Цас хүлээсэн нийслэлчүүдийг шинэ он гарахаас хэдхэн хоногийн өмнө орсон багахан цас ихэд баярлуулж, цасны сургаар цана чаргаа авцгаан хаана л гулгаж болох цанын бааз байна тийшээ зүглэцгээх болов. Үүний жишгээр бидний хэдэн найзууд ч энэ сарын 02-нд цэвэр агаар амьсгалан, чаргаар гулгахаар Хандгайтыг зорив. Өдрийн 12:00 цагийн үед биднийг очиход тэнд хүмүүс дөнгөж ирж эхэлж байгаа бололтой машин тэрэг ч цөөхөн, чарганы эрэлт хэрэгцээ ч бага байлаа. Тэнд нэг чаргыг 5000 төгрөгийн үнэтэйгээр бичиг баримтаа барьцаанд тавин авч гулгадаг юм билээ. Бид ч чарга аван гулгаж эхэллээ.

Цаг өнгөрч, үдээс хойш болоход тэнд машин тэрэг нь багталцахаа больж, чарга түрээслэх гэсэн иргэд ч уртаас урт дараалал үүсгэн зогссон харагдана. Өнгөрсөн жил бид мөн л хандгайтад ирэхэд байсан өнөөх дүр зураг бахь байдгаараа байлаа. Тэнд ямар ч аюулгүй ажиллагааны дүрэм журам үйлчилдэггүй, зохион байгуулалт, хяналт байхгүй. Хэн дуртай нь хэдэн настай нь хамаагүй хүмүүс тэр уулын өндөр бэлээс хурд аван гулгацгааж байх юм. Доошоо гулгаж буусан хүмүүс дахин дээшээ авирахдаа дээрээс гулгах хүмүүсийн эгц урдаас чаргаа чирэн алхацгаана. Дээрээс гулгах хүмүүс ямар ч удирдагагүй урагшилж буй тул “холдоорой” хэмээн орилохоос өөр юу ч хийж чадахгүй.

Тэдний орилох дуунаар чаргаа чирэн өгсөх хүмүүс яаран сандран зай тавьж өгч буй дүр зураг. Тэнд найман настайгаас ная хүртэлх бүх насныхан байх бөгөөд хэн нэгний чарганы хөлд өртөх аюул маш ойрхон байгааг бидний хэдэн сэтгүүлч ярилцаж байсан юм. Учир нь өмнөх жил биднийг гулгахаар ирэх үед нэг хүүхэд хүндээр бэртэн түргэн тусламжийнхан ирэн авч явж байсан билээ.

-103-ЫН ЭМЧ НАР ИРСЭН Ч ХЭДИЙНЭ ОРОЙТСОН БАЙЛАА-

Бидний болгоомжлон ярилцаж байсанчлан тэнд үнэхээр золгүй явдал боллоо. Бөөн хүмүүс нэг газар цугларан, удалгүй орилж чарлан уйлах сонсдов. Юу болсныг асуувал дээрээс гулгаж байсан 14, 15 орчим насны хоёр хүү замд нь зогсож байсан нэгэн настай хүнийг дайран унагааснаас тэр хүний хамар, ам, чихээс нь зэрэг зэрэг цус гарч эхэлсэн байна. Тэр даруйд түргэн тусламж дуудсан ч замын урт, Хандгайтын орчим дахь замын түгжрэлээс болж тухайн хүний амийг аварч чадаагүй юм. 103-ын эмч нар ирэхэд аль хэдийнэ оройтсон байсан бөгөөд эмч нар шүүх эмнэлгийнхнийг иртэл хөдөлгөж болохгүй гэдгийг сануулаад буцаад явсан. Ингээд үнээс хойш цаг гаруйн дараа Шүүх эмнэлгийнхэн ирж талийгаачийн цогцсыг авч явсан юм.

Түргэн тусламж, шүүх эмнэлгийнхэн ирээд талийгаачийн цогцсыг аваад явах хүртэл түүний хүүхдүүд нь бололтой 4-5 хүн хажуунаас нь ахлам ч холдохгүй өөрсдийн өмсөж явсан гадуур хувцсаа тайлан хучсан байлаа. Тэдний дундаас нэг охин гурван цагийн турш аавынхаа дээрээс босохгүй тэвэрч уйлж байгааг хараад үнэхээр сэтгэл өвдөж байсан юм. Гэр бүлээрээ салхинд гарч, амарч зугаалъя гэж л баяр хөөр болон гарснаас биш амиа алдаж, үр хүүхдүүддээ амьдын хагацалд үлдээгээд орчлонгоос зуурдаар буцна гэж талийгаач төсөөлөө ч үгүй. Баяр хөөртэйгээр агаарт гарахаар ирсэн үр хүүхдүүд нь ч мөн адил хайрт аавынхаа цогцсыг даган буцах юм чинээ санаагүй нь лавтай. Үнэхээр харамсмаар хэрэг.

-НАС БИЕД ХҮРЭЭГҮЙ ХОЁР БЯЦХАН ХҮҮ ГЭМТ ХЭРЭГТЭН БОЛОН ҮЛДЭВ-

Ийм аюултай, хүний амь нас эрсдэх өндөр магадлалтай газар чарга зарж мөнгө олохыг л урьтал болгосноос биш хэн нэгэн гэмтэж бэртвэл анхан шатны тусламж үзүүлэх ямар ч бэлтгэлгүй, эмчгүй цанын бааз ажиллуулж байгаа хүмүүст хариуцлага хүлээлгэх, хяналт тавих газар байна уу. Тэнд ажиллаж байсан Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн газрын эх сурвалжийн хэлж буйгаар Хандгайтад ингэж цанын бааз ажиллуулах ямар ч зөвшөөрөл байхгүй аж. Мөн энэ байдлаа таслан зогсоох, чарга худалдахгүй байхыг удаа дараа сануулсан ч өдийг хүртэл хүлээж авахгүй байсаар өдийг хүрсэн гэж байв.

Гай газар доороос гахай модон дотроос гэдэг үг байдаг шүү дээ. Дөнгөж 14, 15-хан настай тэр хоёр жаал тоглож наадаж яваад хүний аминд хүрнэ гэж төсөөлөөч үгүй байсан шүү дээ. Яах учраа олохгүй бүлтэлзэн зогсох хоёр хүүг цагдаагийнхан аваад явчихлаа гэж тэнд харж зогсож байсан хүмүүс бидэнд хэлсэн. Ийнхүү нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлаагүй мөнгөний төлөөх бизнесийн байгууллагаас болж санаандгүй байдлаар 60 настай буурай амиа алдаж, нас биед хүрээгүй хоёр бяцхан хүү гэмт хэрэгтэн болон үлдлээ. Бид энэхүү мэдээллийг иргэддээ сэрэмжлүүлэг болгох үүднээс бэлтгэн хүргэж буй билээ. Та бүхэн дор бүрнээ анхаарал болгоомжтой байхгүй бол таныг амь насыг хэн ч хамгаалахгүй шүү гэдгийг дээрх хэрэг харуулж байна.

Б.БУРМАА