Монгол Улсын газрын зургийг харахад аюулт цар тахал үндсэндээ биднийг бүслээд авчихлаа. Үнэхээр аюултай өвчин юм. Дэлхийн өндөр хөгжилтэй улс гүрнүүд ч барьц алдаж байна. Ардын уран зохиолч Т.Галсан “Хүн төрөлхтөний цар тахал хар, цагаан арьстан, хаад ноёд харц барлаггүй бүгдийг ялгалгүй айлгаж байна. Хүн төрөлхтөн бид хүй олноо алах л зэвсэг бүтээснээрээ агуу болохоос хүний аймгаа аврах талдаа өчүүхэн төдий ч юм бүтээж чадаагүйг энэ тахал гайхал харуулж байна” гэж шогширч сууна. Ухаант хүний үг яах аргагүй нэгийг өгүүлж байна. Биеэ үзүүлэхээр өрхийн эмнэлэгт хэдэнтээ очлоо. Эмч, сувилагч, асрагч нар үүрэгт ажилдаа чамбай хандаж буй нь анзаарагдаж байна. Харин үйлчлүүлэгчдэд “Коронавирус яг хажууд байгаа” гэх цочроо огт алга. Нялх үрээ тэвэрсэн аав, ээжүүд хүүхдийнхээ өмнө байтугай өөрсдийнхөө ч өмнө хариуцлага хүлээх шинжгүй байгаа нь гайхал төрүүлэхээс илүү айдас төрүүлэхээр байна. Коронавирусээс хамгаалах хамгийн чухал зүйл бол амны хаалт гэдгийг мэдэхгүй, мэдрээгүй залуу хүмүүс байна. Өндөржүүлсэн бэлэн байдал зарлалаа, амны хаалтгүй зорчигчийг автобусанд зорчуулахгүй гэж зурагтын мэдээгээр мянга яриад амьдрал дээр энэ огт хэрэгжихгүй байна.

ДЭМБ-аас манай улсад өнгөрөгч сарын 21, 25, хоёрдугаар сарын 11-нд гурван удаагийн эрсдлийн үнэлгээ хийж, сүүлийн үнэлгээгээр шинэ коронавирусын халдвар зөөвөрлөгдөн орж ирэх өндөр эрсдэлтэй бүсэд тооцсон. Монгол Улсад халдвартай улс орноос зорчиж ирсэн нийт 132 иргэнийг тусгаарлан сэжигтэй тохиолдлоор бүртгэж, тусгаарлан шинжилсний 87 нь Улаанбаатар хотод , 45 нь 15 аймагт бүртгэгдснээс шинжилгээний хариугаар бүгд үгүйсгэгдэж, тахлын нянгаар халдварлаагүй болох нь тогтоогдсон. Энэ сайхан мэдээ. Харамсалтай нь бид ахуйн хүрээнд “Манай улсад коронавирус орж иртэл хаа ч юм” гэсэн нэг л тоомсоргүй байдлаар хандацгааж байна. Шүлс, нус, цэрээ гудамжинд хаа хамаагүй хаялж байна. Нус, шүлсээ ил задгай хаявал арга хэмжээ авдаг хууль манай улсад байдаг ч бодит амьдрал дээр огт хэрэгждэггүй. Эл хуулийн заалтыг чангатгаж, зөрчил гаргасан иргэдэд торгууль ногдуулахыг Улаанбаатар хотын дарга С.Амарсайхан үүрэг өгсөн. Мэргэжлийн байгууллагынхан зөвлөж сануулсаар байтал зөрчил гаргасан 200 иргэнд торгууль ногдуулсан нь сайшаалтай хэрэг. Цаашдаа ч хууль дүрмээ л барьж ахуйн соёлыг хэвшүүлэх хэрэгтэй.

Зөрчлийн тухай хуулийн “Олон нийтийн газар, авто зам, орон сууцны орчны газар, гудамж, талбайд бие зассан, эсхүл нус, цэр, тамхины иш, хог хаясан бол хүнийг арван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно” гэсэн заалтыг хүн бүхэн мэдэж автал нь торгож л байх хэрэгтэй. Ерөнхий сайд өчигдөр эмнэлгүүдээр орж ажил байдалтай нь танилцахдаа “Бурханы авралаар, та бүхний хичээл зүтгэлийн үр дүнгээр шинэ корона вирус илрээгүй байна. Энэ бол том амжилт. Өмнө нь манай улс хэд хэдэн нийгмийн өвчнийг даван гарч чадаж байсан туршлагатай. Хамгийн гол нь урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ сайн авч, ард иргэдээ сэтгэл зүйн хувьд бэлдэх ёстой. Хүн бүрийн ажлын хариуцлага, сахилга бат, дэг журам чухал. Шинэ коронавирусын аюул дэргэд, хаалга тогшиж байна. Хамгийн чухал зүйл урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ байна.

