Дэлхийн II дайн бол дэлхийн улс төрийн газрын зургийг өөрчилсөн төдийгүй Монгол Улсын тусгаар тогтнолд нөлөөлснөөрөө бидэнд хамааралтай түүхэн үйл явдал билээ. Хэдийгээр бид энэхүү дайнд гар бие оролцоогүй ч Монгол Улсын хөгжил дэвшил, тусгаар тогтнолыг ЗХУ-тай шууд холбон үзэж байсны хувьд дайн эхэлсэн өдрөөс Германы эсрэг Зөвлөлтийн ард түмний хийж буй тэмцэлд нэгдэн орсон билээ. Монгол Улс Монгол-Зөвлөлтийн 1936 оны харилцан туслалцах протокол гэрээгээр хүлээсэн үүргээ үнэнчээр биелүүлэхэд бэлхэн байгаагаа илэрхийлээд, ЗХУ-д бүх бололцоогоор туслахыг ард түмэндээ уриалсан билээ. Ийнхүү Монгол Улс эх орны дайны үед ЗХУ-ын талд баттай зогсч, фашизмын эсрэг эвсэлд оролцох байр сууриа дэлхий дахинд эн тэргүүнд албан ёсоор зарласан анхны улсын нэг болжээ.

Монголын ард түмэн Зөвлөлтийн улаан армид сайн дураар туслах хөдөлгөөнийг энэ цаг үеэс “Бүхнийг ялалтын төлөө”, “Бүхнийг фронтод” гэсэн уриан дор дайны жилүүдэд ажиллаж, амьдарч эхэлсэн юм. Дайн эхэлсэн тэр үеэс үйлдвэрийн ажилчид төлөвлөгөөгөө 400 хувиас доошгүйгээр давуулан биелүүлэх, ээлжийн амралтаа авахгүй ажиллах, өдөр бүр хоёроос таван цаг илүү ажиллах, амралтын өдрөөр ажиллан Улаан армид туслах хөрөнгө хуримтлуулах санаачилга гаргасныг бүх л үйлдвэрийн ажилчид дэмжиж, улмаар амралтын өдрөөр ажиллах үзэгдэл нийтлэг болов. Түүнчлэн ард олноос фронтод мөнгөн тусламж үзүүлэх санаачилга гаргах болжээ.

Ард түмний дунд ийм хөдөлгөөн өрнөсөнтэй холбогдуулж, Ардын сайд нарын зөвлөлийн хурлын тогтоолоор “Бэлэглэлийн төв комисс” байгуулагдаж, даргаар нь жанжин Д.Сүхбаатар агсны гэргий С.Янжмаа томилогдов. Ингээд тус комиссоос ард түмнээс цугларсан бэлгийг зургаан хэсэг цуваа болгон Зөвлөлтийн Улаан армид хүргүүлж байжээ.

Зургаан цуваанд явуулсан бэлгийг доор дурдвал:

• Нэхий дээл – 37635 ширхэг
• Эсгий гутал – 92450 хос
• Үстэй бээлий – 53747 хос
• Нэхий болон үстэй хантааз – 51390 ширхэг
• Цэрэг бүс – 58800 ширхэг
• Ноосон цамц – 8290 ширхэг
• Нэхий хөнжил – 3321 ширхэг
• Мах – 680тн 100кг
• Зээр – 43503
• Зээрийн мах – 44тн
• Зэрлэг гахай – 730.6 тн
• Ятуу – 18985
• Хиам – 188.7 тн
• Цөцгийн тос – 15.6тн
• Нарийн боов – 13.1 тн
• Чанамал жимс – 80тн 12954кг
• Шувууны мах – 2364 тн
• Сүлжмэлийн зүйл – 4920 хос
• Чихэр – 36900кг
• Боов, боорцог – 10 тн 70400кг
• Эдийн саван – 113 тн 5060 кг
• Махор тамих – 83 гаруй тн
• Улаан архи – 33 торх
• Савхин дээл – 150ширхэг
• Шаахай -1000 хос
• Шинель – 13200
• Хөвөнтэй өмд, цамц – 3066
• Морин цэргийн эмээл – 1000
• Торгон савхин гутал -150
• Ажлын савхин гутал – 15100
• Ботинк – 3000
• Нисэгч нарын гутал – 500
• Цаначны малгай – 900
• Цагаан архи – 480 хайрцаг
• Бичгийн дугтуй – 56050
• Өврийн дэвтэр – 27875
• Нийтийн бэлэглэл – 127 авдар
• Хувийн бэлэглэл – 55609
• Тос – 96.5 тн
• Архи -8000 литр
• Папирос – 5.5 сая ширхэг
• Дах – 6766
• Гэрийн эсгий – 12336
• Суран бүс – 24000
• Эсгий гэр – 194
• Унадаг дугуй – 628
• Цагаан ултай үстэй сөөхий-2575 хос
• Эмнэлгийн шаахай – 10158
• Хүзүүний ороолт – 2000
• Ноосон бээлий – 2486

Казах эмээл – 600 зэрэг савхин гутал, хүзүүний ороолт, хөвөнтэй хувцас, чихэр, лаазтай сүү, цаг, хутга, зүйл бүрийн хувцас, хөнжил, сахлын машин хутга, тамхи оролцуулсан 132 ширхэг бэлэг, нийт 205 тн хүнсний зүйлийг Зөвлөлтийн Улаан армид зургаан удаагийн цуваагаар илгээж байв.

Сүүлийн хоёр цуваанд “Хувьсгалт Монгол” танкийн бригад, “Монгол ард” эскадрильд зориулсан бэлэг багтсан ажээ.