2020 он гарсаар дэлхийн газрын тосны олон улсын бирж дээрх үнэ 72 ам.доллараас буурч байна. Дөрвөн сарын хугацаанд үнэ буурсантай холбоотойгоор 2020 оны дөрөвдүгээр сарын 13-ны өдрөөс шатахууны жижиглэнгийн үнэ дээр литр тутмын бууралт явсан. Монгол улс ОХУ-аас бүтээгдэхүүнийхээ 95 хувийг, үлдсэн таван хувийг БНСАУ, БНАХУ-аас худалдан авдаг. 2020 оны нэгдүгээр сард АИ92 бензин литр тутамд 1830 төгрөгийн үнэтэй байсан. Харин Роснефтээс орж ирж байгаа үнэ нь АИ92 бензин литр тутамд 58 ам.доллар болж бууж ирсэн. Ингээд долларын ханшны зөрүү тооцож оруулаад нэг литрийг 50 төгрөгөөр хямдруулжээ.

Ашигт малтмал, газрын тосны газрын Газрын тосны салбарын асуудал хариуцсан орлогч дарга Ц.Эрдэнэбаяраас тодрууллаа.

-Засгийн газраас шатахууны үнийг буулгах шийдвэр гарсан. Одоогоор бүх шатахуун түгээх газрууд үнэ буулгасан уу?

-Улсын хэмжээнд бүх шатахуун түгээх станцууд үнэ буулгаж байгаа. Дөрөвдүгээр сарын 13-наас бүх шатахуун түгээх станцууд шатахууны үнийг 300 төгрөгөөр буулгасан. Гуравдугаар сарын эхээр ОХУ болон ОПЕК-ын уулзалт нэлээд маргаан дагуулсан. Газрын тосны олборлолтын хэмжээг бууруулахад санал нэгдэж чадаагүй. Үүний улмаас түүхий тосны үнэ дахиад 20-30 хувиар буурч 26 ам.долларт хүрсэн. Өнгөрч долоо хоногийн пүрэв гаригт ОПЕК-ийн орнууд хэлэлцэж газрын тосны олборлолтын хэмжээг 9.5 сая тонноор бууруулахаар тохиролцож байгаа. Гэхдээ эцсийн шийдвэр гараагүй байна. Цаашдаа газрын тосны бүтээгдэхүүний үнэ дэлхийн зах зээл дээр өснө гэсэн таамаг байна. Гэхдээ манай улс буурсан үнийг тодорхой хугацаанд барихаар ажиллаж байна.

-Нийслэлийн захын хороололд байгаа шатахуун түгээх газрууд үнэ буулгаагүй байна. Нэгдсэн журмаар үнийг буулгахгүй юм уу?

-Ирэх нэг дэх өдөр бүтээгдэхүүн орж ирнэ. Бүтээгдэхүүний хэмжээнээс хамаарч хэсэгчилж, орж ирнэ. Сарын нөөц бөөндөө орж ирэх боломжгүй. Үнийн бууралт механик үйлдлээр явагдаж байгаа. Улсын хэмжээнд 1300, Улаанбаатар хотод 250 шатахуун түгээх станц байгаа бөгөөд бүгдийнх нь нөөц балансыг тулгаж байж үнийг эцсийн байдлаар өөрчлөлт хийдэг. Бүх шатахуун түгээх станц үнийн самбарыг механикаар өөрчилдөг. Энэ бүхэнд 2-3 хоног шаарддаг. Одоогийн байдлаар Улаанбаатар хотын бүх шатахуун түгээх станц үнэ буулгасан байгаа. Орон нутагт бас үнэ буулгаад явж байна. Дархан, Эрдэнэт, Сэлэнгэ, Архангай чиглэлийн шатахуун түгээх станц үнийг буулгаад жигдрээд явчихна.

ШАТАХУУНЫ ҮНЭ 300 ТӨГРӨГӨӨР БУУРЧ БАЙГАА

-Шатахууны үнийн бууралт Засгийн газрын эрсдэлийн санд хамааралтай юу. Цаашид дэлхийн зах зээл дээр газрын тосны үнэ нэмэгдээд явбал эрсдэлийн санд ямар нэгэн нөлөө үзүүлэх үү?

-Одоогийн байдлаар Роснефтээс манайд өгч байгаа үнийн дагуу буурч орж ирж байгаа. Ирэх сард Сингапурын бирж дээр тодорхой хэмжээний үнийн зохицуулалт хийнэ. Тав, зургаадугаар сард болон энэ жилийг дуустал үнийг тогтвортой байлгах судалгааны ажил хийгдэнэ.

-Ер нь хямд үнэ хэдий хүртэл үргэлжлэх бол?

-Дэлхийн зах зээл дээрх шатахууны үнэ цар тахалтай холбоотойгоор буурсан. Борлуулалтын үнэ нэлээд багассан байгаа. Он гарснаас хойш борлуулалтын үнэ 30-40 хувиар буурсан. Өнгөрсөн нэг, хоёрдугаар сар болон 2019 оны арванхоёрдугаар сард авсан бүтээгдэхүүн үнэтэй байсан. Ирэх тавдугаар сард энэ хямд үнэ хадгалагдана гэсэн таамаг судалгаа хийж байгаа. Цаашид шатахууны үнийг тогтвортой барихаар ажиллана.

-Дэлхийн зах зээл дээр газрын тосны үнэ 3-4 дахин буурсан байхад манайд 300 төгрөгөөр буурч байгаа нь хангалтгүй байна гэсэн шүүмжлэл байна. Шатахууны үнийг 300 төгрөгөөс илүү бууруулах боломж байгаа юу?

-Гуравдугаар сарын эхний долоо хоногт газрын тосны үнэ 20 гаруй ам.долларт хүрсэн. Тэр үед манайд 50 төгрөг буурсан. Одоо шатахууны үнэ 300 төгрөгөөр буурч байгаа. Энэ нь дэлхийн зах зээл дээрх үнэ манай улсад сарын дараа мэдэгддэгтэй холбоотой. 2017 оноос хойш шатахууны үнэ тодорхой хэмжээнд буурч байгаа.