МАН-ын эрх барьж буй дөрвөн жилийн хугацаанд Монгол Улс олон улсын хоригт гурвантаа орж байгаа нь энэ юм. Европын холбооны Хар жагсаалтад орсон нь Монгол Улсын эдийн засагт ямар хор уршигтай талаар улс төрчид болон эдийн засагчдаас тодрууллаа.

ЭРХ БАРИГЧИД ДЭНДҮҮ ХАРИУЦЛАГАГҮЙ БАЙНА

Ардчилсан намын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.Баатархүү: Монголын төр, Засгийн газар төрийн ажлаа хийхийн оронд улс төрийн шинжтэй шийдвэрүүдийг гаргаж, цаг алдсаны улмаас 2020 оны тавдугаар сарын 7-ны өдөр дэлхийн хамгийн том зах зээл болох 450 сая хүн амтай, 21 их наяд ам.долларын эдийн засаг бүхий Европын холбооны Хар жагсаалтад орлоо.

Мөнгө угаалт, татвараас зугтах зэрэг санхүүгийн гэмт хэрэгтэй огт тэмцэхгүй байна гэх үндэслэлээр манай улсыг энэ жагсаалтад оруулжээ. Эрх баригчид дэндүү хариуцлагагүй байна. Энэ шийдвэр Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдалд ноцтой хохирол учруулж байна. Иймд, Ардчилсан нам УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх нарт албан шаардлага хүргүүлж байна. Эрхэлсэн үүрэгт ажилдаа нэн хариуцлагагүй хандаж, Монгол Улсыг "Хар жагсаалт"-д оруулсан ХЗДХ-ийн сайд Ц.Нямдорж, Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар нар хариуцлагаа хүлээж, огцрохыг шаардаж байна.

МЭРГЭЖЛИЙН ХҮМҮҮСИЙГ АЖИЛЛУУЛЖ, УЛС ОРНОО “ХАР ЖАГСААЛТ”-ААС НЭН ДАРУЙ ГАРГАХ ХЭРЭГТЭЙ

Ардчилсан намын дэд дарга Б.Жаргалан: Монгол Улсын эдийн засгийн нөхцөл маш хүнд байна. Бизнесийн орчин муудаж, бизнес эрхлэгчдийн орлого буурч, ажлын байр хомсдож байна. Сүүлийн саруудад малчдын орлогын эх үүсвэр болсон ноолуурын үнэ уналаа. Үүний зэрэгцээ тавдугаар сарын 7-ны өдөр Европын Холбооноос Монгол Улсыг хар жагсаалтад оруулах тухай шийдвэр гаргалаа. МАН 2016 ОНД ЗАСГИЙН ЭРХЭНД ГАРАХДАА ЭДИЙН ЗАСГАА ЭРҮҮЛЖҮҮЛНЭ, ТАТВАР НЭМЭХГҮЙ, БИЗНЕСИЙН ОРЧНОО САЙЖРУУЛНА ГЭЖ АМЛАСАН. Гэтэл өнгөрсөн хугацаанд улсаа саарал жагсаалтад оруулаад зогсохгүй бүр хар жагсаалт руу оруулчихлаа. Тиймээс бид дараах шаардлагыг УИХ-ын дарга Г.Занданшатар болон Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх нарт хүргүүлж байна. Европын холбооноос орж ирэх бүх санхүүжилтийг зогсоож байгаа нь Монгол Улсын хувьд маш хүнд цохилт болно. Санхүүгийн салбар маш хүнд байдалд орно. Тиймээс хариуцлага алдсан хүмүүстээ хариуцлага тооцож, холбогдох хууль тогтоомжуудыг нэн даруй өөрчлөх шаардлагатай байна. Намчдыг биш мэргэжлийн хүмүүсийг ажиллуулж, улс орноо “Хар жагсаалт”-аас нэн даруй гаргах хэрэгтэй.

