ХААН Банкны Мэдээлэл, технологи хариуцсан дэд захирал Сачин Наиртай ярилцлаа.

-ХААН Банк дижитал шилжилтийг эрчимтэй хийж байгаа. Мэдээж энэ том ажлыг ганц хүн дангаараа хийхгүй. Энэхүү шилжилтийг түүчээлж буй мэдээллийн технологийн багаа та танилцуулаач.

-ХААН Банканд би 2019 оны 8-р сард ажиллахаар ирснээсээ хойш сүүлийн гурван жилийн турш ХААН Банкны Мэдээлэл технологи хариуцсан дэд захирлын албыг хашиж байна. Намайг Монголд анх ирэхэд ХААН Банкны мэдээлэл технологийн баг 150 орчим хүний бүрэлдэхүүнтэй байсан. Одоо ХААН Банкны мэдээлэл технологийг долоон газрын 300 гаруй хүн авч явж байна. Гурван жилийн хугацаанд бид багаа хоёр дахин томруулж чадсан. Залуу, эрч хүчтэй баг бүрдүүлсэн гэж боддог. Багийн гишүүдийн 80 хувь нь 35-аас доош насныхан бол 50 хувь нь 1-3 жилийн ажлын туршлагатай. Энэ нь бид залууст ажилд олгож, тэднийг хөгжих боломжоор хангахыг урьтал болгодгийн илрэл юм. Хүйсийн хувьд авч үзвэл багийн 50 гаруй хувь нь эмэгтэй. Удирдлагын багийн хувьд ч мөн адил. Олон төрлийн төсөлд ажиллах эрмэлзэлтэй, сурах чин хүсэлтэй, хийж бүтээх сонирхолтой залуу, чадварлаг боловсон хүчин, багийнхнаа хараад тэднээс эрч хүч авч, суралцаж, хийх бүтээх эрмэлзэл өөрийн эрхгүй төрдөг, үнэхээр сэтгэл хангалуун байдаг. Монгол Улсын ирээдүй болсон залуусын төлөөлөл ХААН Банканд хөдөлмөрлөж, суралцаж, ХААН Банкны дижитал шилжилтийг хийж байгаад би бахархаж явдаг.

-Таны бодлоор эдгээр залуусын ХААН Банкийг сонгон ирдэг шалтгаан нь юу вэ? ХААН Банк юу санал болгож чадаж байна вэ?

-ХААН Банк Монголын хамгийн том банк. Гэхдээ энэ нь чадварлаг, залуу боловсон хүчийг татахад хангалтгүй. Хөдөлмөрийн зах зээл эрэлттэй идэвхтэй байгаа өнөө үед хүн бүр олон сонголттой болсон. Тийм болохоор бид бусад ажил олгогчоос ялгарах шаардлага үүссэн. Мэдээлэл технологи хариуцсан дэд захирлын хувьд үүнд онцгой анхаарал хандуулж, хүний нөөцийн газартайгаа нягт холбоотой хамтран ажилладаг. Би мэдээллийн технологийн чиглэлээр Хонконгод 15 жил, Токиод 9 орчим жил ажилласан туршлагатай. Эдгээр улстай харьцуулахад Монгол хүн ам цөөн. Мэдээллийн технологийн экспортыг үүсгэн эдийн засгаа солонгоруулах бүрэн боломжтой Монгол шиг улсад технологи дэлхийн зах зээлд тоглох талбарыг олгож байгаа учир боловсон хүчин өндөр эрэлттэй байна. Мэдээллийн технологи нь зөвхөн нэг салбараар хязгаарлагдахгүй, улсын эдийн засагт том нөлөө үзүүлэх боломжтой. Үүнээс үүдэн шинээр төгсөгч чадварлаг залуусыг олон ажил олгогч нар эрэлхийлж байна. Ийм нөхцөлд ХААН Банк өрсөлдөхүйц цалингаар зогсохгүй залуусын чухалчилдаг ажиллах орчин, технологи зэрэг өөр бусад зүйлсийг санал болгож чаддаг байх хэрэгтэй.

ХААН Банкны ялгарал гэвэл бид олон улсын салбартаа тэргүүлэгч компаниудтай хамтран ажиллаж, хамгийн сүүлийн үеийн технологи дээр ажиллах боломжийг ажилтнууддаа олгодог. Мэдээллийн технологийн салбарынханд сүүлийн үеийн шинэлэг технологитой цаг алдалгүй танилцаж, ажиллаж сурах нь нэн тэргүүнд тавигддаг. Ингэж байж л мэргэжлийн хувьд хөгжиж, дараагийн түвшинд гарч чадна. Энэ ч утгаараа цахим шилжилтийг хурдтай нэвтрүүлж байгаа нь бидний ялгарал.

