-НИЙСЛЭЛ "ТЯНЬЖИН ФҮҮДС"-ЭЭС ТЭЗҮ ШААРДААГҮЙ, ХҮЛЭМЖ БАЙГУУЛАХ ГАЗРЫГ НЬ ЧӨЛӨӨЛЖ ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГСӨН БАЙНА-

"Нийслэлийн нутаг дэвсгэрээс 50 га газрыг БНХАУ-ын Тяньжинь хотод өгч, хүлэмжийн аж ахуй эрхлүүлэх гэж байна" гэсэн мэдээллийг НИТХ-ын тэргүүлэгч С.Мөнхчулуун 2019 оны гуравдугаар сарын 27-ны өдөр хамгийн анх олон нийтэд мэдээлж "Шүгэл" үлээсэн. Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд энэ асуудлын талаар нэлээд бужигнасны эцэст Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан "Би газар олгоогүй, гүтгэлэг" хэмээн хэвлэлийн хурал хийсэн. Тэрбээр хэвлэлийн хурлын үеэр НИТХ-ын тэргүүлэгч С.Мөнхчулууныг хууль хяналтын байгууллагад өгсөн гэдгээ мэдэгдсэн. Тиймээс бид мэдээллийг тэнцвэртэй хүргэх үүднээс тэргүүлэгч С.Мөнхчулуунтай 50 га газрын талаар дэлгэрэнгүй ярилцсан юм. Нотлох баримтуудыг ярилцлагад хавсаргав.

-Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан дөрөвдүгээр сарын 22-ны өдөр хэвлэлийн хурал зарлаж таныг "Худал мэдээлэл тарааж намайг гүтгэсэн" гэж мэдэгдсэн. Мэдээллийг тэнцвэртэй хүргэх нь бидний үүрэг. Бид таниас дэлгэрэнгүй мэдээлэл, баримт авахыг хүсч байна?

-Бололгүй яахав, надад татгалзах зүйл байхгүй.

-Нийслэлийн засаг дарга С.Амарсайхан хэвлэлийн хурлын үеэр "Тяньжин фүүдс" компанид 50 га газар хүлэмжийн аж ахуй эрхлэх зөвшөөрөл өгөөгүй" гэсэн. Гэтэл танд байгаа баримтуудыг үзэхэд газар олгоход бэлэн гэдэг нь харагдаж байна?

-Таны асуултад хариулахаасаа өмнө хамгийн анх ямар нөхцөл байдал үүссэн гэдгийг эхлээд ярих нь зүйтэй болов уу. Гуравдугаар сарын 27-ны өдөр НИТХ-ын тэргүүлэгчдийн хурал дээр Нийслэлийн засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхны өргөн мэдүүлснээр "Улаанбаатар аргопарк" гэдэг компанийг байгуулна. Энэ компанийг байгуулснаар цаашид БНХАУ-ын Тяньжин хотын "Тяньжин фүүдс" компанитай хамтарч ажиллана. Улаанбаатар хот энэ компанид 50 га газраар хөрөнгө оруулалт хийх юм. Хятадын компани 40 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийж хүлэмжийн аж ахуй эрхэлж нарийн ногоо тариалж дотоодын хэрэгцээг хангаж, үлдсэн хэсгийг нь экспортод гаргана" гэж ярьсан. Анхнаасаа энэ асуудал дэг зөрчиж орж ирсэн. Тэргүүлэгчдийн хурлын дэгээр гурав хоногийн өмнө материалыг тарааж, хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад оруулсан байх ёстой. Гэтэл тухайн өдөр тэргүүлэгчдийн хурал дээр энэ асуудал шууд орж ирэхээр нь "Яагаад дэг зөрчиж орж ирэв. Эхлээд энэ асуудлыг ярья" гэхэд "Яаралтайгаар Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газраас бичиг ирсний дагуу хэлэлцэж байна" гэсэн.

