Зуны эхэн сар гарснаас хойш нийслэл хотын дундуур урсах Сэлбэ, Дунд гол урд захаар урсах Туул гол хэдий үерлэсэн ч иргэдийн хувьд эд хөрөнгөөрөө хохирсноос биш эрдэнэт амиа алдсан тохиолдол гараагүй байсан билээ. Харамсалтай нь хэдхэн хоногийн өмнө Баянзүрх дүүргийн 11, 17, 22, 21, 27, 28, 29, 32 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт орсон түр зуурын аадар борооны улмаас хүчтэй үер бууж эрдэнэт хүмүүсийн амь эндлээ. Амиа алдсан иргэдийн хамгийн нялх нь 10-хан сартай нярай хүүхэд байсан нь нийслэлчүүд бидэнд том цочроо өглөө. Тэр бяцхан зүрхний төлөө хүн бүр гашуудан харамсаж байна. Харин Баянзүрхээс сонгогдсон, тэдний дуу хоолойг Төрийн шийдвэр гаргах түвшинд хүргэж, санал хүсэлтийг нь бодлого болгон хуулиар баталгаажуулах ёстой гишүүд хаачив. Сонгууль дөхөхөөр яс горьдсон нохой шиг дагах улстөрчид нь яав. Баянзүрх бол нийслэлийн хотын хамгийн том дүүрэг. Тэр утгаараа УИХ-ын таван мандат тус тойргоос тодордог. Өнгөрсөн 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн үр дүнд МАН-ын таван гишүүн ялалт байгуулан баянзүрхчүүдийн төлөөлөл болж парламентад сонгогдон гарч ирсэн. Түүний нэг нь Э.Бат-Амгалан. Эрхэм гишүүн маань парламентад орж ирэхээсээ өмнө НИТХ-ын төлөөлөгч явсан. Баянзүрх дүүргийн МАН-ын хороонд ах нарынхаа цүнхийг барьж гүйсээр дүүргийн ИТХ-ын төлөөлөгч болж улс төрийн гараагаа эхэлж байсан түүхтэй гэлцдэг. Гэтэл эрхэм гишүүн байгалийн гамшигт нэрвэгдээд буй Баянзүрх дүүргийнхээ иргэдэд бараагаа ч харуулсангүй. Усанд хаясан чулуу шиг чив чимээгүй байна. Ийм иргэдийн төлөөлөл гэж байх хэрэг байна уу хэмээн үерт автомашинтайгаа урссан залуу халаглан ярьж байна лээ. Э.Бат-Амгалангийн хувьд Төрийн ордонд УИХ-ын чуулганы танхимд согтуу орж, журмын нөхдөдөө агсам тавьсан гэх үйлдэл нь олны хэл ам болж байсан удаатай. Ордныхон түүнийг өрөөндөө төрөл бүрийн архи, дарс цуглуулах сонирхолтой гэлцдэг. Уг үйлдлээс нь болоод түүнийг Төрийн ордонд “Баар ажиллуулдаг гишүүн” хэмээн цоллох болсон.

Дараагийн Баянзүрхээс сонгогдсон эрхэм гишүүн бол Батсүхийн Саранчимэг. Тэрбээр Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга хэмээх албыг давхар хашдаг. Түүнийг “МОН-УРАН” ХХК-ийн босс Б.Наранхүүгийн төрсөн эгч гэдгээр нь ард түмэн андахгүй. Түүнийг сонгууль дөхөөд ирэхээр тойргийнхоо ахмадуудыг тойглохдоо сайн эмэгтэй гэлцдэг. Энэ үйлдлээс нь болоод түүнийг Баянзүрхийн “Ногоон дарь эх” хэмээн өргөмжилсөн удаатай. Гэвч “Ногоон дарь эх” маань дүүргийн иргэд, тэр дундаа тойглоод байдаг ахмадуудынх нь гэр үерт урсаж байхад хаана байж, юу хийж явав. Одоо тэгээд ичих нүүргүй сонгуулиар мөнөөх ахмадуудаа тойглоод л явах байх даа хэмээн тойргийн иргэд нь ярьж байна.

