МАН ХЭНТИЙН НӨХӨН СОНГУУЛИЙГ ХОЙШЛУУЛАХААР СОНИРХОЛТОЙ БАЙГАА ЮУ

Өнөөдөр Үндсэн хуулийн цэцийн дунд суудлын хуралдаан хуралдаж Д.Гантулгыг УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлсөн УИХ-ын 49 дүгээр тогтоол болон Хэнтийн 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгууль товлон зарлах, санал авах өдрийг тогтоох тухай” 22 дугаар тогтоол, Сонгуулийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1, 12.3 дахь хэсэг Үндсэн хуулийн зарим заалтыг зөрчсөн эсэхийг хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.

Д.Гантулгыг Үндсэн хууль зөрчиж УИХ-ын гишүүнээс чөлөөлсөн гэж Үндсэн хуулийн цэцээс дүгнэвэлХэнтийн 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгууль хойшлох юм. Учир нь, Д.Гантулгыг Үндсэн хууль зөрчиж чөлөөлсөн гэж үзвэл эргүүлэн УИХ-ын гишүүнээр нь ажиллуулах эсэх асуудал хөндөгдөх юм. Тэгэхээр Д.Гантулгыг УИХ-ын гишүүнээр эргүүлэн томилох эсэх асуудал тодорхой болох хүртэл Хэнтийн нөхөн сонгууль болохгүй нь бараг үнэн болов.

МАН-д Д.Гантулгыг УИХ-ын гишүүнээр эргүүлэн ажиллуулахаас илүүтэй Хэнтийн нөхөн сонгуулийг хойшлуулах нь чухал.

Эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар эрх баригчид Хэнтийн нөхөн сонгуулийг цэц дээр маргаантай байлгаж байгаад хойшлуулж 2020 хүргэх төлөвлөгөө бий гэх. Хэрвээ 2020 он хүрчихвэл сонгуулийн жил нөхөн сонгууль явуулж болохгүй гэх хуулийн заалт үйлчилнэ.

Ямартай ч намууд уг сонгуульд нэр дэвшигчдээ тодруулаад байна. Тодруулбал, МАХН-аас тус намын дарга Н.Энхбаяр, Ардчилсан намаас Хэнтийн аймгийн засаг дарга асан Ж.Оюунбаатарыг нэр дэвшүүлэхээр болсон билээ.

Одоо МАН нэр дэвшигчээ тодруулах үлдээд байна. МАН энэ сарын 28-ны өдөр буюу мягмар гаригт хуралдаж нэр дэвшигчээ тодруулна. Өнөөдрийн нөхцөл байдлаас харвал тус нам Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг хүлээж буй нь тодорхой байна. Урьдчилсан мэдээллээр тус намынхан У.Хүрэлсүхийг нэр дэвшүүлэхээр ярилцсан гэх. Хэдий иймэрхүү яриа өрнүүлж буй ч МАН тус сонгуулийг хойшлуулах өндөр сонирхолтой байгаа.

МАН тус сонгуулийг хоёр дахь удаагаа хойшлуулахаар зүтгэж буй гол учир шалтгаан нь “ЯЛАГДВАЛ ЯАНА” гэдэг айдаст бий.

Учир нь Хэнтийн нөхөн сонгууль нь намуудыннэрхүнд, чадамжийгхаруулахцаашлаад 2020 онысонгуулийнөнгийгтодорхойлно. Эрх баригчид тэр дундаа У.Хүрэлсүх энэ сонгуульд ялагдвал улс төрийн салхи өөрсдийнх нь эсрэг эргэсэн гэдгийг илтгэхээс гадна намын нь нэр хүнд унах, намын даргатай харицлага ярих асуудал хөндөгдөх юм.

Тэгэхээр эрх баригчид Хэнтийн нөхөн сонгуулиас халгаж буй нь аргагүй.

ЗУРГАА ДУГААР САРЫН 4-НД НЭР ДЭВШИГЧИЙН ҮНЭМЛЭХИЙГ ГАРДУУЛНА

Хэнтийн 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгуульд нийт 14 нам оролцохоо албан ёсоор мэдэгдсэн. Гэхдээ гол өрсөлдөөн дээрх гурван намын дунд болох нь мэдээж. Тус тойргийн сонгууль болж чадвал нийт 17 мянга 450 сонгогч санал өгөх юм байна. Нийт сонгогчдын 50+1 хувь нь санал өгч, ирц бүрдсэний дараа тухайн сонгууль хүчин төгөлдөр болох аж.

Нэр дэвших ажиллагаа санал авах өдрөөс 37 хоногийн өмнө эхэлж, тав хоногийн дотор дуусгавар болох юм. Сонгууль болохоос 22 хоногийн өмнө буюу зургадугаар сарын 4-нд нэр дэвшигчийн үнэмлэхийг гардуулна. Харин сонгуулийн сурталчилгаа одоогийн хуулийн дагуу 18 хоног үргэлжлэх юм. Нөхөн сонгуульд оролцох нам, эвсэл сонгуульд оролцох хүсэлтийг санал авах өдрөөс 60-аас доошгүй хоногийн өмнө буюу тавдугаар сарын 1-ээс өмнө Сонгуулийн ерөнхий хороонд ирүүлэх юм байна. Харин бие даан нэрээ дэвшүүлэх бол тавдугаар сарын 24-30-ны өдрийн хооронд мэдээллээ хүргүүлэх юм байна.

Эргэнсануулахад, Хэнтийн 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгуулийг өмнө нь нэг удаа хойшлуулж байсан. Тус сонгуулийг өнгөрсөн аравдугаар сард явуулахаар тогтсон УИХ-ын тогтоолыг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж Үндсэн хуулийн дунд суудлын хуралдаанаас үзсэн. Уг шийдвэрийг гаргахдаа төрийн албан хаагч сонгуульд нэрээ дэвшүүлэхийн тулд зургаан сарын өмнө албан тушаалаасаа түдгэлзэх тухай хуулийн заалтыг үндэс болгосон байдаг.

Энэ удаа тус сонгууль дахин хойшлох эсэх нь мөн л Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрээс шалтгаалах нь.