-Нэгэн Засгийн газрын сайд нар дур дураараа ярьснаар улсын эдийн засаг өөдөлж сайжрах ч үгүй байх аа-

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцээс “Ашигт малтмалын тухай хууль”-ийн зарим заалтыг хүчингүй болгосон нь улс төрийн хүрээнд халуухан маргаан үүсгэсээр байгаа. Эл шийдвэрийн дагуу уул уурхайн компаниуд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр төлөхгүй болох нөхцөл байдал үүсээд байгаа, үүний улмаас Монгол Улсын төсөв 2020 онд 1.3 их наяд төгрөгөөр тасалдана хэмээн Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар мэдэгдсэн.

АМНАТ-ийн асуудал өмнөх долоо хоногийн сүүлээр Засгийн газрын сайд нарын хооронд албан ёсны маргаан болж хувирч байна. Өмнө нь албан бусаар УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар нарыг АМНАТ дээр эсрэг байр суурьтай гэж ярьж л байсан нь ийнхүү дөвийж дэвэрсэн сүү шиг түмний нүднээ ил болов.

Д.Сумьяабазар сайд “Төсвийн орлого тасрахгүй. Нийгэмд буруу, зөрүү яриад сүүлдээ хоёр хүний хоорондын маргаан юм шиг болж байна. Монгол төр бол нэгдсэн бодлоготой. Татвартай холбоотой асуудлыг шийдэх бүрэн эрх УИХ-д байгаа. Тиймээс УИХ-аар оруулаад асуудлыг шийдээд явна. Асуудлыг улстөржүүлээд юм уу, бие биеэ буруутай гэж ярих юм ерөөсөө байхгүй. Дотоодын үйлдвэрлэлээ дэмжээд “Шивээ-Овоо”, “Багануур”, “Шарын гол” гээд эрчим хүчний үндэсний үйлдвэрлэлийг хангаж байгаа нүүрсний үйлдвэрүүд дээр таван хувийн татвар тавьж болохгүй. 2.5-аараа явахгүй бол таван хувийн татвар тавьбал эргээд гэрэл цахилгааны үнэ нэмэгдэх, иргэдийн нуруун дээрх ачаалал нэмэгдэх асуудал байгаа” гэсэн байна.

Харин түүний өмнөхөн Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар мэдээлэл хийхдээ “Үндсэн хуулийг зөрчсөн шийдвэрийг Цэц Их суудлын хуралдаанаараа гаргасан. Тодорхой хэлбэл, Үндсэн хуульд хөрсөн доорх ашигт малтмал ард түмний мэдэлд, төрийн өмч байна гэж заасан. Олон улсын нэр томъёогоор рояалти Монгол Улсад бол AMHAT гэсэн татвартай. Цэцийн шийдвэрээр энэ төрлийн татварыг хэн төлөх нь тодорхойгүй болсон. Дээр нь хувь хэмжээг зохицуулсан бүх заалтыг нь авч хаясан байна. Ингээд Монгол Улсад 2020 оны төсөвт 1.3 их наяд төгрөгийн орлого дутах эрсдэл үүсч байна. Зарим хүн үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжээгүй гэж яриад байгаа. Тухайлбал, “Страто” компани “Эрдэнэс Тавантолгой”-гоос тонн нүүрсийг 72 ам.доллараар авч байгаа. Дотооддоо худалдаж байгаа учраас АМНАТ-ийг 2.5 хувиар төлдөг. Тэгэхээр энэ хуулийг яаралтай өөрчлөх хэрэгтэй” гэсэн байна.

Өнгөрсөн долоо хоногийн Засгийн газрын хуралдаанаар АМНАТ-тэй холбоотой асуудлыг хэлэлцэж, нэгдсэн шийдэлд хүрсэн тухай яригдаж байсан. Гэвч өчигдөр УУХҮ-ийн сайд нь ийм байр суурь илэрхийлснийг бодоход салбарын сайд нар нь ойлголцоогүй бололтой. Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Уул, уурхай хөнгөн үйлдвэрийн сайд Д.Сумьяабазар хоёрын АМНАТ-өөс үүдэлтэй маргаан ийм зөрөөтэй байгаа нь У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрын ганхуулах уу гэсэн асуултыг гаргаж ирж байна. Хариулт нь чухам ямархан байхыг цаг хугацаа мөдхөн харуулах нь тодорхой. Нэгэн Засгийн газрын сайд нар өөр өөрийн толгойд орж ирсний дагуу ингэж дур дураараа ярьснаар улсын эдийн засаг өөдөлж сайжрах ч үгүй байх аа.