Ажиллах таатай орчин, компанийн соёл, олон улсын болон дотоодын сургалтад хамрагдах боломжийг бид санал болгодог. ХААН Банканд баг болж хамтран ажиллаж, санал бодлоо солилцон, шинэ санаа гаргаж, үүнийгээ хэрэгжүүлэх, ажайл (agile) байдлаар олон төсөл, хөтөлбөрт ажиллах болон өөрийгөө сорих боломж дүүрэн бий.

-ХААН Банк дунд хугацааны стратегидаа дижитал шилжилтийг хийнэ гэж төлөвлөсөн. Хийж гүйцэтгэхээр хүлээгдэж буй ажлаасаа та хэлж болох уу?

- ХААН Банк 2021 онд дунд хугацааны дижитал стратегиэ баталж, хэрэгжүүлж эхэлсэн. Энэхүү стратегийн хэрэгжилтийн хугацаа дуусах үед банкны дижитал шилжилт дуусна гэсэн үг биш юм. Энэ бол цаашдаа тасралтгүй үргэлжлэх, том үйл хэргийн зөвхөн эхлэх цэг. ХААН Банк 2025 он гэхэд бүрэн цахим банк болохоор ажиллаж байна. Одоогоор боломжит тодорхой үйлчилгээнүүдээ цахимжуулсан бөгөөд цаашдаа бүх үйлчилгээгээ цахим болгох ажлыг шат дараатай хийж байна. Цахим шилжилтийг зөвхөн үйлчилгээг цахим болгосноор төсөөлөх нь учир дутагдалтай. Үүнээс цааш ч хийх олон ажил бий. ХААН Банк технологийн чиглэлд авч үзэх үндсэн найман чиглэлийг тодорхойлсон. Энэ хүрээнд стратегиэ тодорхойлж, харилцагчдынхаа хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн, хүлээлтээс давсан үйлчилгээ үзүүлэхийг эрмэлздэг.

-Таны хэлсэнчлэн банкны үйлчилгээнүүд алхам алхмаар онлайн хувилбарт шилжиж байна. Энэ нь фронт оффист үйлчилгээ авч буй харилцагчдад ил харагдаж байна. Тэгвэл арын албанд ямар өөрчлөлтүүд хийгдэж байна вэ?

-Тун энгийнээр тайлбарлавал манай үйлчилгээ гурван давхаргатай. Өнгөн давхарга буюу фронт оффис нь харилцагч нар банктай холбогдож, үйлчилгээ авдаг уулзвар цэг. Үүнд Интернэт банк, Khan Bank аппликэйшн болон Үйлчилгээний нэгдсэн төвийг хамааруулж ойлгож болно. Бидний систем, платформ харилцагчдад ямар туршлага үүсгэж, үлдээж байгаа нь энэ үед яригдана.

Энэ өнгөн давхаргад үйлчилгээ авах боломжийг бүрдүүлэхийн тулд дунд болон арын давхаргад нүдэнд үл үзэгдэх маш олон процессууд явж байдаг. Дунд давхаргыг дамжуулалтын давхарга гэж ойлгож болно. Арын буюу суурин давхаргад банкны үйлчилгээний үндсэн систем, картын систем зэрэг ХААН Банкны цөм болсон системүүдийг хамруулж ойлгож болно. Фронт оффисын үйлчилгээг сайжруулж илүү хурдан, илүү найдвартай болгохын тулд арын давхаргуудыг сайжруулах шаардлагатай. Бидний ажлын ихэнх хэсэг нь үүнд төвлөрдөг. Үүн дээр нэмээд энэ бүх ажлыг хийх явцад маш их дата буюу өгөгдөл үүсэж байгаа. Бид өгөгдлийн хэмжээнд ач холбогдол өгөхөөс илүү өгөгдлийн чанарт анхаардаг. Өгөгдөл ихсэхийн хэрээр арын давхаргын хүчин чадлыг нэмэгдүүлж, сайжруулах шаардлага үүсдэг. Өөрөөр хэлбэл, хөшигний ард маш олон өөрчлөлт, шинэчлэлтүүд хийгддэг гэсэн үг.

-Дээрх процессын үр дүнд үүсэж байгаа өгөгдлүүд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарыг сайжруулахад туслах уу?

