УИХ-ын гишүүн, Барилга, хот байгуулалтын сайд асан З.Баянсэлэнгийг Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн захирамжаар 2019 оны аравдугаар сарын 21-нд ШШГЕГ-ын харьяа 461 дүгээр ангид хорьсон. Тэгвэл З.Баянсэлэнгийг Сонгино хайрхан дүүргийн шүүхээс Таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, түүнийг батлан даалтад гаргажээ. Түүнтэй ийн ярилцлаа.

-Таныг шүүх ажиллагаанд саад учруулсан гэдэг үндэслэлээр сар гаруй цагдан хорьсон. Хэзээ батлан даалтад гарав?

-Өнгөрсөн даваа гарагт Сонгинохайрхан дүүргийн шүүгчийн захирамжаар таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, батлан даалтад гарч Цагдан хорих 461 дүгээр ангиас суллагдсан. Нийтдээ 48 хоног хоригдож байгаад гарч ирлээ. Надад таслан сэргийлэх арга хэмжээ яагаад авсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй байх. Шүүх хурал дээр өмгөөлөгч, шүүх бүрэлдэхүүнд хандаж хүсэлт гаргасан. Харин гаргасан хүсэлтийг тухайн шүүх хуралд оролцож байсан шүүгч нар шийдвэрлэх ёстой байсан боловч процессын алдаа гаргасан. Иймээс манай өмгөөлөгч процессын алдааг засаж залруулах хүсэлтийг тавьсан. Гэтэл шүүх бүрэлдэхүүн процессын алдааг засахгүйгээр шүүх хуралдааныг үргэлжлүүлэх гэж дайрсан. Уур амьсгал нэлээд төвөгтэй болж, би өмгөөлөгчөөсөө татгалзахаас өөр аргагүй байдалтай болсон. Манай өмгөөлөгч надад “Таны хууль ёсны эрх ашгийг хангаж чадахгүй юм байна. Та өөрөө шийдвэрээ гаргах хэрэгтэй” гэдгийг хэлсэн. Ингээд өмгөөлөгчөөс татгалзсан. Миний хувьд гурван жил өмгөөлж явсан өмгөөлөгчөөсөө татгалзах сонирхол байгаагүй.

-Одоо та өмгөөлөгчгүй байгаа юм уу?

-Шинэ өмгөөлөгч авах, өмгөөлөгчтэй гэрээ хэлэлцээр хийх гэх мэт асуудлууд шинээр гарч ирж байгаа. Би цагдан хорих 461дүгээр ангид хоригдож байхдаа хаалттай хязгаарлагдмал орчинд өмгөөлөгчгүй хоригдсон. Өмгөөлөгч авах эрхээ эдлэх ямар ч нөхцөл бололцоо байсангүй. Одоо өмгөөлөгч авч хэргийн нөхцөл байдал болон хавтаст хэрэгтэй танилцуулна.

-Тантай хамт шалгагдаж, хоригдож байсан хүмүүсийн хэргийг тусгаарласан. Энэ тусгаарласан хэрэг нь шийдвэрлэсэн үү?

-Нийгэмд буруу мэдээлэл яваад байна. З.Баянсэлэнгийн шалгагдаж байгаа хэрэг нь түрээсийн орон сууц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэн Засгийн газрын тогтоолтой холбоотой асуудал. Гэтэл миний хэргийг 2017 онд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг санхүүжүүлсэн гэх Төрийн банкны 20 тэрбум төгрөгийн хэрэгтэй нэгтгэсэн. Тэр Төрийн банкны 20 тэрбумын хэрэг үндсэндээ төрийн нууцад орчихсон. Энэ хэрэгтэй миний хэргийг нэгтгэхээр би хэргийн талаар ярьж чадахгүй байна. Мөн миний эрх зүйн байдал дордож байсан. Иймээс ямар ч хамааралгүй Төрийн банкны хэргээс миний хэргийг тусгаарлаж өгөөч гэдгийг Чингэлтэй дүүргийн шүүхэд удаа дараа хүсэлт тавьсан. Хамгийн сүүлд арваннэгдүгээр сарын 28-ны шүүх хуралдаан дээр тухайн Төрийн банкны хэрэгт шалгагдаж буй хүмүүсийн өмгөөлөгч болон би хэргийг тусгаарлаж өгөөч, ямар ч хамааралгүй хэргээс салгаж, шалгаач гэдэг хүсэлтийг тавьсан. Шүүх бүрэлдэхүүн хүсэлтийг хүлээж авсан. Түрээсийн орон сууц хөтөлбөрийн хэргийг салгаад Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхэд шилжүүлсэн. Гэхдээ надад таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр нь үлдээсэн. Би ганцаараа хоригдсон. Намайг ямар ч хүнтэй хамт хориогүй. Төрийн банкны хэрэг шүүхээр орж эцэслэн шийдвэрлэгдсэн байна лээ. Би Төрийн банкны хэрэгт ямар ч хамааралгүй.

