“Зорчигч тээвэр-3” орон нутгийн өмчит, аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газарт 2019 оны аравдугаар сарын 30-ны өдөр Монголд үйлдвэрлэсэн “МОН-30” маркийн хоёр цахилгаан автобусыг нийслэлийн Тээвэр үйлчилгээний газраас хүлээлгэн өгчээ. Уг хоёр автобусанд арваннэгдүгээр сарын 7-ны өдөр техникийн үзлэг шинжилгээ хийжээ. Үзлэг шинжилгээгээр нэлээд олон дутагдалтай гарсан байна.

“Зорчигч тээврийн тээвэр-3” ОНӨААТҮГ-ын дарга Б. Цолмонтой ярилцлаа.

-Монголд үйлдвэрлэсэн хоёр цахилгаан автобусыг нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явуулахгүй байгаа гэсэн мэдээлэл байна. Энэ үнэн үү?

-Монгол Улсад үйлдвэрлэсэн “МОН-30” маркийн хоёр цахилгаан автобусыг манай байгууллагад хүлээлгэж өгөөд гурван долоо хонох гэж байна. Энэ автобусыг жилийн өмнө Зам тээвэр хөгжлийн яам хүлээж авч байсан. Үүний дараа Нийслэлээс хүлээж авсан. Зорчигч тээврийн компани автобусыг авчихаад яагаад үйлчилгээнд гаргахгүй байна вэ гэдэг асуудал яригдаж байгаа. Манай байгууллагын техникийн комисс гэж байгаа. Энэ комиссоос хоёр автобусанд техникийн үзлэг шалгалтыг хийсэн. Үзлэг шалгалтаар автобусны тодорхой хэмжээний алдаа дутагдлыг засах үүрэг даалгаврыг техникийн комиссоос гаргасан. Үүний дараа алдаа дутагдлаа арилгах хэрэгтэй гэсэн улсын байцаагчийн дүгнэлт гарсан байгаа. Автобус хийсэн газарт байцаагчийн актыг засаж янзлах зүйлүүдийн хамт, албан бичгийг манайхаас явуулсан. Үйлдэвэрлэсэн байгууллагаас хоёр удаа авч явж янзалсан байгаа.

-Техникийн комисс хэзээ үзлэг шалгалт хийсэн вэ?

-Манай техникийн комисс арваннэгдүгээр сарын 8-нд хуралдсан. Улсын байцаагчийн албан шаардлага арваннэгдүгээр сарын 8-нд гарсан байгаа. Бид хоёр автобусаа засаж сайжруулаад нийтийн тээврийн үйлчилгээнд гаргана. Манай зүгээс автобусанд шаардлагатай бүх зүйлийг хийсэн байгаа. Улсын дугаарыг нь өгсөн, смарт карт уншуулах төхөөрөмжийг суулгасан. Нийтийн тээвэрт гаргах бүх зүйлийг хийсэн. Манай зүгээс шалтгаалах зүйл байхгүй. Хамгийн гол нь үйлдвэр засах зүйлээ засаад улсын байцаагч хүлээж аваад дүгнэлтээ гаргах юм бол, бид нийтийн тээвэрт явуулахад бэлэн байгаа. Цахилгаан автобус, дизель автобусыг бодвол өртөг хэд дахин хямдхан. Иймээс энэ хоёр автобус нийтийн тээвэрт явах ёстой тээврийн хэрэгслийн нэг юм. Энэ хоёр автобус техникийн бүрэн бүтэн байдлыг хангахгүй байгаа. Манай байгууллагын зүгээс нийтийн тээвэрт гаргахгүй байгаа юм биш. Нийтийн тээврийн үйлчилгээнд бүх насны хүнийг тээвэрлэж байгаа учраас техникийн бүрэн бүтэн байдлыг хангасан автобус байх ёстой.

-Энэ хоёр автобусанд ямар засвар үйлчилгээ хийх шаардлагатай байгаа вэ?