-Маш их тусална. Бид харилцагчдадаа тохирсон, шаардлагатай үйлчилгээг зөв цагт нь зөв сувгаар олгохыг хичээн ажилладаг. Энэхүү зорилгын хүрээнд шаардлагатай өгөгдлийг зөв цуглуулснаар сегмент бүрийн “персона” буюу харилцагчийн ерөнхий дүр зураг, шинж чанарыг зөв тодорхойлох боломж бүрдэнэ. Ийнхүү хэнд, ямар бүтээгдэхүүнийг хэрхэн хүргэх ёстойг нарийвчлалтай тодорхойлсноор тухайн хүний нөхцөл байдал, хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг алхам тутамд нь хүргэж ажиллах юм. Үүнийг ажил хэрэг болгохын тулд арын албанд маш олон ажил өөр өөр шатанд хийгдээд явж байна.

-Иргэдийн дийлэнх хувь нь санхүүгийн хэрэгцээгээ цахимаар зохицуулдаг болсон үед салбар нэгжид ажилладаг харилцааны менежерүүдийн ажил үүрэгт цаашид ямар өөрчлөлт гарах бол?

-Харилцааны менежерүүдийн ажил үүргийн хуваарьт өөрчлөлт орно. Санхүүгийн үндсэн үйлчилгээг цахимаар авах боломжтой болсон өнөө цагт банкны салбар нэгж рүү явах харилцагчдын зорилго өөрчлөгдөнө. Тухайн харилцагчийн хувийн санхүүгийн нөхцөл байдалд нийцсэн, өөрт нь шаардлагатай санхүүгийн зөвлөх үйлчилгээ авах нь түгээмэл болно.

Иймд салбар нэгжийн ажилтнууд зөвлөх үйлчилгээний чиглэлд өөрсдийгөө мэргэшүүлэх шаардлага үүсэж байгаа юм. Банк ч мөн адил харилцагчдад тусгайлсан үйлчилгээ үзүүлж чадах боловсон хүчин бэлтгэхийн тулд харилцааны менежерүүдийг мэргэших, суралцах боломжоор хангах болно. Дижитал шилжилтийн явцад ажилтнууд бүгд өрсдийнхөө чадварыг дээшлүүлж, мэргэжлийн дараагийн түвшинд хүрэх юм. Тэдний ажил нь байхгүй болох гэхээсээ илүүтэйгээр ажлын мөн чанар нь өөрчлөгдөнө гэсэн үг. Энэхүү үйл явцын дүнд банкны ажилтнуудаас гадна харилцагчид өөрсдөө үйлчилгээ авах арга барилаа өөрчилж байна. Банкны бүтээгдэхүүн үйлчилгээнээс авч болох давуу талыг хамгийн өндөр түвшинд байлгая гэвэл харилцагчид гар дор байгаа цахим хэрэгслийг үр ашигтай хэрэглэхэд суралцах шаардлагатай. Банк ч гэсэн энэхүү цахим соёлыг түгээхэд гар бие оролцох үүрэгтэй.

-Олон төрлийн үйлчилгээг нэг дороос авах “супер апп”-ийг хөгжүүлэх жишиг олон улсад тогтсон байна. ХААН Банк ч мөн адил энэхүү жишгийг дагах уу?

-Тэгэх болно. Үүнийг “beyond banking” буюу банкнаас давсан үйлчилгээ гэж олон улсад нэрлээд байгаа. ХААН Банк стратегидаа энэ талаар тусгаж өгсөн. ХААН Банкны “супер апп”-ыг бид хэдийнэ хөгжүүлээд эхэлсэн. Гар утас, таблетуудад зориулагдсан Khan Bank аппликэйшн “Lifestyle” буюу амьдралын хэв маяг нэртэй цэс агуулж байгаа. Энэ аппликэйшнээр татвар төлж болдог. Харилцагчид өөрийн санхүүгээ хянаж болох “Миний санхүү” цэс мөн бий. Олон үйлчилгээг нэг дороос авах энэхүү жишиг нь харилцагчдын амьдралыг хөнгөвчилж, цаг зав хэмнэхээс гадна цахим худалдаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, тэр дундаа ЖДБ-үүдэд ч ашиг тустай. Манай банкны платформыг сая гаруй хүн тогтмол хэрэглэдэг. Өөрөөр хэлбэл, дээр дурдсан аж ахуйн нэгж, ЖДБ-үүдийн үйлчлүүлэгчид аль хэдийнэ нэг газар төвлөрсөн гэсэн үг. Энэ нь бизнесийн үйл ажиллагаанд маш их дөхөм болно. Эдгээр аж ахуйн нэгж, бизнесүүдтэй хамтран ажиллах нь ХААН Банкны харилцагчдад мөн тустай. Энгийнээр хэлбэл, ХААН Банкны платформ нь хэрэглэгчид, бизнес эрхлэгчид цуглан нэг цогц бүтэц болон ажиллах талбар болоод зогсохгүй жижиг хэмжээний экосистем бий болж байна гэсэн үг. Энэ нь банк, харилцагчид болон бизнес эрхлэгч гэх гурван талд ашигтай юм.