Гурван жилийн хугацаанд шалгагдаж байгаа асуудлыг үнэн зөвөөрөө шийдэгдэх болов уу гээд найдаад явж байна

-Хэргийг тусгаарласны дараа таныг цагдан хорьж таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах шаардлагатай байсан юм уу?

-Хэргийг тусгаарлахаас өмнө би 30 гаруй хоног хоригдсон. Хоригдож байх хугацаанд батлан даалтад гаргах боломж байсан. Миний ар гэрт ажил явдал гарсан. Энэ нөхцөл байдлыг харгалзаж үзээд таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөх боломж байсан. Гэвч шүүх таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөхгүйгээр Сонгинохайрхан дүүргийн шүүх рүү шилжүүлсэн. Ингээд 48 хоног цагдан хоригдож байгаад гарлаа. Надад хэргийг удаашруулж, оргон зайлах, ямар нэгэн байдлаар хэрэгт саад учруулах үйлдэл хийгээгүй байхад цагдан хорьж байгаа нь хүний эрхийг ноцтой зөрчсөн. Яллагдагчид хэдхэн эрх байгаа. Тэр нь өмгөөлөгчөөс татгалзах, өмгөөлүүлэх, өөрийгөө шүүх хуралд өмгөөлөх гэх мэт цөөхөн эрх байдаг. Энэ эрхээ эдлэх гэж хүсэлт тавьсныхаа төлөө хоригдсон. Би шүүх хурал дээр ямар нэгэн зөрчил гаргаагүй.

-Таныг түрээсийн орон сууц хөтөлбөрөөс гадна ямар нэгэн хэрэгт шалгаж байгаа юу?

-Намайг түрээсийн орон сууц хөтөлбөрөөс өөр хэргээр шалгаж байгаа зүйл байхгүй. Засгийн газрын хамтын шийдвэрээр гарсан, тогтоолтой холбоотой асуудал. Засгийн газраас гаргасан тогтоолыг хуулийн хүрээнд хэрэгжүүлсэн. Үүнийхээ төлөө өнөөдөр хоригдож байна. Нийтдээ 1500 айл өрхийг түрээсийн орон сууц хөтөлбөрт хамруулсан. Хамгийн сүүлд 223 айлын орон сууцыг түрээсийн орон сууцанд шилжүүлэх асуудлыг Засгийн газар хуралдаанаар шийдвэрлэж “Бэрэн” группт Сангийн яамнаас 15 тэрбум төгрөг төсөвлөснөөр шууд худалдан авалт хийсэн байгаа. Би авлига авч албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, хэд нэгэнд давуу байдал олгож, хөрөнгө мөнгө завшсан зүйл байхгүй. Миний зүгээс мөнгөнд оролцож захиран зарцуулж, улсад их хэмжээний хохирол учруулсан асуудал байхгүй байгаа. Ийм асуудлаар намайг гурван жил шалгаж байна.

-Таныг түрээсийн орон сууцнаас хамаатан садан болон намын гишүүдэд өгсөн гэдэг зүйл яригдаж байгаа. Энэ үнэн үү?

-Хамаатан садан болон МАХН –ын гишүүдэд өгсөн гэдэг зүйл яригдаж байгаа. Би тэр орон сууцанд оруулдаг эрх мэдэлтэй хүн биш. Би өөрөө орон сууцны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлээд хэн нэгнийг дур мэдэж оруулаагүй. Энэ ажлыг ТОСК сугалааны зарчмаар явуулж, ард иргэдийн орон сууцанд хамруулсан. Энэ хэрэг хэрхэн шийдвэрлэгдэхийг би мэдэхгүй байна. Гурван жилийн хугацаанд шалгагдаж байгаа асуудлыг үнэн зөвөөрөө шийдэгдэх болов уу гээд найдаад явж байна. Энэ хэргийг улс төржүүлэхгүй шийдвэрлэх хэрэгтэй гэсэн байр суурьтай байгаа.

-Сар гаруй хоригдлоо. Энэ хугацаанд эрүүл мэндийн байдалд ямар нэгэн өөрчлөлт гарсан уу?

-Миний ходоод асуудалтай байсан. Хоригдож байх хугацаанд ар гэр, хамаатан садан эрүүл байх хэрэгтэй захиж байсан учраас сэтгэлийн хаттай даван гарсан. Цагдан хоригдож байх хугацаанд өвдөж, эмнэлэгт хэвтэхгүйгээр тэсвэр хатуужил гаргасан. Муу нэртэй хэцүү газарт эмэгтэй хүн битгий хэл эрэгтэй хүнд хэцүү байна. Аль болох тэвчээртэй, шүд зууж байгаад гарч ирсэн. Ямар олигтой байхав дээ. Их хүнд орчинд байлаа. Хоригдож байх хугацаанд төлөвлөж байсан ажил төрөл зогссон. Мөн ар гэрт дарамт шахалт нэлээд ирсэн.