Монгол улсын нийт хүн амын тал шахам нь ядуу гэсэн ангилалд шууд багтсан нь хорин нэгдүгээр зууны эмгэнэл юм. Зардлаа хэмнэж, ашиг орлогоо л нэн түрүүнд тавихаас тухайн улсынхаа ард түмнийг хөсөр хаядаг үндэстэн дамнасан том компаниудын хямд ажиллах хүч, баялгийг цөлмөх гэсэн харгис хандлагаас үүдэн дэлхийн хүн амын дийлэнх хэсэг ядуу амьдарч байгааг сүүлийн үеийн судалгаанууд тогтоогоод байна. Үйлдвэржилтгүй, газрын доорх баялаг ихтэй ард түмнийг онилж хорон бодлогоо хэрэгжүүлдэг тэднийг сөрөх үндэсний үзэлтэй улс төрчид хавчигдах, улс төрөөс зайлуулагдсаар иржээ. Тусгаар улсуудын баялгаасаа болж сүйрэх, ядуурал, ажилгүйдэлдээ живэх үндсэн шалтгаан нь авлигад автах юм.

Харин олон улсын судалгааны байгууллага болох Транспэрэнси интернэшлийн мэдээллэж буйгаар улс төрийн намын санхүүжилт ил тод бус нь Монголд авлига цэцэглэх үндэс гэдгийг онцолжээ.

Үүнээс бид өөрсдийн дүгнэлтээ шууд хийж болох юм. Шинэ нийгэм тогтносон цагаас МАН-ын үнэмлэхүй эрх мэдэл л ноёлж байгаа төдийгүй тэдний санхүүжилтийг нэгтгэн дүгнэж, тайлан мэдээг нь сонссон ганц ч тохиолдол байхгүй. Сонгууль будилуулах, тогтолцоог улам хямраахаар сөрөг хүчнээ хүртэл бүдүүлгээр нухчин дардаг байдал улс орныг улам л эмзэг байдалд оруулсаар.

Ядуурал, нам хоёр хамааралгүй гэж зарим нь эндүүрч мэдэх. Гэвч хамгийн их хамааралтай. Эрх мэдэл, эд хөрөнгийн хязгааргүй шунал хэзээ ч хязгаартаа хүрдэггүйн адил ард түмний боломжийг хулгайлахгүйгээр элит ангилалд багтаж чадахгүйг тархиндаа бугшруулсан харгис сэтгэлгээтэй улс төрчдөд түмний үр хойч өлбөрч, өөрсдөө цатгалан амьдрах нь бараг бахархал шахуу.

Дэлхийн банкны тооцоогоор Монгол улсын нийт хүн амын гуравны нэг нь хүүхэд. Гэтэл мөн л гурван сая иргэний нэг сая шахам нь ядуу гэсэн ангилалд шууд багтдаг. Итгэмээргүй ч өөдөөс бүлтэлзэх үрсийнхээ ирээдүйг хулгайлж өнөөдрөөрөө амьдарч байгаа ард түмэн бол монголчууд.

Таван хошуу малынхаа ашиг шимээр өлсөж даарч үзээгүй шахам биднийг малаас нь салгах бодлого хэрэгжиж байна уу гэлтэй зарим сайд нэртэй саад малын түүхийн эдийн үйлдвэрлэлийг хориглон гацаасан шийдвэр гаргаж жигшим ухралт хийлээ.