-Экосистем гэж та ярьж байна. Хэрэв том зургаар нь харвал ХААН Банкны дижитал шилжилт Монгол Улсын эдийн засагт, макро түвшинд эерэгээр нөлөөлж чадах уу?

-ХААН Банк бол Монгол Улсын хамгийн олон харилцагчтай, хамгийн том банк. Банкны үндсэн үйл ажиллагаагаар дамжуулан ЖДБ-үүдийг дэмжих, ногоон эдийн засагт хувь нэмрээ оруулах, олон улсын хамтын ажиллагааны хүрээнд гаднын туршлагыг авчрах, хөрөнгө оруулалтаараа хамгийн сүүлийн үеийн технологийг Монгол Улсад нутагшуулах замаар улсынхаа эдийн засаг, нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлж байгаа. Санхүүгийн байгууллагын хувьд үйл ажиллагаа нь хуулиар нарийн тодорхойлогдсон байдаг учир мэдээж хүссэн салбартаа ороод ажиллах боломжгүй. Гэхдээ энэ нь банкны нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх нөлөөг хязгаарлана гэсэн үг биш. ХААН Банкаар дамжуулан аж ахуйн нэгж болон хувь хүмүүс амьдралаа дээшлүүлж, бизнесээ өргөжүүлснээр шууд бус замаар банк нь улсдаа эерэг нөлөө үзүүлж чадна. ХААН Банканд нийгэм, эдийн засагт бүхэлд нь эерэг нөлөө үзүүлэх бүхий л нөөц бололцоо бий. Мөн түүнчлэн салбарын манлайлагчийн хувьд үйл ажиллагаагаараа үлгэрлэн эдийн засгийн бусад тоглогчдыг байлдан дагуулах бүрэн боломж бас бий.

-Тогтвортой хөгжил бол хүн бүрийн анхаарал тавих, гар бие оролцох ёстой сэдэв болсон. Дижитал шилжилт тогтвортой хөгжилд хэрхэн нөлөөлөх вэ?

-Дижитал шилжилт тогтвортой хөгжилд шууд нөлөөлж байгаа. Жишээ нь цаасны хэрэглээг бууруулах, банкны арын үйл явц, процессыг богиносгох замаар эрчим хүчний хэрэглээг багасгаж байна. Энэ хэрээр байгаль орчинд эерэг нөлөө үзүүлж байна. Үүнээс гадна ХААН Банк серверүүдийн тоог цөөлөх замаар хүлэмжийн хийн ялгарлыг багасгаж байгаа. Дээр дурдсан ХААН Банкны технологийн стратегийн найман үндсэн чиглэлийн нэг нь үүлэн тооцоолол юм. Бид үүлэн тооцоололд тулгуурласан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг үзүүлж эхэлснээр сервергүй технологи руу шилжих юм. Сервергүй технологийг ашигласнаар хүлэмжийн хийн ялгарал буурах нь гарцаагүй. Түүнчлэн, эрчим хүчний хэмнэлттэй төхөөрөмж гарах бүрт өөрсдийн технологи, төхөөрөмжөө шинэчлэн сольдог.

Бид гадаадын олон байгууллагатай хамтран ажилладаг. Тэд бүгд тогтвортой хөгжил, ногоон бизнесийг цогцлоох хүсэлтэй төдийгүй бизнесээ илүү ногоон болгох арга замыг сүвэгчилж, нөөц бололцоо, арга ухаанаа нэгтгэн сүүлийн үеийн ногоон жишгийг үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлэх чиглэлд хамтран ажилладаг.

-Өнөөгийн цахим эринд мэдээллийн аюулгүй байдал хамгийн чухалд тавигддаг болсон. Харилцагчдын мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангахын тулд ХААН Банк юу хийдэг вэ?

-Миний итгэлтэйгээр хэлж чадах нэг зүйл бол ХААН Банк харилцагчдынхаа мэдээллийн аюулгүй байдлыг олон улсын зах зээлд нэвтэрсэн хамгийн сүүлийн үеийн шилдэг технологиор хангадаг. Энэ ч утгаараа харилцагчдын мэдээллийн аюулгүй байдлыг ХААН Банк тэргүүн эгнээнд тавьж ажилладаг бөгөөд цахим орчинд гарч болзошгүй аюул, заналхийлэл, эрсдэлээс харилцагчдаа хамгаалахын тулд бид олон шатлалтай хамгаалалтыг системдээ суурилуулсан байдаг. Энэ хүрээнд ирээдүйд гарч болзошгүй аюулыг урьдчилан таамаглаж, хамгаалалтын системээ тогтмол сайжруулж, шинэчилж байна.