2022 оны сүүлийн улиралын судалгаагаар сарын дундаж цалин 1,1 сая орчим төгрөг. Харин өрхийн сарын дундаж зарлага 2022 оны мөн үетэй харьцуулан авч үзэхэд нийт өрхийн 90 хувьд 1 саяас 3 сая орчим төгрөг болж байна.

Дундаж цалин өрхийн зарлагын бодит хэмжээнд хүрч чадахгүй энэ нөхцөл байдал сүүлийн 7 жил огт өөрчлөгдөөгүй байна. Үүнээс ажиглавал монголчууд сарын орлогоо наад захын хэрэгцээндээ зарцуулаад л дуусч буйг харж болно. Хуримтлал үүсгэх, бизнес санаагаа хэрэгжүүлэх ямар ч бололцоогүй байгаа юм.

Өөрөөр хэлбэл ядуурлын түвшинг судалсан судалгаа, дундаж сарын орлого зарлагын үзүүлэлтүүдийг бүдүүн бааргаар харьцуулан авч үзвэл ерөнхийдөө Монголчуудын 90 хувь нь цалингаас цалингийн хооронд өрнөөс өрний хооронд амьдрахдаа дасал болжээ.

Намуудын мөрийн хөтөлбөрөө огт сангалздаггүй байдлаас үзвэл эл ядуурлын эрсдэл мөддөө буурахгүй бололтой. Нийгэмд газар авсаар байгаа амьжиргааны доройтол түүнээс үүдэлтэй олон хямралыг үйлдвэржилт, ажлын байр, дотоодын эдийн засгийн дорвитой сэргэлт, шийдлүүдээр шийдвэрлэх нэн тэргүүний шаардлага хоолойд тулжээ.

ААНБ-д ажиллагчдын сарын дундаж нэрлэсэн цалин 2022 оны 3 дугаар улиралд 2015 оноос 94.7 хувиар нэмэгдсэн хэдий ч худалдан авах чадварыг илэрхийлэх бодит цалин 25.2 хувиар нэмэгджээ.

Энэ үндсэндээ эл хугацааны эдийн засгийн тодорхой хувь нь ийнхүү хөөсөрсөн өсөлтийн дор аргацааж байгааг илэрхийлжээ. Өөрөөр хэлбэл савлагаа, уналт босолтын шархаа даахгүй Монголын эдийн засагт цалингийн тогтвортой өсөлт, түүний амьдралын чанарт нөлөөлөх үндэслэл байхгүй шахам байна.

Цалингийн орлогоор аж төрдөг төрийн албан хаагчид, хувийн хэвшлийг авч явдаг татвар төлөгчид, ажиллагсадад хүйтэн хөндий ханддаг төр засгийн удирдлагууд, эрх баригчдад амьдралаас тасарч үнийн өсөлт, хэдэн жилийн эдийн засгийн огцом хямралыг гэтлэх гэж самгардах ард түмний холгосон мөр, урссан хөлс, зовлог зүдгүүр төдийлөн хамаарахгүй байгаа нь харамсалтай. Юун түрүүнд авлигалын торыг зад татаж, шүүх засаглалд шинэчлэл хийж, хулгайчдын уламжлал болсон ноёрхох байдлыг таягдан хаяхаас нааш өөд нар харах гарц харагдахгүй байна.