-Эхний найман гишүүний нэрийг зарлачихад дараагийн дөч тавь нь ч шүүхийн хаалга руу цувна даа-

Түмний итгэл дээр дөрөөлж төрийн жолоо атгасан мөртлөө элгэн хаднаас ургасан юм шиг хатуу сэтгэл гарган элгэн түмнийхээ өр рүү өшиглөдөг УИХ-ын гишүүд олширч байгаа. Угаасаа одоо засаг залж, төр түшиж байгаа УИХ ямар ч чадамжгүй, хулгайч, хүчиндэгч, гэмт этгээдүүдийн хоргодох оромж болсныг түмэн олон мэдэхээс цаагуур мэдэж буй. Хамгийн гол нь төрийн гурван өндөрлөгийн хоёр нь үүнийг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч, хатуу тэмцэхээ андгайлан тангарагласан. УИХ-ын гишүүн болуутаа ард түмний халаас руу гараа дүрж, Жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх санг олзоо булаалдан зулгаах цөөвөр чоно мэт дайрч луйвардсан.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга 2019 оны тавдугаар сарын 23-ны өдөр УИХ-ын чуулганы хуралдаанд оролцож үг хэлэхдээ “2016 оны УИХ-ын сонгуулийн дүнгээр бүрэлдсэн УИХ байгуулагдсан цагаасаа хойш сонгогчдын итгэлийг хөсөрдүүлэх, ард түмний эрх ашигт харшлах олон зүйл гэмт үйлдлүүдийг удаа дараалан хийж ирлээ. Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар ашиг сонирхлын зөрчлөөр дүүрэн, асар их үнийн дүнтэй концессын гэрээнүүдийг Засгийн газрын гишүүд өөрсдийн хамаарал бүхий компаниудтай байгуулж, олон алдаатай бодлого явуулсан учир огцорсон. УИХ-ын 49 гишүүн өргөсөн тангаргаа умартан, төрийн албаны ёсзүйг уландаа гишгэн, Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сангаас жилийн гурван хувийн хүүтэй зээлийг нэн хөнгөлөлттэй нөхцлөөр өөрсдөдөө олгуулж, жирийн иргэдийнхээ боломжийг “хулгайлсан” болох нь олон зүйлээр тогтоогдсон.

УИХ-ын гишүүд хуулийг өөрсдийн эрх ашигт нийцүүлэн өөрчлөх замаар гэмт этгээдүүдийг “хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан” гэх нэрийдлээр хуулийн хариуцлагаас мултлах, хүчин, хүн амины хэрэгт нэр холбогдох, авилгын гэмт хэрэгт сэрдэгдэх нь улам бүр даамжирч УИХ-ын гишүүд ард түмний төлөөлөлд байх ёс зүйн чадамжаа үндсэндээ алдаад байна. Наад зах нь Төрийн ордны тухай хуулийн заалтуудыг ноцтойгоор зөрчиж, албан тасалгаандаа согтууруулах ундаа хадгалах, хэрэглэх байдал даамжирснаас эрдэнэт хүний амь сүйдэх нөхцөл ч үүсчээ. Улсын хөгжил дэвшлийн үндэс нь Төр, төрийн албан хаагчид шударга ёсыг үлгэрлэн сахидаг, ёсзүйн хэм хэмжээг ягштал хэрэгжүүлдэг байх явдал гэдгийг эрдэмт мэргэд эрт үеэс сургаж ирсэн билээ. Өнөөгийн Монгол Улсад УИХ нь ёс зүйгүй явдал, увайгүй хандлагын үлгэр жишээ болсноос бус, ард олныг итгүүлэн үнэмшүүлэх, сайн сайханд манлайлан дагуулах чадваргүй байна. УИХ-ын гишүүдийн дийлэнх нь гэмт хэрэг, авилга, ёс зүйн доголдолд нэр холбогдсон, хатуухан хэлэхэд УИХ “гэмтнүүдийн чуулбар” болсон аятай дүр төрхийг үзүүлэх болсныг ард түмэн ил тодоор шүүмжлэн хэлэлцэх болжээ” гэж УИХ-ыг тарахыг уриалсан.

