Улаанбаатар - Дарханы чиглэлийн автозам шинэчлэлтийн ажлын үйл явц, нөхцөл байдал хүнд байна. Гэсэн хэдий ч тус яам хаалгаа барьж, иргэд, сэтгүүлчдийн асуултад хариулахаа болилоо. Газрын дарга нь хоригдсон байгаа тус яамныхан Улаанбаатар Дарханы замын талаар мэдээлэл авах гэсэн хэнд ч мэдээлэл өгөхгүй байгаа тул тус яамны удирдлагууд болон дэд сайд Л.Халтарыг иргэд болон сэтгүүлчид “эрэн сурвалжилж байна”.

Монгол Улсын ЗГ-ын 2018 оны 284 тогтоолоор Улаанбаатар - Дархан чиглэлийн авто замыг 4 эгнээ бүхий авто зам болгон өргөтөн, шинэчлэх шийдвэрийг гаргасан бөгөөд хуучин 2 эгнээ авто замыг Азийн хөгжлийн банкны “Бүс нутгийн авто зам хөгжүүлэх, засвар ашиглалтын төсөл”-ийн хүрээнд өргөтөн шинэчлэхээр шинээр нэмж барих 2 эгнээ авто зам барих ажлыг Европын сэргээн босголт, хөрөнгө оруулалтын банкны хөрөнгө оруултаар барихаар болсон. Улаанбаатар - Дарханы чиглэлийн 204.11км авто замыг 2019.06.17 өдрөөс шинээр барих ажлыг эхлүүлсэн бөгөөд 2019.11.30 өдөр ашиглалтанд өгнө гэж албаны эх сурвалж удаа дараа мэдэгдсэн.

Уг 4 эгнээтэй замыг дараах 5 компанид 5 багацад хувааж өгсөн. ҮҮНД: БАГЦ 1-1 Баруун аймаг салах тойрог уулзвараас Хар мотод давааны ар хүртлэх 37.26км авто зам. Гүйцэтгэгч компани: БНХАУ-ын Хэйлон жианжинь еирөүдэнд бридж БАГЦ 1-2 Хар модот давааны араас Урьхан хүртлэх 45.5км авто зам. Гүйцэтгэгч компани: БНХАУ-ын Чайна Стэйт Шинжиан Констракшн Инженеринг Багц 1-3 Урьхнаас Сүмбэрийн уулзвар хүртлэх 45.74км авто зам Гүйцэтгэгч компани: БНХАУ-ын Гуйжоу Хайвэй Багц 1-4 Сүмбэрийн уулзвараас Цайдамын хөндий хүртлэх 45.08км авто зам Гүйцэтгэгч компани: БНХАУ-ын Чайна Стэйт Шинжиан Констракшн Инженеринг Багц 1-5 Цайдамын хөндийгөөс Дарханы тойрог уулзвар хүртлэх 30.53 км авто зам Гүйцэтгэгч компани: БНХАУ-ын Чайна Жео-Инженеринг Корпораци Дээрх гүйцэтгэгч комцаниудыг харвал хятадын компаниудад давуу эрх олгож Монголын замын компаниуд хэт өндөр шалгуур тавьж шахан гаргасан байгаа юм. Хэдий 5 багцад хувааж өгсөн гэх боловч 2,4-р багцыг нэг компанид давуу эрх олгож өгсөн нь илт харагдаж байна.

Авто замыг богино хугацаанд барихын тулд болон 4 эгнээг зэрэг эхлүүлэхийн тулд ТҮР ЗАМ тавьж нээсэн. Замын ажлын явцыг Багц 1-20%, Багц 2-8%, Багц 3-15%, Багц 4-5%, Багц 5-15 % тай явагдаж байна гэж ЗТЯ-ны эрх бүхий албан тушаалтнууд мэдэгдэж байгаа ч газар дээрээ бол 5% орчим хувийн гүйцэтгэлтэй 2019.11.30 нд ашиглалтанд орно гэсэн магадлал алга байна. Эсвэл ажил хийхээс өмнө ашиг хардаг монгол зангаар замын өргөн, уртаас “идэж” хэдхэн жилийн настай зам тавигдаж байна хэмээн иргэд бухимдаж эхэлжээ. Гэтэл зам биш там болсон тус замын ажлын явцын талаар тус яамнаас мэдээлэл өгөх хүн байхгүй, хаалга түгжээд, төрийн ажил энд “таг” гацжээ. Монгол төрийн ажил ийнхүү явахаар Ерөнхий сайд нь бухимдахаас аргагүй, “монголын төрд гай бололгүй зайл” гэж хэлсэн бололтой. Үнэхээр Зам тээврийн хөгжлийн яамны удирдлагууд “Монголын төрд гай бололгүй” зайгаа тавих цаг ч болжээ. Тэд шалгарсан компаниудын мэдээллийг Шилэн дансны тухай хуулийн дагуу олон нийтэд нээлттэй мэдээлэлгүй нууж байгаа нь олон нийтийн дургүйцлийг төрүүлж буй юм.

Зам тээврийн ноцтой осол тасарахаа больсон УБ-Дарханы чиглэлийн замд иргэд 4-5 цаг орчим явдаг байсан бол зам засварын ажил эхлэсэнээр хугацаа нэмэгдэж зарим цаг агаарын тааламжгүй үед 13 цаг явж байгаа нь иргэд зорчигчид, жолоочдын бухимдлыг төрүүлж байна. Мөн түр замууд эвдэрч жолооч, зорчигчид маань машин техник, эд хөрөнгөөрөө хохирч байна.

Өмнө нь 2012-2015 оны хооронд нийт 3405 км хатуу хучилттай замыг ажиглалтанд оруулсан бөгөөд зам барьж байхад аль болох жолооч, зорчигдыг бухимдуулахгүй цаг хугацаа хөрөнгө мөнгөнд хохирол учруулахгүй байх тал дээр бодлогын хэмжээнд ажилласан.

Жишээ нь Яармаг нисэхийн замыг хуучин замыг ашиглаж хажууд нь шинэ замын нэг урсгалыг барьж ашиглалтанд оруулаад дараа нь хуучин замаа хуулж шинэ замын эсрэг урсгалыг барьж ажшиглалтанд оруулж байсан байна. Гэтэл үүдээ хааж, монгол төрийн бодлого гацсан Зам тээврийн хөгжлийн яам иргэдийн мэдэх эрх, замын ажлын явцаа тайлагнахгүй таг боллоо. Бид Зам тээврийн хөгжлийн яамыг тойрсон сурвалжлагыг эргэн хүргэх болно.