Цагаан сарын баярыг хязгаарлаж, нийтийн арга хэмжээнүүдийг цуцалсан нь чухал. Иргэд ч төрөөс гарсан шийдвэрийг, эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтнуудын зөвлөгөөг даган хэрэгжүүлнэ гэдэгт итгэж байна. Үүний дараа Монголын ард түмэн ямар хариуцлагатай хүмүүс вэ гэдгийг энэ үйл явдал харуулах байх. Иргэд маань өөрсдийн эрүүл мэнд, үр хүүхдийнхээ аюулгүй байдал, ахмад настнуудынхаа амь нас, улсынхаа аюулгүй байдал, үндэстнийхээ тусгаар тогтнолыг бат бөх байлгая гэж бодож байгаа бол хариуцлагатай байх ёстой. Хүн бүр маскаа зүүх хэрэгтэй. Цагаан сарын баяраар айл хэсэхгүй байх хэрэгтэй. Бүх зүйлийг төрөөс хангах боломжгүй иргэн хүн өөрийнхөө, бусдын, гэр бүлийнхээ эрүүл мэндийг хамгаалах ёстой. Энэ бол Монгол хүний үүрэг гэж ойлгох хэрэгтэй. Иргэн бүр, айл өрх бүр, аж ахуйн нэгж байгууллагууд урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авч аюулт өвчний эсрэг хамтдаа сэргийлж, тэмцэж чадвал аюул осолгүй, халдварт өвчний дэгдэлт холуур тойрч гарч чадна гэж итгэж байна. Иймд иргэдээ хариуцлагатай, үүргээ биелүүлэхийг уриалж байна”гэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ч “Сар шинийн баярын өмнөхөн дэлхий даяар эрчимтэй тархаж буй титэмт вирусын халдвар, цар тархалтын нөхцөл байдлын улмаас 17 дугаар жарны “Хотол төгс” хэмээх төмөр хулгана жилийн Цагаан сарын баярыг тэмдэглэхгүй байж, болзошгүй аюулаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тусгайлан зарлиг гаргахаас аргагүйд хүрсэн. Учир нь, энэ вирусын халдварт өвчин нь вирус илэрсэн улс орнуудын ахмад настнуудад хүндээр тусах нь олонтаа тохиож байна. Уламжлалт Цагаан сарын баяраараа бид ахмад буурлуудаа эрүүл энх, амар амгалан байлгахад илүүтэй анхаарах ёстой билээ. Монголчуудаа, Та бүхэндээ хандан настан буурлууддаа эрсдэлд учруулахгүйгээр орчин цагийн технологийн дэвшил зэргийг ашиглан амар мэндээ мэдэлцэн золголт хийхийг уриалж байна. Биеэр уулзаж золгох нь ихээхэн эрсдэлийг дагуулах учир энэ өвчний тархалтыг буурах хүртэл тэвчин өнгөрөөх нь ахмад настнуудад маань тустай юм. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын анхааруулгаас үзэхэд шинэ титэмт вирусийн тархалт нь мэргэжилтнүүдийн таамаглаж байгаагаас илүү ноцтой төлөвтэй байна.

Вирусийн өвчлөлийг гаргуулахгүй байх, урьдчилан сэргийлэх нь одоогоор мэдэгдэж байгаа хамгийн найдвартай арга тул Цагаан сарын баярыг настан буурлуудад хүндрэл, эрсдэл учруулах байдлаар тэмдэглэхгүй байхыг уриалж байна. Бид өмнөд хөршийн алдааг давтаж болохгүй. Урд хөршид Цагаан сарыг ард иргэд нь өргөн тэмдэглэсэн нь алдаа болж, халдвар тархах, өвчнийг хяналтаас гаргахад хүргэсэн болохыг вирус судлаачид, эрдэмтэд анхааруулж байгааг үл тоож хэрхэвч болохгүй. Бүх нийтийн эрүүл энхийн төлөө хүн бүр хичээж, хариуцлагатай, сахилга баттай байх цаг бидний өмнө ирлээ. Хүн бүр хувийн ариун цэврийг дээдлэн сахиж, эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөснөөр гараа тогтмол угааж, амны хаалтыг байнга зүүж, биеийн дархлаагаа дэмжээрэй. Вирусийн дэгдэлт, тархалт намжих хүртэл, өвчнийг хяналтад бүрэн оруулах цаг иртэл олныг хамарсан арга хэмжээ, үйл ажиллагаа явуулах, олон хүнтэй газраар хэсүүчлэхээс хүн бүр зайлсхийж, хэсэг хугацаанд тэвчих, хамтдаа эрсдлийг даван туулах цаг тулж иржээ” гэж уриаллаа.

Монгол төрийн хамгийн тод илэрхийлэл болсон Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын амнаас гарч байгаа эдгээр үгс зүгээр ч нэг салхинд замхраад алга болох зүйл биш байгаасай. Коронавирусийн гай зовлонгоос хол байгаасай гэж бодвол хамгийн чухал нь хариуцлага, дээр нь дахиад хариуцлага гэсэн хамгийн энгийн утгыг ойлгож гараа угааж, маскаа зүүх нь чухал байна даа.