Усанд хаясан чулуу шиг алга болсон дараагийн гишүүн бол шударга үнэн яриатай гэх УИХ-ын гишүүн, Хууль зүйн байнгын хорооны дарга, ноён Б.Энхбаяр билээ. Чуулганы хуралд үг хэлэхдээ хөмсгөө зангидаж, бусдын буруу зөвийг улаан нүүрэн дээр нь улалзтал хэлдэг хүн бол Б.Энхбаяр. Энэ чанараараа тэрбээр сонгогчдынхоо дунд рейтинг өндөртэй улстөрчдийн тоонд орж чадсан. Харамсалтай нь ноён Б.Энхбаяр гишүүн маань начир дээрээ шударга, бусдын төлөө, ард иргэдийнхээ төлөө явж үзэгдэв үү. Угтаа тэрбээр энэ цаг үед нийслэлийн удирдлага битгий хэл Ерөнхий сайдыг загнаж, шударга ёсыг нэхэх ёстой улстөрч шүү дээ.

Түүний хувьд саяхан Хөгжлийн банкны сонсголыг өөрийнхөө хэмжээнд амжилттай явуулсан. Гэвч түүнийхээ шанг хүртэн ах улстөрчдөдөө атгууллаа гэх жив жув улс төрийн хүрээнд яригдаж байна. Өөрөөр хэлбэл түүнийг ах нар нь хүмүүжүүлсэн бололтой. Тиймээс л тэрбээр шударга бусын өмнө хүлцэнгүй болсон байх магадлалтай ажээ. Чуулганы танхимд тэрбээр өөрийн “сайн охин” Х.Булгантуяа руу байн байн харан маасайж суудаг зуршилтай. Түүний “сайн охин” гэгдэх Х.Булгантуяа сайд ч Баянзүрх дүүргээс сонгогдсон МАН-ын таван гишүүний нэг. Боловсролтой, мэдлэгтэй, улс төрийн учир начрыг олчихдог чамгүй авьяастай бүсгүй гэдгийг нь Ерөнхий сайд үнэлж, түүнийг Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдад томилсон. Угтаа МАН-ын эмэгтэй улстөрчдийн дунд энэхүү сайдын суудлыг авах сонирхолтой олон гишүүн байсан ч Ерөнхий сайд түүнийг сонгосон. Тиймээс улс төрд архагшсан “аниа” нар нь түүнийг байнга гадуурхаж, шахдаг гэсэн яриа ордны зүгээс сонсогддог билээ. Юутай ч нийгмийг халамжилж, хамгаалах үүрэгтэй сайд маань сонгогдсон тойргийнхоо иргэдийг “хамгаалж” чадсангүй.

Баянзүрхчүүд түүнийг эмэгтэй хүн учраас хамгийн түрүүнд ирнэ дээ гэж харсан гэлцэх. Гэвч эрхэм сайд харагдсангүй. Иргэдийн амь наснаас илүү нэр хүнд гэж үгүй. Иргэдийн амь нас, эрүүл мэндийг нь хамгаалан сахих тангаргийг эмч хүн өгдөг. Тэр утгаараа Баянзүрхчүүд эмэгтэй сайд ирнэ гэж харахаас илүү иргэдийнхээ эрүүл мэндийн төлөө тангараг өргөсөн эмч УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэнг хүлээсэн нь тодорхой биз. Түүний хувьд 2020 оны сонгуулиар “Бүх Монголоо эмчилнэ” хэмээн том лоозонгоор баянзүрхээс сонгогдсон МАН-ын тав дахь улстөрч. Үнэхээр бүх Монголоо эмчлэх хүн мөн үү гэдэг нь эргэлзээтэй. Улстөрч хүн хүн эмчилдэггүй. Харин эмч хүн хүн анагаадаг. Үүнээс нь харвал бүх Монголоо эмчлэх түүний том лоозон хоосон мэт. Эрхэм гишүүний хувьд эрүүл мэндийн салбарт хийсэн гавьяа олон бий л байх. Гэхдээ сонгогдсон тойрогт нь эмзэг үйл явдал болчихоод байхад эмч гишүүн хаана явна вэ. Наадам, найр хэсээд олдохгүй явна уу, нарийн мэргэжлийнхээ ажлыг хийгээд завгүй явна уу. Юутай ч байгалийн гамшиг тохиолдож эрдэнэт хүмүүсийн амь нас эндэгдчихээд байхад эрхэм төрийн түшээд нь зүс царайгаа ч харуулсангүй. Царайгаа харуулахын оронд цахимаар эмгэнэл илэрхийлсэн болоод л суух УИХ-ын гишүүдтэйдээ ард түмэн бухимдаж байна.

М.ОРГИЛ

Эх сурвалж: Өдрийн сонин