын компани, аж ахуй нэгж, хамраалал бүхий этгээд нь зээл олгохгүй гэж ТОВ, ТОДОРХОЙ ЗААЖ ӨГСӨН БАЙНА.

Мөн зээлийн тодорхой хэсгийг банкаар олгохоор болжээ. Нэгдүгээрт, арилжааны банкаар, хоёрдугаарт ЖДҮХС-аар дамжуулан олгоно. Төсөл сонгон шалгаруулахдаа нарийвчилсан үнэлгээг олон улсын байгууллагын хэрэглэдэг аргачлалын дагуу хийхээр болжээ.

“Үнэлгээ хийсний дараа хянаж, зээлийг олгоно. Нөгөө талаар зээл олгох субьектийг тодорхой зааж өгч байгаа. Зээл олгох зээлийн хороо долоон хүний бүрэлдэхүүнтэй байна. Түүний дөрөв нь мэргэжлийн холбоод олон нийтийн байгууллага төлөөлөл байх болно. Шулуухан хэлэхэд ХХААХҮ-ийн сайд зээл олгодог байсныг болиулсан. Зөвхөн сонгон шалгаруулах журмын дагуу зээл олгоно" гэж ХХААХҮ-н сайд Ч.Улаан мэдэгдсэн.

Зээлийн хүсэлтийг тавдугаар сарын 27-ноос зургадугаар сарын 10-ны хооронд хүлээн авна.

ЖДҮХС-ААС УРТ ХУГАЦААТАЙ, ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛ ОЛГОХ, ТӨСӨЛ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ ЖУРАМД ОРСОН ГОЛ ӨӨРЧЛӨЛТҮҮД:

1. Төрийн өндөр албан тушаалтан, түүний гэр бүлийн гишүүдийн хувь эзэмшдэг компанийн төслийг хүлээн авахгүй.
2. Хороо, дэд хороо нь төсөл сонгонш алгаруулах, үнэлэх үйл явцыг цахимаар болон олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр нээлттэй, ил тод зохион байгуулна.
3. Төсвийн хөрөнгөөс зээл авсан хувь хүний овог нэр, хуулийн этгээдийн нэр, регистрийн дугаар, шалгарсан төслийн нэр, үйл ажиллагааны чиглэл, төсөл хэрэгжих байршил, сонгон шалгаруулсан шийдвэрийг цахим хуудсаараа дамжуулан нийтэд ил тод мэдээлнэ.
4. Төсөл сонгон шалгаруулах хороо, дэд хорооны саналын эрхтэй 7 гишүүний 4 нь Жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр сүүлийн 3 жил үйл ажиллагаа явуулсан төрийн бус байгууллагын төлөөлөл байна.
5. Хөнгөлөлттэй зээлийн зарим эх үүсвэр, төсөл сонгон шалгаруулах эрхийг орон нутагт шилжүүлсэн.
6. Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сан, Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сан, Мал хамгаалах сан, Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан, Сум хөгжүүлэх санд хугацаа хэтэрсэн зээлийн үлдэгдэлтэй бол зээл олгохгүй.
7. Хөнгөлөлттэй зээлийг дамжуулан олгох арилжааны банкинд тавигдах шаардлагыг бий болгосон.
8. Хөнгөлөлттэй зээл авах жижиг, дунд үйлдвэрэрхлэгчдэд тавигдах шаардлагыг иргэн, хуулийн этгээдээр салгаж, тодорхой болгосон.
9. Төсөл хүлээн авах хугацааны товыг тогтоохдоо жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдэд төсөл бичих хугацаа олгох зохицуулалты гхийсэн.
10. Жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчийн төслийг хүлээн авах, шалгах, судалгаа хийх, хурлаар хэлэлцүүлэх зэрэг үе шат бүрийг нарийвчлан зааж хариуцлагыг нэмэгдүүлсэн.
11. Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангаас шууд зээл олгох тохиолдолд зээлийн эрсдэлийн болон хөрөнгийн эрсдлийн даатгалд жил бүр заавал хамруулна.
12. Тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлох.
13. Төсөл сонгон шалгаруулалтыг онооны системээр үнэлнэ.
14. Дээд хэмжээ – ЖДҮХсан нэг тэр бум хүртэлх

Дээд хэмжээ – Ороннутаг 200 саяхүртэлх

Доод хэмжээ – Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх санд 20 сая

Доод хэмжээ – Орон нутаг 20 сая хүртэлх байна.

ЖДҮХС-аас зээл олгох журам хэрхэн өөрчлөгдсөнийг доорх мэдээллээс харна уу.