УЛС ОРНУУД МОНГОЛ УЛСТАЙ ХАРИЛЦАХГҮЙ БАЙХЫГ ХИЧЭЭНЭ

Эдийн засагч Б.Лакшми: Хар жагсаалтад орж байгаа нь эдийн засгийн харилцаанд муугаар нөлөөлнө. Өөрөөр хэлбэл, Монголчуудыг баталгаагүй гэсэн мессеж явж байгаа юм. Тэгэхээр эдийн засаг болон бусад асуудлаар харилцахдаа нухацтай бодож эхэлнэ. Улс орнууд аль болох Монгол Улстай харилцахгүй байхыг хичээнэ. Ингэснээр Европын холбоотой харилцдаг компани, аж ахуйн нэгж, хөрөнгө оруулалтын харилцаа холбоонд эрсдэл үүсч мэдэх юм. Европын холбоо ийм дүгнэлт хийж байгааг бусад орнууд ч гэсэн ажиглана.

ЕВРОПЫН БАНКУУД МОНГОЛ УЛСТАЙ ХАРИЛЦАХ ХАРИЛЦААГАА ШУУД ТАСАЛНА

Эдийн засагч Д.Ангар: Авлига, хээл хахууль, Монголын дипломатчдын асуудал, төрийн албан хаагчид банк, банк бус ажиллуулдаг байдал, банкинд өндөр хадгаламжтай гэх мэт энэ бүх асуудал шалтгаан нь болж байгаа юм. Монгол Улс системээрээ бохир мөнгөтэй тэмцдэггүй, бохир мөнгө нь эдийн засагтаа эргэлдэж байдаг. Мөнгө хүүлэлтийн бизнес эрхэлдэг төрийн алба хаагчид хар жагсаалтад орох маш том үндэслэл боллоо. Төрийн албан хаагчдын цалин хэд байдаг билээ. Тэгсэн мөртлөө бизнес нь хэдэн тэрбум төгрөгөөр эргэлдэж байдаг. Энэ бол бусад улсын жишгээр маш том гэмт хэрэг. Асуудал юун дээр харагдах вэ гэхээр бизнесийн хэлцэл, гэрээ байгуулахад хүндрэлүүд үүсч эхэлнэ. Биднийг эрсдэлтэй, мөнгө угаадаг, авлига хээл хахуулийнхаа мөнгийг эргэлдүүлдэг улс гээд дэлхийд зарлачихлаа. Европын банкууд Монгол Улстай харилцах харилцаагаа шууд тасална.

ХАР ЖАГСААЛТАД ОРСОН ШАЛТГААН НЬ МӨНГӨ УГААДАГ ОРОН!

УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан: Хар жагсаалтад орсон шалтгаан нь МӨНГӨ УГААДАГ ОРОН, ХАР ТАМХИНЫ МӨНГӨӨ ТӨР НЬ САНААТАЙГААР УГААДАГ ОРОН. Германд баригдсан нэг тонн хар тамхины хэргийг шийдэхгүй байгаа чинь асуудал дагуулжээ. Хууль, хяналтын байгууллага дээр шийдэгдэхгүй байгаа 23 том хэргийг багтаасан байна. Монголбанкны дэргэд мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх байгууллага байгуулаад 7-8 жил боллоо. Та бүхэн мөнгө угаах, терроризмтэй тэмцэх, авлига, албан тушаалын гэмт хэрэг, хар тамхины наймаанаас орж ирж байгаа мөнгийг Монголын албан ёсны санхүүгийн сектор луу оруулахгүй байх үүрэгтэй хүмүүс. Германд мэдүүлэг өгсөн албан тушаалтнууд энэ хар тамхины наймааны ард Монголын том дарга нар байдаг тухай мэдүүлэг өгсөн байна.

ДЭЛХИЙ НИЙТЭД МОНГОЛ УЛС ШИВШИГИЙН ХӨНДИЙ БОЛЛОО

Монголын Ногоон Намын гишүүн Б.Жагар: Олон жил байгаль, орчныхоо төлөө, ард түмний нийтлэг эрх, ашиг Үндсэн Хуулиар хүлээсэн үүрэг, хариуцлага, эрхийг эдлүүлэхийн төлөө монголчууд бид хамтдаа тэмцэж ирсэн. Монголчуудын сэтгэл санааг зовоосон олон асуудлууд байна. Түүний тод жишээ бол цар тахлын үеэр банкны мөнгө хүүлэлтийн асуудал. Түүнчлэн дэлхий нийтэд Монгол Улс шившигийн хөндий болж, саарал болон хар жагсаалтад орлоо. Энэ Монголын ард түмний буруу биш.

