“Жакарта-2018” Азийн зуны спортын XVIII наадмын чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн 62 кг-ын жинд барилдсан Монгол Улсын гавьяат тамирчин П.Орхон алтан медалийн эзэн болсон ч тэмцээний дараа авсан допингийн шинжилгээний хариу эерэг гарсан тул медалийг хүчингүй болгоод зогсохгүй энэ хоёрдугаар сарын 20-ны өдөр Дэлхийн бөхийн холбооноос барилдах эрхийг нь дөрвөн жилээр хассан шийдвэрээ нийтэд зарлалаа.

Токио 2020 олимпийн наадамд итгэл тавьж байсан идэр, хүчтэй, уран барилдаантай энэ тамирчнаас юуны учир допинг илрэх болов? Монголын чөлөөт бөхийн холбоо яагаад энэ асуудалд одоог хүртэл албан ёсны мэдэгдэл хийхгүй байна вэ гэх асуултууд хөвөрч байна.

-П.ОРХОН ДОПИНГ САНААТАЙГААР ХЭРЭГЛЭСЭН ҮҮ-

2016 онд Японы төдийгүй дэлхийн домог гэгддэг Каори Ичог 10:0-ээр ялж Монгол түмний магнайг тэнийлгэж байсан П.Орхоны сүүлийн гурван жилд гаргасан амжилтаас дурдвал:

• 2018, 2017, 2016 оны Иван Ярыганы нэрэмжит Гранпри тэмцээнд түрүүлсэн
• 2018, 2017, 2016 онд “Mongolia Open” тэмцээнд гурван удаа түрүүлсэн
• 2017 онд Насанд хүрэгчдийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд түрүүлсэн
• 2017 онд Польш, Испанийн Гранпри тэмцээнд түрүүлсэн
• 2017 онд Цэргийн дэлхийн аваргад түрүүлсэн
• 2018 оны Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд түрүүлсэн

Дээрх амжилтуудаас харахад Гавьяат тамирчин П.Орхон оролцсон тэмцээнүүддээ мөнгөн медаль ч авч үзээгүй “босоо аварга” байсныг бид харж байна. П.Орхон өмнө нь ямар ч тэмцээний допингийн шинжилгээнд “унаж” байгаагүй бөгөөд түүний багш МУГД Ц.Хосбаяр дэлхийн чанартай нас насны ангиллын тэмцээнүүдээс дөч гаруй медаль, нас насны ААШТ-ээс 40 гаруй медаль эх орондоо авч ирэхдээ нэг ч удаа энэ шалгалтанд бүдэрч байсангүй. Гэтэл тэд яагаад төдийлөн ач холбогдол багатай Азийн наадамд допинг хэрэглэх вэ гэдэг логикын зөрүү харагдаж байгаа юм.

Тэрээр допингийн шинжилгээний хариу эерэг гарахад Дэлхийн бөхийн холбоонд өгсөн мэдүүлэгтээ “2018 оны долдугаар сард нэг удаа судсаар тариа хийлгэсэн, ямар тариа болохыг мэдээгүй, эмчээсээ ямар бодис болохыг асуухад бүх тамирчдад хийж байгаа уургийн тариа хэмээн тайлбарласан” гэх. Шигшээ багийн эмчийн хийсэн гэх уг тарианы зургийг П.Орхон Дэлхийн бөхийн холбоо руу явуулсан ч тарианд хориотой бодис илрээгүй тухай хариу өгчээ.

Мөн допингийн шинжилгээний хариу эерэг гарсан “Жакарта-2018” Азийн зуны спортын наадамд П.Орхон өөрийн багшгүйгээр буюу Чөлөөт бөхийн холбооныхонтой явсан байдаг. Ийм тохиолдолд тамирчныг хариуцан авч явсан эмч, багш нар идэж буй хоол, ууж буй усанд нь ч анхаарал хандуулж, тамирчин өвдсөн байлаа ч допингийн төрөлд багтах эм бэлдмэл уулгахаас зайлсхийж, өндөр сэрэмжтэй байх үүрэгтэй. Нэг ёсондоо П.Орхоноос допингийн төрлийн бодис илэрсэн нь ганц тамирчны асуудал биш, Чөлөөт бөхийн холбоотой хамаатай асуудал. Гэвч яагаад энэ асуудал нам жим байна вэ?

