Бага хүүтэй, барьцаагүй, 20.0 сая төгрөг хүртэлх хэмжээтэй, Итгэлийн зээл олгох хуулийн төсөл санаачилжээ

Өчигдөр буюу 10 сарын 02 ны өдөр Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Оюунхорол, Н.Амарзаяа, Ё.Баатарбилэг, Х.Баделхан, Б.Батзориг, О.Батнасан, М.Билэгт, С.Бямбацогт, Д.Дамба-Очир, Д.Лүндээжанцан, Л.Мөнхбаатар, Ж.Мөнхбат нар “Итгэлийн зээл олгох тухай” хуулийн төслийг санаачлан боловсруулжээ. Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Оюунхорол, М.Билэгт, Г.Мөнхцэцэг нар уг хуулийн төслийг Монгол Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өргөн барилаа.

УИХ дахь МАН бүлгийн 27 гишүүн ард түмэндээ таалагдахын тулд санаачилан боловсруулсан "Итгэлийн зээл" хуулийн төсөл эсрэгээрээ иргэдийн итгэлийг алдаад байна.

МАН-ын бүлгийн Ажлын хэсгийнхэн эхний жилд 200-300 тэрбум төгрөгийг “Итгэлийн зээл” олгоход зарцуулах тооцоолол хийснээ зарласан ч баярлах хүн тун ховор байлаа.

5сарын 14-ний өдөр "64"-ийн бүлэг дэмжиж үнэмлэхүй олонхи санал нэгдсэнийг бодоход, чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар шуудран хэлэлцэх нь. Эл хуулийн төслийн гол зорилго нь иргэддээ 20 сая төгрөгийн өртөгтэй итгэл хүлээлгэх зээл байхад оршино. Үүнийгээ намын мөрийн хөтөлбөрт тусгасанаар иргэдийг ажилтай, орлоготой болгох жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн хөгжилтэй холбон тайлбарлаж буй.

Харин тэдний итгэлийг хүлээсэн иргэн нь барьцаа хөрөнгөгүй, ажилгүй, орлогогүй нэгэн ч байж болно. Өөрөөр хэлбэл ямар нэгэн эдийн засгийн баталгаагүй болон ямар нэг зээлгүй, батлан даагчгүй, зээлийн муу түүхгүй иргэнд олгох юм гэнэ.

Зээлд нь бор зүрхээрээ ажил хөдөлмөр эрхэлж, бизнес хийдэг нийгмийн дундаж давхрагынхан багтахгүй.

Учир нь дундаж ажилчин давхрагынхан ямар нэгэн зээлтэй, батлан даагчтай, зээлийн муу түүхтэй. Эл зээлээ ЖДҮХС-гийн нөхцөлтэй ижил жилийн гурван хувь, хугацаа нь ч гурван жил байх аж. Улмаар төр өөрийн мэдлийн байгууллагаараа дамжуулан зээлээ олгоно. Засгийн газар харьяандаа “Итгэлийн зээлийн сан” байгуулж тухайн сангийнхаа хөрөнгийг олон улсын байгууллагаас хэрэгжүүлэх төсөл, хөтөлбөр, Засгийн газраас гаргасан бонд, тусгай сан, улсын төсөв, бусад эх үүсвэрээс бүр дүүлэхээр тооцжээ. Олон улсын байгууллагууд итгэл хүлээлгэхгүй бол татвар төлөгчдийн халааснаас санхүүжүүлнэ. Төсөвт дарамт учруулахгүй, иргэдийнхээ амжиргааг сайжруулна гэж ярих атал ахиад л татвар төлөгчдийн халаас руу гар шургуулах нь. Наана нь ярих уриа лоозон сайхан ч, ухаад үзвэл эрх баригч нам сонгуулийн шоуныхаа хундаамыг цутгаж буй нь илт. Удахгүй Хэнтийн нөхөн сонгууль, түүний дараа 2020 онд сонгууль болно.

Бэлэн 20 сая төгрөг амлаад ард түмэндээ итгэл хүлээлгэх гээд байна уу, эсвэл эрх баригчид татвар төлөгчдийн мөнгөөр сонгогчдын саналыг худалдаж авах гээд байна уу гэдэг эргэлзээ төрүүлэв.

Учир нь эрх баригч нам улс орныг удирдаад хэдийнэ гурван жил өнгөрчихсөн. Бүрэн эрхийн хугацаа ганцхан жилийн дараа дуусах гэж байхад гэв гэнэт иргэдээ ядуурлаас гаргана, амжиргааг сайжруулна гэж орилов. Ядуусдаа 20 сая төгрөгийн итгэлийг зээл тарааснаар нийгмийн эмзэг бүлэг шууд байртай болоод, ажил хийгээд, бизнес эхлээд, баяжаад улс орныхоо эдийн засгийг чирч эхлэх нь. Итгэл үзүүлснээр ядуурлаас ангижирчихна гэж тооцжээ.

Өнөөдөр монголд 192 мянган ядуус тоологдсон. Мөн таван хүн тутмын нэг нь нэн ядуу, дөрвөн өрх тутмын нэг нь ядуу байгаа гэх судалгааг хуулийн төслийнхөн дурдсан.

Энэ нь эрх баригчид өөрсдөө хэрхэн ажилласаны нотолгоо. Бензин, мах, өргөн хэрэглээний барааны үнэ ард түмний нурууг сүүлийн хэдэн жил улам бөхийлгөсөн. Ийм байхад “Итгэлийн зээл” нэрийдлээр хавтгайруулсан халамж тараах сонгуульд зориулсан шоу хэнд ч таалагдахгүй. Тэдний энэхүү боловсруулсан төсөл нь ямар ч судалгаагүй, зээлийн эх үүсвэр хаанаас гарах гээд тооцоо судалгаа муутай байгааг ч харуулав.

Эдийн засгийн баталгаагүй хүнд итгэл үзүүлэхээс урьтаж зээлийн хүүгээ буулгах, татварын хөнгөлөлт үзүүлэх зэргээр асуудлыг шийдэх олон гарц байж болох. Гэтэл 20 сая төгрөгийг халамж хэлбэрээр олгочихоод, эргээд сонгуулийнхаа саналыг худалдан авах хэлбэрээ энэ гэж харж байгаа бол иргэдээ басамжилсан, үл тоомсорлож байна гэж ойлгогдохоор байна. Үнэхээр л итгэл хүлээлгэмээр байгаа бол байртай болох гэж зүтгэж байгаа залуусдаа байрны зээлийн хүү, урьдчилгааг нь буулгах арга хэмжээг авч ЖИНХЭНЭ ИТГЭЛ ХҮЛЭЭЛГЭЖ яагаад болохгүй гэж.

Өнөөдөр Монголд байрны ипотекийн зээлийн хүү дэлхийд хамгийн өндөрт тооцогддог. Иймд итгэлийн зээлээс илүү ипотекийн зээлийн хүүг бууруулах хэрэгцээ шаардлага амьдралд нь илүү хэрэгтэй байна.

Ард иргэдийнхээ ядуурал, үнийн өсөлт хөөрөгдөлтийн талаар ярилгүй гурван оныг үдсэн хэрнээ сонгууль дөхөхөөр мөнгө амлаж шоу ярьсан У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар огцрох ёстой.