МОНГОЛ УЛС МӨНГӨ УГААЛТ, САНХҮҮГИЙН ГЭМТ ХЭРЭГТЭЙ ТЭМЦЭХ ТАЛ ДЭЭР ХАНГАЛТГҮЙ АЖИЛЛАСАН

Эдийн засагч Х.Батсуурь: Европын Холбооноос (ЕХ) Монгол улсыг мөнгө угаадаг, санхүүгийн луйвар хийдэг улс хэмээж Хар жагсаалтад оруулсан бөгөөд аравдугаар сарын 1-нээс эхлэн хориг арга хэмжээ авахаар шийдсэн нь манай улсын хувьд шууд ЭДИЙН ЗАСГИЙН СҮЙРЭЛ авчрах аюултай. ЕХ энэхүү хар жагсаалтад орсон Зимбабве, Камбож, Афганистан, Иран, Ирак, Гана, Монгол зэрэг хорь гаруй улсыг тодруулахдаа олон улсын Мөнгө угаалт, санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх алба буюу FATF-ийн мэдээлэл дээр тулгуурласан. Өмнө нь FATF-ийн саарал жагсаалтад байсан Монголын хувьд мөнгө угаалт, санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх тал дээр хангалтгүй ажилласан гэж үзээд гурван шалтгааныг үндэслэл болгожээ.

Монгол улс чухам ямар асуудлуудыг хэрхэн шийдэж байж Хар жагсаалтаас гарах вэ гэдгийг тодруулбал:

- ЖДҮ хулгайд хуулийн хариуцлага тооцох

- Дипломатуудын хар тамхины наймаанд хуулийн хариуцлага тооцох

- Офшор хөрөнгийг Монголд татаж, офшортнуудад хариуцлага тооцох

- Банкны реформ хийх, банкны дампуурлын асуудлыг хуулийн дагуу

шийдвэрлэх

- Алт болон үнэт металын хулгай, нууц наймааг зогсоох

Монголын засгийн газар эдгээр асуудлуудыг заавал шаардсаны шийдвэрлэх ёстой.

НЭМЭЛТ: ОЛОН УЛСЫН ХОРИГТ ГУРВАН УДАА ОРСОН ТҮҮХ

2017 оны арванхоёрдугаар сарын 5-ны өдөр

Европын холбооны зөвлөлөөс Монгол Улсыг “Татварын асуудлаар хамтран ажилладаггүй” улсуудын жагсаалтад орууллаа.

OECD/G20 BEPS Үйл ажиллагааны чиглэлийг хэрэгжүүлэх сонирхлоо илэрхийлэх, амлалт өгөхийг улс орнуудад санал болгоход дэлхийн 100 гаруй улс, үүний дотор 80 гаруй хөгжиж буй улс хүлээж авсан байна. 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 5-ны өдөр Европын Холбоо саналыг хангалтгүй буюу огт хүлээж аваагүй 47 улсын "Саарал", 17 улсын "Хар" жагсаалтыг баталжээ. 47 улс татварын шударга тогтолцоо, ил тод байдлыг дэвшүүлэх амлалт өгснөөрөө "Саарал жагсаалт"-д багтсан бол Монгол Улс зарим оффшор бүс бүхий 16 улсын хамт хамтын ажиллагаагүй улсуудын "Хар жагсаалт"-д бичигдиж байв.

2019 оны аравдугаар сарын 18-ны өдөр

FATF/ФАТФ/ буюу Санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх олон улсын байгууллагаас Монгол Улсыг “Саарал жагсаалт”-д оруулж, хяналт тавьж буйгаа дэлхий нийтэд зарласан. Монгол Улс “Саарал жагсаалт”-д орсон хариуцлагыг тухайн үеийн Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан, Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга С.Даваасүрэн нарт ноогдуулж, огцруулсан.

2020 оны тавдугаар сарын 7-ны өдөр

Европын Комисс нь ЕХ-ны санхүүгийн системд ноцтой аюул учруулж буй мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэх гэмт хэргийн эсрэг тааруу ажиллаж буй, өндөр эрсдэлтэй гуравдагч орнуудын шинэчилсэн жагсаалтыг гаргасан. Тус жагсаалтад 12 улсыг оруулах болсноо Европын холбоо зарлаж, мөнгө угаах аюултай, банк, санхүү, татварын систем нь ил тод бус эрсдэлтэй хэмээжээ.