Улсын төсвөөс давсан орлоготой хэд хэчнээн тэрбумтан, их наядтан Монголд бүртгэлтэйг нэг бүрчлэн тоолж, тэдний хөрөнгө орлого хууль ёсных эсэх, татвар, бизнесийн зээлээ хугацаанд нь төлсөн эсэхийг сайтар ялгаж салган эзэмшигч этгээдүүд хэн хэн болох, төрийн өндөр дээд албан тушаалтай, эсвэл төрд ажиллаж байхдаа элдэв зээл, гэрээ, концесс, тендер авч байсан уу? тэдгээр нь ашиг сонирхолын зөрчилтэй юу? Үгүй юу? гэдгийг нэг бүрчлэн нарийвчлан шалгах шаардлага урган гарчээ гэдгийг сүүлийн үед өрнөсөн үйл явдлууд бэлхэн харууллаа.

Ялангуяа УИХ, ЗГ-ын одоо ажиллаж байгаа гишүүд, сайд дарга нарын хөрөнгө орлогыг шалгах шаардлага нэн түрүүнийх. Учир нь энэ Засгийн Газрын үед л ЖДҮ, Хөгжлийн Банк, нүүрсний хулгай гэх мэтийн томоохон авлигалын тор ил тод боллоо. Авлигалын систем хэд гуравхан жилд тогтож, хоёр гуравхан өдөрт алга болж сарнидаг ид шидтэй зүйл биш боловч анхнаасаа дүрэмгүй тул хаана ч шуналын хязгаар үгүй. Иймд шалтгааны үр дагавар, үндэс суурийг зөв олж чадвал гажуудлыг засч болох жамтэй.

Уул уурхайн компаниудад БЭТ гэгчийг томилж аваад улс мэдэлдээ авч үйл ажиллагааг нь шууд гарддаг байдал бий болов. Хэрэв төр үнэхээр нийтийн ашиг сонирхолд хамаарах өмч хөрөнгөө мэдэж, орлого зарлагыг нь захиран зарцуулах бодлого баримтлаж буй бол төрийн өндөр албан тушаалтнууд нь эхлээд өөрсдөө цэвэр гэдгээ нотлох л ёстой.

Улс төрийн намууд ч ялгаагүй хаанаас хэрхэн ямар аргаар санхүүжиж, сумлагдаж, хор найруулж өдий хүрснийг дүгнэх түүхэн мөч ойртож дээ. Учир нь ядуу иргэд тэгш бус байдлын золиосонд нухлагдсаар өдий хүрснээ юман чинээнд тоохгүй ч ирээдүйг нь хулгайлж, үр хүүхдийнх эрх чөлөөг булаахыг тэвчихгүй.

Энэ нь эцэстээ хөрөнгөтэй хулгайчид буюу төрийн мөнгийг хувьдаа завших дадал зуршилтай этгээдүүдээс улс төрийг ангижруулах, ард түмний хяналт, оролцоог нэмэгдүүлэх нь зөв болохыг харуулж байна. Хөгжлийн банкны зээлийн хууль бус зарцуулалтыг хянасан хамгийн сүүлийн үеийн хэлэлцүүлэгт л хэн нь хэн бэ гэдэг нь чухал бус юм аа гэхэд авлигалчид зээлээр хулгай хийж зээлээр өрөө дарж, зээлийн мөнгөөр авлигалдаж гаршсан арга барилыг тод зурж өгөв.

Авлигалтай тэмцэнэ гэдэг эрх мэдэлтнүүдтэй хариуцлага тооцно гэсэн үг. Тун амаргүй энэ үйл ажиллагаанд төр ард түмнийхээ дэмжлэгийг авч байж л үр дүнд хүрдэг... Олон түмэн ч зоригтойгоор үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа нэгнээ дэмжиж төрд шударга шахалт үзүүлж, луйврын системийг нураах цаг ирлээ.