Харамсалтай нь эрх ашиг, албан тушаалаараа сүлбэлдсэн төрийн түшээд ЖДҮ-чин болцгоосноороо ихэд бахархах болсон нь нууц биш. “Манай ээж, аав, эгч, дүү, эхнэр хүүхэд авсан. Тэгээд юу гэж” гэж үл тоосон байдлаар ард түмэнд ард түмнийх нь индэр дээрээс салаавч үзүүлэх болсон. Монгол Улсын Ерөнхий сайд, МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх ч аргаа барж “Хулгайч нар Монголын төрд битгий гараасай. Олигархиуд Монголын төрөөс зайлах ёстой. Та нар Монголын төрд ирж заавал үүрлэх ямар шаардлага байна. Олигархиуд хулгай хийнэ. Хүний амины хэрэгт холбогдоно. Концессдоно. ЖДҮ-днэ. “Бүх юм”-ыг хийж байгаа. Энэнтэй хатуу тэмцэнэ. Энэ дээр Ерөнхий сайд хатуу байр суурьтай байгаа. Та нараас би айхгүй шүү” гэж зоригтойхон дуугарсан. ЖДҮ-чин гишүүдийн хэргийг АТГ-аас заримыг нь хэрэг бүрдүүлээд шүүхэд шилжүүлэхэд бэлэн болсон ч прокурорын ширээний нүдэнд одоогоор дараастай байгаа яриа ч гарсан. УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү баасан гарагт мэдэгдэл хийхдээ “Одоо прокурор ажлаа хийх л үлдлээ. Мөнгө угаасан гишүүдээ хэдий болтол хамгаалах вэ. Прокурор эцсийн дүнг тавих ч АТГ-аас шалгаад буруутайг нь тогтоосон. Эдгээр найман гишүүний нэрийг албан ёсоор зарлахгүй байна” гэсэн.

Одоо шүдэнд орсон мах, нүдэнд орсон хог болсон эдгээр ЖДҮ-чин найман гишүүн хэн бэ гэсэн асуудал хүн бүхний толгойны өвчин болж байгаа. Зарим гишүүд ч зүрх нь бүжин туулай болчихсон бөжигнөж л байгаа. АТГ-ын албаны эх сурвалж ч “ЖДҮХС-гаас зээл авсан бүх компанийн санхүүгийн үйл ажиллагааг нарийвчлан шалгасан. Шалгалтын явцад хэд хэдэн ноцтой зөрчил илэрсэн. Тухайлбал, зээл авсан ихэнх компани зориулалтын бусаар буюу өөр зүйлд захиран зарцуулсан байгаа. Нэр бүхий найман УИХ-ын гишүүний хамаарал бүхий хүмүүсийн нэр дээр байдаг компаниудын данс руу ЖДҮ-гээс авсан зээлийн мөнгө шууд байршсан. Их хэмжээний мөнгө дансандаа байршуулсан банк бус санхүүгийн байгууллагынхан тэр мөнгийг өндөр хүүтэй бусдад зээлүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, төрөөс зээл аваад түүнийгээ мөнгө хүүлэх үйл ажиллагаанд зарцуулсан. Энэ нь мөрдөн байцаалтын явцад тодорхой болсон” гэж байгаа. Монгол Улсад барьцаалан зээлдүүлэх буюу Банк бус санхүүгийн байгууллага 540 гаруй байдаг гэж байгаа гэдэг судалгааг Санхүүгийн зохицуулах хорооноос гаргасан байдаг. “Үндэсний шуудан” сонины өчигдрийн дугаарт ЖДҮХС-гаас зээл авсан найман гишүүний нэр хэн болох тухай таамаг дэвшүүлжээ.

