-Гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч нь эмэгтэйчүүд-

Олон улсын судалгаагаар хүчирхийллийн 98хувийг эрүүл хүн, хоёр хувийг сэтгэцийн өвчтэй хүн үйлддэг ба нийт хүчирхийллийн 95хувийг эрчүүд үйлддэг болохыг тогтоожээ.2018 оны байдлаар Монгол Улсад гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас 135 иргэн хохирсноос нэг хүн амь насаа алдаж, 14 хүн хүчиндэх гэмт хэргийн хохирогч болжээ.Гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчдын 93.3 хувь нь эмэгтэйчүүд бөгөөд үүнээс эхнэр 66, хамтран амьдрагч 24, төрсөн хүүхэд долоо, дагавар хүүхэд дөрөв байсан байна.

Гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар УИХ-ын гишүүн Н.Оюундарьтай ярилцлаа.

Бие махбодиор хохирсон хүн сэтгэл санаагаар давхар хохирдог

-Гэр бүлийн хүчирхийлэл гэдэг ойлголтод ямар үйлдлүүдийг багтааж ойлгох вэ?

-Энэ төрлийн хүчирхийлэлд бие махбодь, сэтгэл санаа, эдийн засгийн болон бэлгийн хүчирхийллийн хэлбэрүүдийг багтааж ойлгох хэрэгтэй. Энэ удаагийн ажлын хэсэг болон өмнөх парламент уг хуулийг батлахдаа нэлээдгүй хугацаанд гадаадын олон хуультай харьцуулж, боловсруулсан. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль Эрүүгийн хуультай нягт холбоотой. Бие махбодиор хохирсон хүн сэтгэл санаагаар давхар хохирдог. Хүчирхийлэл үйлдэгчийн эл үйлдэл давтагдсан тохиолдолд эрүүгийн хэрэг үүсгэнэ. Харин бие махбодиор хохироогүй сэтгэл санаагаар хохирсон хүмүүс ч байдаг. Үүнийг ч мөн гэмт хэрэгт тооцох болсон нь хуулийн бас нэг давуу тал болж байгаа юм.

-Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль батлагдсан. Энэ хууль хүн бүрийн амьдралд хамгийн их хамааралтай байх ёстой хууль?

-Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль маань хоёр парламент дамнаж явагдсан. 2016 оны арванхоёрдугаар сард энэ хуулийг баталж, би өөрөө ажлын хэсгийн ахлагчаар ажиллаж байсан. Хуулийн ач холбогдол нь тухайн гэр бүлд ямар нэгэн байдлаар аль нэг гишүүн хүчирхийлэлд өртөөд байгаа тохиолдолд түүнээс сэргийлэх, төрийн үйлчилгээг хүргэх ийм зорилготой.Нөгөө талаар гэр бүлийн хүчирхийллээс үүдэн хохирсон хохирогчид зодуулах, биедээ ил болон далд шарх аваад зогсохгүй энэ асуудал даамжирсан үр дүнд хүргэдэг учраас Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэйтэмцэх тухай хуулийг ярихаас өөр аргагүй. Гэр бүлүүд ихэвчлэн асуудлыг дотроо, гэр бүлийн хүрээнд шийдэх гээд байдаг. Гэтэл энэ асуудал тийм амар шийдэгддэггүй. Хүчирхийллээс үүдэх гэмт хэргийг таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэх, өртөх байдлыг бууруулах ажлуудыг хийхээр хуульд тусгасан байгаа.

Хүн бүрийн амьдралтай хамааралтай гэдэгтэй санал нэг байна. Концепцын чанартай нэлээд хэдэн өөрчлөлт орж байгаа. Хуулийн үйлчлэх хүрээг өргөтгөсөн.

-Хуулийн үйлчлэх хүрээг өргөтгөсөн гэлээ. Энэ талаар тодруулбал?

- Тухайлбал, гэр бүлийн хүчирхийллийг илрүүлэх сувгуудыг тодорхойлж, энэ төрлийн хүчирхийлэл нь гэмт хэрэгт тооцогдох, хохирогчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах чиглэлээр байгууллагын хүлээх үүргийг тодорхой болгосон. Түүнчлэн хүүхдийг гэр бүлийн хүчирхийллээс хамгаалах шинэ зохицуулалтыг нэмж, гэрч, хохирогчийг хамгаалах, хохирогчид үзүүлэх үйлчилгээний төрлийг нэмж албан ёсны болгосон. Мөн гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөгчид үйлчилгээг нэг дороос авах боломжийг бүрдүүлсэн байна. Зарчмын зөрүүтэй олон саналууд орсноос хамгийн чухал нь гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн этгээдийн нийгэмд үзүүлж байгаа хор хохирол, хохирогчийн гэмтлийн зэргээс хамааран шаталсан арга хэмжээ буюу захиргааны зөрчил болон гэмт хэрэг гэж үзэхээр болсон.

Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль нь зөвхөн эхнэр нөхөр хоёрын асуудлыг зохицуулсан зохицуулалт биш юм. Хамрах хүрээнд ахмад настан, хүүхдийн асуудал болон салсан гэр бүлийг хүртэл хамруулахаар тусгасан байгаа.

Хүчирхийллийн шинжтэй үйлдэл давтагдвал эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ

- Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэгч этгээдэд хуулийн хүрээнд ямар арга хэмжээ авахаар тусгасан байгаа вэ?

-Эхний удаад захиргааны арга хэмжээ авах юм. Цаашид хүчирхийллийн шинжтэй үйлдэл давтан бүртгэгдсэн бол эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр болсон. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хуулиар бие болон сэтгэл санаагаараа хохирсон гэр бүлийн гишүүн өргөдөл гаргасан тохиолдолд шүүхээр шийдвэрлэдэг байхаар тусгасан. Өмнө нь хохирогч өргөдлөө буцаагаад, гомдлоосоо татгалзсан тохиолдолд хэргийг хаадаг байсан шүү дээ. Гэтэл үүний цаана нөлөөлөгч этгээдийн дарамт байхыг үгүйсгэх аргагүй юм. Хянан шалгах ажиллагаа хэсэг хугацаанд явагдсаны дараа хүчирхийлэл дахин үйлдэгддэг. Энэ байдлыг таслан зогсоохтой холбоотой заалтуудыг хуульд тусгасан. Өмнөх хуулиар хэн, юу хариуцахыг эзэнжүүлээгүй байсан юм.

-Баярлалаа.