-Тэрээр өнөөгийн Монгол Улсад төр байхгүй болсныг ч хэллээ, хуулиа хэрэгжүүлэхгүй болохоор төр яаж ч тогтнох билээ-

УИХ-ын дарга Г.Занданшатар төрийн албаны ёс зүй, сахилга хариуцлагын асуудлаар төрийн албан хаагчидтай өнөөдөр уулзахдаа чухамдаа нэг төрийн тэргүүний амнаас гарах тун ч чухал үг, гаргалгааг уруулаасаа унагав. Тэрээр “Үндсэн хууль”-ийн нэмэлт өөрчлөлтийн гол чиглэл бол гурван үндсэн зүйлд суурилсан гэж хэлж болно. Нэгдүгээрт, Монголын төр, төр шиг байх. Хоёрдугаарт, монгол хүн баялагтаа эзэн болж, баялгийн үр өгөөжийг хүртэх боломжийн талаар том шинэчлэлт хийх. Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт хэрэгжихтэй холбогдуулаад гурван үндсэн чиглэлээр гуч гаруй хуулинд өөрчлөлт оруулах шаардлагатай. Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт зөвхөн тунхаг, нийгмийн зөвшилцлийн гэрээ төдий зүйл биш. Монголын төр, төр шиг байхын үндэс нь төрийн алба шударга, ёс зүйтэй, сахилга хариуцлагатай, тогтвортой, чадварлаг байхад чиглэгдэнэ. Үүн дээр би хоёр зүйлийг онцолж хэлмээр байна. Уламжлал, шинэчлэл дээр тулгуурласан төрийн албаны шинэчлэлийг төрийн албаны бүх түвшинд хийх шаардлагыг Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт шаардаж байна. “Төрийн алба төрлийн алба боллоо” гэсэн шүүмжлэл олон болсон. “Улс төр авлига, хээл хахуульд идэгдсэн” гэдэг шүүмжлэлд өртдөг болсон. Төрийн алба хаагчдыг үндсэндээ тав хувааж үзэхээр болсон байна.

Зомби, хорлон сүйтгэгчид их байх тусам улс орны ажил “нурдаг”

1. Зомби. Амьд үхдэл буюу гавьяа ч байгуулдаггүй, гай ч тарьдаггүй хэсэг хүмүүс.
2. Хорлон сүйтгэгчид. Төрийн албаны зөвлөлийн хяналт шалгалт хариуцсан гишүүдийн хэлснээр улсад 810 сая төгрөгийн хохирол учруулсан байна. АТГ-ын соён гэгээрүүлэх газраас төрийн албан хаагчид авлигаар хоёр их наяд төгрөгийн хохирол учруулсан байна гэж байна. Хувийн болон албан тушаалын ашиг сонирхлоор төр, нийгэм, улс орны хөгжлийг хойш нь чангаагч хэсэг хүмүүсийг хорлон сүйтгэгч гэж үзэж болно.
3. Муу гүйцэтгэгчид. Ажил хийдэг боловч дутуу, шаардлагагүй, сэтгэлгүй хийдэг хүмүүс.
4. Сайн гүйцэтгэгчид. Маш бага хувийг эзэлж байна. Өгсөн үүрэг, даалгавар ажлыг сэтгэлээсээ, чанартай хийж, хэрэгжүүлдэг хүмүүс.
5. Ялагчид. Үүнд хамрагдах хүмүүс маш бага байна.

Гүйцэтгэлийг ингэж тав хуваадаг болсон. Зомби хорлон сүйтгэгчид их байх тусам улс орон, байгууллага, ажил сүйтгэгдэж, нурдаг. Ялагч нар нь аливаа ажлыг сэтгэл гаргаж хийдэг, өөрийн санаачлагаараа төрийн албанд зүтгэдэг хүмүүс юм. Төрийн албан хаагчид, удирдлагууд бүгд ялагчид байх нь төрийн албаны шинэчлэлийн хамгийн гол зорилго юм. Үүнийг үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлт шаардаж байна. Төрийн албанд хүн авахдаа танил тал, улс төрийн нам, харьяалалгүйгээр ямар нэг авлигагүй, ёс зүйн өндөр шаардлагатай, боловсролтой, чадвартай хүн авдаг асуудлыг Төрийн албаны зөвлөл, Монгол Улсын бүх байгууллага хэрэгжүүлж чадвал улс орон хөгжинө. Төрийн алба догширсон, муу гүйцэтгэгч, зомби болон хорлон сүйтгэгчдээс салах цаг болсон” гэсэн юм.