УИХ-ын гишүүн Б.Ундармаа 700 сая төгрөгийг жилийн гурван хувийн хүүтэй авсан. Түүний хамаарал бүхий “Капитал премиум” ББСБ жилийн 30 хувийн хүүтэй зээл олгодог гэж байгаа. Ж.Энхбаяр гишүүн их хэмжээний мөнгийг хоёр жил дараалан авчээ. Тэрээр “Газар партнерс”, “Газар капитал” ББСБ-уудтай. Зам, тээврийн хөгжлийн сайд асан Я.Содбаатар ЖДҮХС-гаас хоёр тэрбум төгрөг зээлсэн. Түүний мэдэлд “Тэнүүн капитал” ББСБ зуун хувь байдаг гэж байгаа. Гишүүн Л.Энхболдын хамаарал бүхий “Ирээдүй инвест” ББСБ 950 сая төгрөг зээлсэн. Энэ банк бус санхүүгийн байгууллага гэхэд жилийн 36-42 хувийн хүүтэй мөнгө зээлдэг байна. Энэ дөрвөн гишүүнийг нэр нь зарлагдахаар хүлээгдэж буй найман гишүүний тоонд багтах таамаг маш өндөр гэж хүмүүс үзэж буй. УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар эхнэрийнхээ бизнесийг дэмжиж дээд зэрэглэлийн сувиллын газарт нь 1.2 тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээл авсан байдаг аж. “EpatoAnarvaan”- Төрсний дараах эх, нярайн сувилал”-д нялх биетэй эх, үрс долоо хоног сувилуулахад 2.9 сая төгрөг төлдөг байна. Нохойны хөшөө барьж алдаршсан Б.Батзориг ЖДҮ-гээс эхнэрийнхээ “Тээвэр ачлал” компанид 1.4 тэрбум төгрөгийн зээлийг авчээ. Н.Оюундарь гишүүн “Манай хүүгийн “Red star club” гэдэг компани зээл авсан. Би нөлөөлөөгүй. Хүү маань Сэлэнгэ аймагт фермерийн аж ахуй байгуулахаар зээл авсан” гэж хээвнэг өгүүлж байсныг санах хүн олон бий. УИХ-ын гишүүн Н.Учрал “Хүннү” компани 950 сая төгрөгийн хөнгөлттэй зээл авсныг “Аав авчихсан байсан. Би удахгүй төлчихнө” гэж сонгогч олноо даапаалсан.

За, тэгээд УИХ-ын гишүүн Б.Саранчимэг, МАН-ын ирээдүйтэй залуу лидер Г.Тэмүүлэн, Ховдоос сонгогдсон О.Батнасан, 950 сая төгрөгийг “Дорнод гурил” ХХК-даа авсан Х.Болорчулуун нарын долоо найман зуун сая төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл авсан гишүүдийн нэр Ерөнхийлөгчийн үгэнд дурдсанчлан дөч тавь болтлоо өгсөөд өсөөд явчихна даа. Хонин холбоо гэдэг сүлжээсний хөвөрхий үзүүрээс татахад хөврөөд явчихдаг шиг эхний найман гишүүний нэрийг тодхон зарлачихад дараагийн дөч тавин гишүүн ч зангиатай нь зангианыхаа үзүүрээр, хүүхнүүд нь хүзүүнийхээ пансан алчууранд орооцолдоод АТГ-ын хаалгаар ороод явчихна даа. Ард түмний сайн сайхан боломжийг тэд төрд гараад хулгайлсан хүмүүс. Ерөнхийлөгчдөө бариад хорьчихдог шударга хуультай улс оронд бол энэ ЖДҮХС гэдэг бол ЖИНХЭНЭ ДЭЭРЭМЧНИЙ ҮНЭНИЙГ ХЭЛҮҮЛЭХ СУВАГ судаг шуудуу болоод явчихна даа, хөөрхий. Хонин холбоо гэдэг сүлжээсний хөвөрхий үзүүрээс татахад хөврөөд явчихдаг шиг эхний найман гишүүний нэрийг тодхон зарлачихад дараагийн дөч тавин гишүүн ч зангиатай нь зангианыхаа үзүүрээр, хүүхнүүд нь хүзүүнийхээ пансан алчууранд орооцолдоод АТГ-ын хаалгаар ороод явчихна даа. Ямартай ч АТГ-ынхны сейфэнд байгаа найман гишүүний нэр цагийн эрхээр тодрох нь цаасан шувууны үлгэр шиг л илхэн байна даа.