Засгийн газрын “Сайдын цаг” уулзалтад Зам тээврийн сайд Н.Төмөрхүү оролцож салбартаа хийж буй бүтээн байгуулалтын талаар мэдээлэл өглөө. Зам тээврийн салбар үндсэн дөрвөн чиглэлд бүтээн байгуулалт хийж байгаа аж. Тухайлбал авто болон агаарын, усан зам тээврийн зохицуулалтыг илүү боловсронгуй болгох, замын барилга угсралтын салбарт норм, нормативын шинэчлэл хийх зэрэг ажлуудыг хийж байгаа гэлээ.

Энэ жилдээ багтаж аймгуудыг нийслэл хоттой хатуу хучилттай автозамаар холбох ажлаа дуусгахаар төлөвлөж байгаа аж. Мөн Азийн хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтаар Богд хаан төмөр замын төслийг эхлүүлэхээр бэлдэж буй бөгөөд УИХ энэ асуудлыг дэмжвэл ажлаа шууд эхлүүлэх боломжтой юм байна. Үүнээс гадна Монгол Улсыг тээврийн нэгдсэн төв болгохын тулд транзит тээврийн гэрээ хэлцлүүдийг хийж байгаа гэв. Манай улс их хэмжээний баялагтай, харин үүнийг тээвэрлэх ложистик, дэд бүтцийг хөгжүүлж байж бид дэлхийн зах зээлд гарах, улмаар эдийн засгаа өргөжүүлэх боломж бүрдэх юм.

Энэ үеэр Зам тээврийн сайд Н.Төмөрхүүгээс зарим асуултад хариулт авлаа.

-Авто замд холбогдоогүй ямар аймгууд үлдсэн бэ?

-Авто замаар холбогдоогүй аймгуудаас зүүн талд Дорнод аймаг байна. Баруун талд Ховд, Говь-Алтай, Улаангом, Улиастай холбогдоогүй байгаа. Энэ жил бид Хятадын хөнгөлөлттэй зээлээр Баянхонгорын Байдраг, Говь-Алтайн чиглэлийн замуудыг хийнэ. Мөн Тосонцэнгэл, Улиастайн чиглэлийн замуудыг хийж гүйцэтгэхээр байгаа. Үлдсэн Ховд, Улаангом хоёрын замыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр хийхээр төлөвлөж байна. Ингэж чадвал баруун бүсүүд бүгд нийслэлтэй автозамаар холбогдоно. Дорнод аймагт Бондын санхүүжилтээр замын ажил хийхээр төлөвлөгдөж Хөгжлийн банкин дээр эх үүсвэр нь бэлэн байгаа.

-Салбарын яам автозамын чанарт ер нь яаж анхаарч байгаа вэ?

-Одоо бидний замын барилга угсралтын ажилд барьж байгаа норм дүрэм бол хоцрогдсон, орчин цагийн шаардлагыг хангахгүй байгаа. Гэхдээ бидэнд төсөвт өртөг, санхүүгийн эх үүсвэртээ тааруулаад норм дүрмийг барьж байгаа. Монголын цаг уур, байгаль орчны нөхцөл байдалд тохирсон үндэсний нормыг бүрдүүлэхээр бид ажиллаж байгаа.

-Энэ онд нийт хичнээн километр авто зам, төмөр зам барихаар төлөвлөж байгаа вэ?

-Байдраг-Говь-Алтайн чиглэлд 126 километр зам тавигдана. Тосонцэнгэл-Улиастай хот руу 129 километр зам, Дорнодын 146 километр зам явна. Баталгаатай эх үүсвэртэй замууд бол энэ байна. Дээрээс нь нэмээд шинэ нисэх буудал болон Улаанбаатарыг холбосон 33 километр, зургаан эгнээтэй хоёр урсгал зам хийгдэхээр төлөвлөгдөж байна.

Бусад замууд бол концессийн гэрээгээр явна. Концессийн гэрээ хийгдсэний дараа замын урт тодорхой болно. Төмөр замын хувьд Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн 262 километр замыг консерциумд очсон ч бай, гэрээ бүтэлгүй болсон ч бай стратегийн хувьд чухал гэж үзэж байгаа учраас дуусгана. Мөн Хөөт-Бичигтийн 200 гаруй километрийн ажил байгаа. УИХ соёрхон батлах юм бол Богд уулын 150 километр төмөр замын ажлыг эхлүүлнэ. Энэ зам маш их ач холбогдолтой. Бид нар Монголоор дамжин өнгөрөх ачааг нэмэгдүүлье гэх юм бол ложистикийн нөхцөл, замынхаа нэвтрэх чанарыг нэмэгдүүлэх ёстой. Ингэхийн тулд Улаанбаатар төмөр замын шинэчлэл болон нэвтрүүлэх, тээвэрлэх чадварыг нэмэгдүүлэх гээд хоёр гол ажилд анхаарах ёстой болж байгаа юм. Мөн хилээр нэвтэрч байгаа бараа бүтээгдэхүүний ложистикийн нөхцөлийг сайжруулах зайлшгүй шаардлагатай байна. Мөн Замын-Үүүдийн боомтыг сайжруулах үүднээс одоо Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр ложистикийн ажил хийгдэж байгаа. Бид нар үйл ажиллагаа эрчимжүүлж чадвал таван сая тонн ачаа нэмэгдүүлэх бодит боломж байна гэж үзэж байгаа.

-Манай улсад хичнээн хэмжээний концессийн гэрээ байгуулах боломж байгаа вэ?

-Авто замын салбарт гарсан хөрөнгө оруулалт бол маш их байгаа. Зөвхөн концесс олгогдсон тэрэнд Монголын Засгийн газраас төлөхөөр үүрэг хүлээсэн төлбөр бол нэг их наядаас гараад явчихсан байгаа. Нэмж мөнгө гаргахад хүндрэлтэй байгаа учраас Засгийн газрын хэмжээнд ярилцаж байж эцсийн шийдээ гаргана.

-Энэ нэг их наяд төгрөг төлөгдөөгүй байгаа гэсэн үг үү?

-Төлөгдөөгүй. Төлөгдөх гээд хүлээгдэж байгаа өр гэсэн үг.

-Тавантолгойн хэлэлцээрт Зам тээврийн яамнаас төлөөлөл оролцож байгаа юу?

-Манай яамнаас оролцож байгаа. Мөн Монголын төмөр зам аас төлөөлөл оролцож байгаа.

-Оюутолгойн асуудлыг Засгийн газраар хэлэлцсэн үү?

-Оюутолгойн асуудлыг бид Засгийн газрын хуралдаанаар шийдсэн. Энэ хүрээнд шийдэгдсэн асуудал гэж ойлгож болно.

-Тэгэхээр 30 саяын татварыг хүчингүй болгосон гэсэн үг үү?

-Би энэ талаар одоохондоо тодорхой мэдээлэл өгөх боломжгүй.

Ж.ГАНАА