Монгол Улс парлементын засаглалтай орон. УИХ-ын дарга хууль ёсоор Монгол Улсын төрийн тэргүүн мөнөөс мөн. Хууль ёсны төрийн тэргүүн парламентар маань Монголд төр шиг төр байх хэрэгтэйг хэлж байна. Төр шиг төртэй байхын тулд хууль ёсоо дээдлэхийг тэрээр дурдлаа. Монголд маань харин тэр төр нь, хууль ёс нь байна уу гэдэг л хамгийн чухал асуудал болоод байна. Төрийн тэргүүн хүн маань Монголд төр хэрэгтэй байна гэхээр бид ямар улс оронд амьдраад байна аа гэсэн асуулт зүй ёсоор төрөх нь гарцаагүй.

Эсвэл, бид гадны төр засгаас хамааралтай вассал улс уу, Өмнөдмонгол шиг өөртөө засах эрхтэй гэгдэх ч өөдөө олигтойхон ч харах эрхгүй муж уу, буриад шиг дагуул муж уу гэсэн толгой эргэм олон асуулт ундарна. Занданшатар дарга гэхдээ монгол төрийг тэгтлээ ч үгүйсгээгүй нь тодорхой. Хамгийн гол нь төрийн алба төрлийн алба боллоо гэж сэтгэлээ чилээн зовнисон нь тод байна. Гай ч тарьдаггүй, гавьяа ч байгуулдаггүй сандал ширээний бугнуудыг тэрээр зомби гэж чухамдаа нэг онож хэллээ. Ийм амьд сүгнүүд тэтгэврийн насаа хүлээж, алив шинэ сэргэг бүхэнд тээг саад болсоор, эцэст төрөөс баахан нэхээс нөхөөс аваад нэг мөсөн тонилдог. Тэд мөрөөрөө тонилтлоо мөн ч их гай болно, зай бөглөнө. Чухам тиймээс л Монголын ард түмэн иймэрхүү амьдаараа үхэгсдийг “лай болохоор зай болоод өгөөсэй” гэж хэлдэг биз.

Төрийг сүйрүүлж байгаа хоёрдугаар дэвийн нөхдийг тэр “Хорлон сүйтгэгчид” гэж. Энэ бол төрийн албан хаагчдын доторхи хамгийн новшийн, хамгийн зэвүүн анги бүлэг юм. Тэд хээл хахууль, авилгаар нийгэм хэмээх өтгөн сайхан модыг тал талаас нь хэмлэсээр шалд нь унагадаг цагаан эрвээхэйний авгалдайнууд юм. Нийгмийн мөчир салаа бүхнийг авилгын авгалдайнууд идэж гүйцээд, төрийн зандан баганыг ч түйвээж байсан гашуун түүх улс орон бүхэнд шахуу байдаг байх. Тиймээс Хятад зэрэг өндөр ёс суртахуунт эртний төрт ёстой улс гүрнүүд авилгын сэжүүр мэдэгдэх сэжиг төдий нөхдийг хүртэл толгойг нь шороотой хутгаад байдаг нь зөв гарц юм. Нийгэм тэгж байж л цэвэршинэ. Төрийн тэргүүн хүн төрийн албаны ийм хорлон сүйтгэгчдийг хэрвээ мэдэж байгаа бол цуг тухайд нь хуулиар няц гишгэж байх нь төр төмөр нүүртэйн нэгэн илрэл болох буюу.

Г.Занданшатарын үгэнд дурдагдаж буй сүүлийн гурван зэрэглэл бол тийм ч шинэхэн категори биш. Сайн, муу гүйцэтгэгч, ялагч. Соцреализмын байдаг л нэгэн ойлголт учраас түүнийг онцлоод байх шаардлагагүй гэж үзсэн болно. “Төрийн алба догширсон, муу гүйцэтгэгч, зомби болон хорлон сүйтгэгчдээс салах цаг болсон” гэдэг хамгийн чухал утга агуулгаар төрийн албанд хандах хэрэгтэйг ямартай ч төрийн тэргүүн чангаас чанга дурдаад авлаа. Хамгийн гол нь одоо Монголын төр төр гэдгээ харуулж, хуулиа л чандлан сахьж ЖДҮ-чдэд, авилгачдад, оффшорчдод төмөр нүүрээ харуулах л чухлаас чухал байгаа юм даа!