З.Энхболд: Биднийг коронавирус, карантин гэж байх хойгуур “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг хууль бусаар шилжүүлж, улмаар хувьчлахад бэлдэж байгаа мэдээ авлаа. Энэ талаар “Эрдэнэс Таван толгой” ХК-ийн Үйлдвэрчний эвлэлийн дарга С.Эрдэнэ та бүхэнд тодорхой ярьж өгнө. Намайг энэ асуудалд анхаарал хандуулаад туслаад өгөөч гэж ирсэн байна.

С.Эрдэнэ: Манайхан чинь амралтын өдрүүдийг далимдуулаад аливааг хийгээд сурчихсан. Энэ ч үүднээс “Эрдэнэс Таван толгой” компани маань алга болоход бэлэн болчихлоо. Ялангуяа энэ жил анх удаагаа долоодугаар сард өгнө гэж байгаа 1072 хувьцааны ногдол ашиг маань алга болох нь. Энэ жилийн хувьд тараагдана, дараа жилээс бүр огт байхгүй болох дээрээ тулаад байна. Тийм учраас би “Тавантолгой” компанийг та бүхэнд авч үлдэж чадсан тухайн үеийн УИХ-ын дарга байсан З.Энхболд даргадаа хандаж, тодорхой материалуудыг танилцуулж өгье гэж бодож байна.

З.Энхболд: Таван жилийн өмнө зогсоосон шүү дээ. Одоо таван жилийн ойн дээр нь Д.Сумъяабазар, У. Хүрэлсүх хоёр бодийг нь хөтөлчих гээд орж ирж байна л даа.

С.Эрдэнэ: Би энэ хугацаанд Үндэсний Аюулгүй байдлын зөвлөлд албан тоот явуулсан. Мөн УИХ-д албан бичиг явуулсан. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд “Энэ хууль бус зүйлийг зогсоогооч” гэж албан бичиг явуулсан. Ингэж шийдвэр гаргах эрх бүхий хүмүүст нь хандаад дийлсэнгүй. УИХ-ын 73 дугаар тогтоол энэ байна. Мөн Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны долоодугаар сарын 9-ний өдөр гаргасан 296 дугаар тогтоолын заалтууд байна. “Эрдэнэс Таван толгой” ХК-ийн ТУЗ-өөс “Хувьцаат Майнинг гэдэг компани байгуулах” тухай шийдвэр, 2018 оны аравдугаар сарын 19-ний өдөр ээлжит ТУЗ-ийн хурлын шийдвэр байна. Энэ шийдвэрийг гаргахдаа тэд нар чинь бүр зодоон нүдээн болсон шүү дээ.

З.Энхболд: УИХ “Эрдэнэс Тавантолгой”-н 30 хувийг хувьчил гээд 2017 онд шийдсэн үү?

С.Эрдэнэ: Яг 30 хувь биш, 20 хувь гэж байдаг юм. Сүүлдээ наадах чинь тийм болчихсон хэрэг.

З.Энхболд: 2018 онд УИХ-аас хувьчлах шийдвэр гаргаад явсан юм. Тухайн үед би “Наадах чинь болохгүй ээ” гээд эсэргүүцэж байсан. Дэлхийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээн явагдаж байсан үе шүү дээ. Үүнээс хойш Засгийн газрын шийдвэр болон ТУЗ-ийн шийдвэр нь гараад одоо хувьчлахаар болчихож. Анх УИХ-ын тогтоол гаргаж байхад Д.Сумъяабазар УИХ-д ямар тайлбар хийж байсан гэхээр 30 хувиа таван тэрбум ам.доллараар зарна гэж байсан. Харин хамгийн сүүлд буюу сая авсан мэдээллээр нөгөөдөх нь нэг тэрбум болчихсон байна л даа. Нэг тэрбум ам.доллар гэдэг бол “Эрдэнэс Тавантолгой”-н нэг жилийн экспортын орлого. Дэндүү жижигхэн мөнгө л дөө. УИХ-д болохоор таван тэрбум ам.доллараар зарна гэчихээд яг зарах дээрээ нэг тэрбумаар зардаг нь хаанахын ёс вэ. МАН-ын 65 гишүүн, одоо 63 болчихсон байгаа байх. Та бүхэн УИХ-ын 2018 оны зургаадугаар сарын 29-ний 73 дугаар тогтоолоо хүчингүй болгохгүй бол танай Засгийн газар чинь “Таван толгой”-н 30 хувийг ганцхан тэрбум ам.доллараар зараад алга болгох нь ээ. “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцаа эзэмшигчид бол бүх монголчууд байгаа. Тиймээс бүгд нэгдэж, энэ хууль бус хувьчлалыг зогсоох хэрэгтэй.

Сонгууль, корона гээд олны анхаарал өөр тийшээ хандчихсан байхад зуун жил ашиглах “Эрдэнэс Тавантолгой”-гоо ганцхан тэрбум ам. доллараар өгчихөж болохгүй гээд явж байгаа С.Эрдэнийн саналыг би дэмжиж байна. Аль болох олон хүний гарын үсэг зуруулах ажил дээр туслалцаа үзүүлж, дэмжье. Энэ жил анх удаа хувьцаа эзэмшигчид 100 орчим мянган төгрөгийн хувьцаа авна. Хэрэв энэ Д.Сумъяабазарын төлөвлөсөн хувьчлал нь явагдах юм бол ахиж ногдол ашиг гэж байхгүй болно. Төмөр замаа бүтээн байгуулдаг мөнгө бас алга болно. Эхний бөгөөд сүүлчийн удаа 1072 хувьцаандаа хувьцаа тараасан гэдэг зүйл түүхэнд бичигдэж үлдэх нь.

Одоо 2300000 хувьцаа эзэмшигч байгаа. Нийлж тэмцээд ийм хууль бус хувьчлалыг зогсооё. Таван жилийн өмнө миний бие УИХ-ын дарга байхдаа зогсоосон юм. Одоо бүгдээрээ нийлээд зогсоож болох байлгүй дээ.