-Үзлэг шалгалтаар хийцийн алдаа болон дутагдалтай зүйлүүд байгаа нь тодорхойлогдсон байсан. Тухайлбал, жолоочийн бүхээг байхгүй, удирдлагын тумблерны суурийн түгжээ муу, зорчигчдын заалны халаагуурын байрлал далд биш ил байрлалтай, Хөргөлтийн шингэн гоожсон, батарей хэсгийн битүүмжлэл муу, ус орох магадлалтай, цахилгаан хэлхээний утасны гадна бүрээс задарсан, цахилгаан хэлхээний утас эмх цэгцгүй, өндөр болон нам хүчдлийн цахилгаан хэлхээний утас хэт доор байрлалтай, автобусны их биеийн хэсэг намхан байгаагаас доогуур ил явсан цахилгаан хэлхээний утасны хамгаалалт төмөрт цохигдож хонхойсон зэрэг дутагдал байгаа. Эдгээр зүйлийг янзалж болно.

-Хоёр удаа авч явж янзалсан гэсэн. Ямар засвар үйлчилгээ хийсэн бол?

-Өндөрлөж, утсыг нь цэгцэлсэн байсан.

-Энэ хоёр автобусыг улс мөнгийг нь төлж худалдаж авсан юм уу?

-Энэ автобусыг нэгийг нь 500 орчим сая төгрөгөөр худалдаж авсан. Нийлээд тэрбум төгрөгөөр худалдаж авсан байгаа. Ер нь бол манайд үйлдвэрлэсэн автобус ийм үнэ ханштай байдаг юм.

АВТОБУС ТЕХНИКИЙН БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАСАН БАЙХ ЁСТОЙ

-Өндөр үнээр худалдаж авсан автобус нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явахгүй байгаа нь хохиролтой биш үү. Худалдах, худалдан авах гэрээндээ энэ асуудлыг яаж тусгасан байдаг вэ?

-Манай байгууллагын зүгээс автобусыг шугамд гаргамаар байна гэдгийг ярьж байгаа. Цахилгаан автобус зардал багатай. Ямар ч тос тосол хэрэглэхгүй, чимээ шуугиан байхгүй, агаарын бохирдол үүсгэхгүй, ийм дэвшилтэт технологийг Улаанбаатар хотод хэрэглэх ёстой. Хамгийн гол нь автобус техникийн бүрэн бүтэн байдлыг хангасан байх ёстой.

-Парк шинэчлэл гээд дотооддоо үйлдвэрлэсэн автобусаа гаргахгүй байж байгаад гаднаас өндөр үнэтэй автобус оруулж ирэх гэж байна гэсэн асуудал яригдаж байгаа?

-Бид саяхнаас сургуулийн 40 гаруй автобус явуулж эхэлсэн. Тухайн үед хотын дарга энэ хоёр автобусыг ирж үзсэн. Улаанбаатар хотод 800 гаруй автобус хэрэгтэй байгаа. Парк шинэчлэл хийх шаардлагатай. Монгол Улсад автобус үйлдвэрлэж байгаа газар 800 автобус үйлдвэрлэх юм бол авахад бэлэн байна. Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжихгүй гэсэн яриа байхгүй. Чанар стандарт хангасан байх хэрэгтэй.

НЭГ ДОР 300-400 АВТОБУС АКТЛАГДАХАД БИД АРД ИРГЭДЭЭ ХҮЛЭЭЛГЭЭД БАЙЖ БОЛОХГҮЙ

-Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлээр 800 автобус оруулж ирнэ гээд байгаа. Энэ үнэн үү?

-Нийтийн тээврийн автобус 12 жил үйлчилгээнд явах ёстой. Улаанбаатар хотод 800 автобусны парк шинэчлэл хийх зайлшгүй шаардлагатай байгаа. Харин Монгол Улсад үйлдвэрлэгдсэн автобус шинэчлэгдэх тоог хангаж чадаж байвал бид мэдээж үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжинэ. Гэхдээ өнөөдөр нэг дор 300-400 автобус актлагдахад бид ард иргэдээ хүлээлгээд байж болохгүй. Тиймээс яалт ч үгүй гаднаас ямар нэг байдлаар автобус оруулж ирэх хэрэгцээ тулгарч байна.

-Нийтийн тээврийн үйлчилгээнд танайхаас хэчнээн автобус үйлчилгээнд явж байна вэ?

-Манайх нийтийн тээврийн том болон жижиг оврын 80 автобустай. Ажлын өдөрт 61 автобус үйлчилгээнд гардаг. Харин амралтын өдрөөр 52 автобус нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлдэг.

-Танай баазад парк шинэчлэл хийх шаардлага байгаа юу. Акталсан хэчнээн автобус байгаа вэ?

-Ирэх 2020 онд 30 автобус актлах гэж байгаа. Үүнийг дагуу парк шинэчлэл хийгээд явна.