П.Орхоныг дээрх тэмцээнд орж байх үед багш Ц.Хосбаяр нь дагаж явах боломжгүй буюу чөлөөт бөхийн холбоотой хамаатай асуудлаар цагдаагийн байгууллагад дуудагдаж, хил давах боломжгүй байсан үе нь таарсан байдаг.

Тэрээр энэ тухайгаа манай сайтад өгсөн ярилцлагынхаа үеэр “Ганц удаа тамирчинтайгаа явж чадаагүй байхад ийм асуудал үүссэн, тэднийг тэмцээндээ явсан хойгуур би цагдаад очиж тайлбар өгсөн ч намайг ахиж дуудаагүй. Яг тэмцээний үеэр байцаачихаад ахиад дуудаагүй нь сонин” хэмээсэн нь бий.

-ЧӨЛӨӨТ БӨХИЙН ХОЛБОО ТАМИРЧНАА ДОПИНГИЙН ШИНЖИЛГЭЭНД УНАГАСАН ХАРИУЦЛАГА ҮҮРЭХ ҮҮ-

Дэлхийн бөхийн холбоо шийдвэрээ зарласнаас хойш долоо хоног өнгөрлөө. Гэвч Монголын Чөлөөт бөхийн холбоо одоо болтол албан ёсны мэдээлэл өгсөнгүй. Зөвхөн энэ асуудлаар биш өмнө нь авлигын хэрэгт холбогдож байсан олимпийн зэрэглэлийн шүүгч Б.Төмөрбаатарын зэрэглэл яагаад буусан, ямар асуудалд холбогдсон, улсын хэмжээний тэмцээнд оролцож түрүүлсэн тамирчдыг яагаад зөвхөн нэг өргөмжлөл төдийхнөөр шагнаж байгаа гэх мэт олон асуултад хариулт авахыг хүссэн.

Энэ асуултын хариултыг авахаар бид Монголын Чөлөөт бөхийн холбооны Спортын төв ордон дахь оффис, холбооны ЕНБД Б.Батбаярыг зорьсон боловч тэрээр оффистоо байсангүй. Холбооны бичиг хэргийн ажилтнуудаас оффистоо ирдэг эсэх, хэзээ ирэх тухай тодруулж өгөхийг хүссэн ч “Бид удирдлагаа хаана явааг нь асуух боломжгүй, ирэхээр нь та бүхэнд мэдэгдье” гэсэн хариу өгөөд, утасны дугаар бичиж авсан ч тэр өдөртөө хариу өгсөнгүй. Үүний дараа бид “Эрдэнэс таван толгой”-н оффис дээр очиж уулзах гэсэн боловч Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яаман дээр хуралтай, эзгүй байна гэсэн хариултыг өглөө.

Холбоон дээр ийм томоохон хэмжээний асуудал үүссэн байхад Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нь давхар ажлаа хийгээд, оффистоо очихгүй байгаа нь ч асуудал мөн. Хэрэв Монголын Чөлөөт бөхийн холбооноос энэ асуудалд тайлбар өгвөл П.Орхон болон дасгалжуулагч Ц.Хосбаяр нар байгаа баримтаа дэлгэхэд бэлэн байгаа гэх.

Уг нь Рио 2016 олимпын үеэр Г.Мандахнаран болон хоёр багшийн дэвжээн дээр эсэргүүцлээ илэрхийлсэн асуудал үүсэхэд Холбооны удирдлагууд бүх хэвлэлийнхнийг цуглуулж мэдээлэл хийгээд “Япон маягаар” бөхийн уучлалт гуйж байсан. Мөн 2016 онд Э.Сумъяагийн допингийн асуудалд ч хэвлэлийн хурал зарлан нөхцөл байдлыг мэдээлж байв.

Гэвч тэд энэ удаа яагаад чимээгүй сууна вэ? Ямар учир, зангилаа байна вэ?