Улаанбаатар хотын 89 чиглэлд 860 тээврийн хэрэгсэл иргэдэд үйлчилж байгаа ч 1.3 сая гаруй хүн амтай нийслэлийнхэнд хүрэлцэхгүй байна. Нийтийн тээврийн үйлчилгээг хариуцдаг байгууллага нь судалгаанд үндэслэн, урсгалыг зохицуулж байгаа гэх боловч бодит байдал дээр автобусыг 30, 40 минут хүлээдэг. Зарим чиглэлийн автобусыг нэг цаг хүлээдэг гэдгийг иргэд хэлж байна. Иймээс нийтийн тээвэрт автобус нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгаа боловч төсөв мөнгөтэй холбоотой учраас энэ асуудал шийдэгдэхгүй өнөөдрийг хүрсэн. Гэхдээ монгол инженерүүдийн хийсэн хоёр автобус нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явахгүй гарааштаа байж байна. Өнгөрсөн оны энэ үед нийслэлд 89 чиглэлд 945 автобус үйлчилж байсан бол өнөөдөр 93 чиглэлд 860 болтлоо буурчээ. Өөрөөр хэлбэл, нийслэлчүүдийн хэрэгцээнд нийцүүлэн автобусны тоог нэмэгдүүлэхгүй бол энэ өвлийг давахад тун хүндхэн байдалтай байна.

100 хувийнцэнэгээрөвлийнулиралд 130-140 км, зун 190-200 кмзамыгтуулахчадвартай

"Монгол машин индастриал" компанийн гүйцэтгэх захирал Д.Ариунболдоос зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Монгол инженерүүдийн хийсэн хоёр автобус нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явахгүй байгаа. Зорчигч тээврийн газраас зарим зүйл дутуу байгаа учраас нийтийн тээвэрт явах боломжгүй гэж байсан?

-Агаарын бохирдлыг бууруулах, нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийг хийх ажлын хүрээнд 2018 онд Засгийн газраас тогтоол гаргаж ЗТХЯ, Үндэсний аж үйлдвэрийн зөвлөл хамтран манай компанитай гэрээ байгуулсан. Гэрээний дагуу манай компани төслийг хэрэгжүүлж бусад хувийн хэвшлийнхээ инженер техникийн ажилтнуудын тусламжтайгаар автобусыг угсарч, үйлдвэрлэсэн. Ингээд автобусандаа ЗТХЯ-тай хамтран өвөл, хавар, зун туршилт, судалгаа хийсэн бөгөөд автобусыг дулаан зогсоолд байлгаж, ашиглалтын горим, зөвлөмжийг мөрдсөн тохиолдолд 100 хувийн цэнэгээр өвлийн улиралд 130-140 км, зун 190-200 км замыг туулах чадвартайг тогтоосон. Ер нь замын өгсүүр багатай хотын төвийн чиглэлд цахилгаан автобусыг явуулдаг жишиг байдаг.Үйлдвэрлэгчийн хувьд бид хоёр автобусаа ашиглагч байгууллагад хүлээлгэж өгөхдөө ашиглалтын горим, зөвлөмжүүдийг өгсөн. Мөн цахилгаан автобусны жолоочийг сургалтад хамруулах саналаа ч хэлж байсан.

-Хоёр цахилгаан автобусны хувьд цэнэглэх боломж хомс. Баазаас өөр газар цэнэглэх боломжгүй гэж байсан. Үүнийг шийдвэрлэх боломж байгаа юу?

-“МОН-30” автобусны хувьд цэвэр цахилгаанаар ажилладаг буюу халаалтаа хүртэл цахилгаанаар шийдсэн учраас энэ горимд хэрхэн ажиллах талаар жолоочоо сургах хэрэгтэй байгаа юм. Автобусны дотор агаар хэр хүйтэн байгаагаас хамаараад зургаан халаагуураа бүгдийг нь ажиллуулах уу, заримыг нь ажиллуулах уу гэдгийг жолооч шийднэ. Гэтэл хүйтэн гараашт зогсоогоод бүх цахилгаан хэрэгслийг нь ажиллуулаад, цэнэгээ барихгүй байна гэх мэдээллийг өгч байгаа юм. Тиймээс бидний зүгээс халаагуурыг дизелиэр шийдэх саналаа хүргүүлчихээд байж байна. Дээр дурдсан ашиглалтын горимуудыг мөрдөөгүй, буруу зөрүү ойлголцсоноос үүдэлтэйгээр цахилгаан автобусны талаар янз бүрийн мэдээлэл гарсан.

-Өртөг өндөртэй бүтсэн гэж байсан. Хямд өртгөөр хийх боломж байгаа юу?

-Хятад улсын автобуснаас үнэтэй байна гэдэг асуудал яригдаж байгаа. Гаднаас оруулж байгаа автобусны үнийн талаар бодит мэдээлэл байхгүй. Бидний үнэ ханш нээлттэй байгаа. Харин бусад газрын үнэ хаалттай нуугдмал байна. Хоёр цахилгаан автобусыг туршилт судалгаа хийж үйлдвэрлэсэн. Монголын Засгийн газар инженерүүдээ дэмжсэн. Угсарсан автобусны 40-60 хувь нь Монголдоо нэмүү өртөг болж шингэж байгаа. Бидний хийсэн хоёр цахилгаан автобус тав тухтай. Хотын тээвэрт явах боломжтой автобус юм.

-Зорчигч тээврийн тээврийн газраас хоёр автобус арван зүйл шаардлага хангахгүй байгаа учраас тухайн үйлдвэрлэсэн газарт албан шаардлага хүргүүлсэн гэж байсан. Танайх энэ шаардлагын хариуг өгсөн үү?

-Манайд Зорчигч тээврийн тээврийн газраас арваннэгдүгээр сарын 12-нд албан шаардлага ирсэн. Энэ шаардлагын хариуг арваннэгдүгээр сарын 28-нд өгсөн. Хэрэв явах км-ыг уртасгамаар байвал дизель халаагуур тавиад өгнө гэдгээ албан бичигтээ дурдсан. Жолоочийг сургалтад хамруулах хэрэгтэй гэсэн зөвлөмж хүргүүлсэн. Дизель автобус барьж байсан жолооч цахилгаан автобус барина гэдэг нь учир дутагдалтай.

-Нийтийн тээвэр хүрэлцэхгүй байгаа. Иймээс ирэх оноос парк шинэчлэл хийгдэнэ. Монгол инженерүүд парк шинэчлэлд хувь нэмрээ оруулах боломж байгаа юу?

-Өнгөрсөн 2018 оны арваннэгдүгээр сард “МОН-30” загварыг 276 км явах 50 цахилгаан автобусыг хийх боломжтой гэсэн төслийг хотын удирдлагууд өгч байсан. Гэвч өнөөдрийг хүртэл хариу аваагүй байна. Гэтэл гаднаас цахилгаан автобус оруулж ирнэ гэдэг зүйл яригдаж байгаа. Монгол инженерүүд автобус хийж чадна гэдгээ харуулаад байхад гаднаас автобус оруулж ирнэ гээд байгаад гайхаж байна. Гаднаас автобус оруулж ирвэл бидний татварын мөнгө гадагшаа гараад явна. Харин бид Монголдоо үйлдвэрлэвэл олон хүн ажлын байртай болно.

-Автобусыг олноор үйлдвэрлэх боломж байгаа юу?

-Хүчин чадалтай тааруулж үйлдвэрлэх автобусны тоог төсөлдөө тусгасан байгаа. Чадахгүй бол бид төсөлдөө тоо тусгаж өгөхгүй шүү дээ.