Ингээд тэргүүлэгчид материалтай танилцсан. Миний зүгээс "Хүнсний аюулгүй байдал, хангамжийг сайжруулах, ажлын байр нэмэгдүүлэх зорилгоор компаниа байгуулчихсан. Дараа нь хамтарч ажиллах компаниа сонгох гэж байгаа бол өөр. Энэ асуудлыг дэмжиж болно. Гэтэл БНХАУ-ын компанид зориулаад Нийслэлийн иргэдийн хурал компани байгуулна гэдэг байж болохгүй асуудал. Хамтарсан компанийг байгуулж хүлэмжийн аж ахуй эрхэлснээр дотоодын хүлэмж эрхлэгчдээ татаж унагаана. Төрөөс хувийн хэвшлээ дэмжих ёстой байтал дарамт үзүүлж, бизнесийн орчныг нь боогдуулж байна. "Тяньжин фүүдс" компанид өгөх гэж буй 50 га газар Монгол Улсын нийт хүлэмжийн хэмжээний 90 хувьтай тэнцэх хэмжээний том газар. Нийслэл хот орчимд 40 га газар хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид ногоо тариалж байна. Ийм том монополь компани байгуулчихвал манай дотоодын аж ахуй нэгжүүд хоёрхон жилийн дотор дампуурна. Үүний дараа хятадын компани дуртай үедээ хомсдол үүсгэж, үнээ дураараа нэмнэ. Цаашлаад энэ компани монголын зах зээлээс гарахад Монгол Улсад хүлэмжийн аж ахуй үгүй болчихсон байна. Дээрээс нь хөрсний бохирдол аюултай түвшинд хүрнэ. ОХУ-ын Эрхүү, Сибир гэсэн эдгээр хотуудад хүлэмжийн аж ахуй эрхэлж байсан хятадууд гарч явахад хөрс нь химийн хортой бодист хордчихсон. Эргээд ногоо тариалахад хүндрэлтэй болсон гээд Оросын телевизээр явж байсан. Том гүрэн ийм асуудлыг дийлж чадахгүй байхад манай улс дийлэхгүй үү" гээд татгалзсан. Тухайн үед НИТХ-ын долоон төлөөлөгчийн хоёр нь дэмжиж, үлдсэн тав нь дэмжээгүй учраас буцаагдсан юм.

-НИТХ-ын тэргүүлэгчид "Тяньжин фүүдс" компанийг дэмжээгүй байхад Нийслэлийн засаг дарга С.Амарсайхан хамтарч ажиллах компаниа сонгодог нь ямар учиртай юм бэ?

-НИТХ-ын тэргүүлэгчид энэ асуудлыг нь дэмжээгүй байхад Нийслэлийн засаг дарга С.Амарсайхан "Тяньжин фүүдс" компанитай "Нийслэлийн өмчит Улаанбаатар хөрөнгө оруулалт, менежмент" ХХК хамтарч ажиллахаар боллоо" гэсэн бичгийг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт хүргүүлсэн байгаа юм. Энэ бичгийг үзсэний дараа миний бие хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгч нартай хамтарч хэвлэлийн хурал хийж "Энэ ажлаа зогсоо. Дотоодын хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчидээ татаж унагалаа. Хятадын компанитай хамтарч ажиллахын оронд монголчууддаа 50 га газраа хувиарлаж өгөөд хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчидээ ЖҮД-ийн зээлээр дэмжиж өгөөч" гээд Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, ХХААХҮЯ, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга, Нийслэлийн засаг даргад шаардлага хүргүүлсэн. Гэтэл С.Амарсайхан дарга "С.Мөнхчулуун намайг хятадын компанид 50 га газар олгосон гэж гүтгэж байна" гээд хэвлэлийн хурал хийх үеэрээ хууль хяналтын байгууллагад өгнө гэдгээ мэдэгдсэн. Өнөөдөр намайг /2019.04.25/ Чингэлтэй дүүргийн нэгдүгээр хэлтсээс дуудаад тайлбар авлаа. Гэтэл миний бие "Газар олгосон" гэж хэлээгүй. Харин "50 га газарт хятадын компаниар хүлэмжийн аж ахуй эрхлэх хүсэлтийг дэмжиж байна" гэж ярьсан.

-С.Амарсайхан дарга хэвлэлийн хурлын үеэр "С. Мөнхчулуун энэ асуудлыг гаргаж ирсэн нь хувийн ашиг сонирхолтой холбоотой. Хадам ээжид нь өмч хувьчлалтай холбоотой асуудал байдаг. Энэ асуудлаа 2-3 удаа НИТХ-д оруулж ирсэн" гэж ярьсан. Танд хувийн ашиг сонирхол байна уу. Та албан ёсоор тайлбар хийхгүй юу?

-Би цагдаагийн байгууллагад албан ёсоор тайлбар өгч Нийслэлийн засаг дарга С.Амарсайхан намайг гүтгэсэн гэдэг үндэслэлээр Зөрчлийн хуулийн дагуу гомдлоо гаргаад ирлээ. Хадам ээжтэй холбоотой асуудал дээр албан ёсоор тайлбар хийх нь зүйтэй болов уу. Манай хадам ээжийн нэр дээр байдаг "Наранбулаг сервис" ХХК 1990 оноос хойш нийслэлийн өмчит "Нарны титэм"-ийн G блокт 175 метр² талбайг түрээслэн үсчин, цайны газрын үйл ажиллагаа явуулдаг байсан юм билээ. 2003 онд НИТХ-аар 175 метр² талбай нь өмч хувьчлалын жагсаалтад орж "Наранбулаг сервис" ХХК-д хувьчилж өгөх шийдвэр нь гарсан. Иргэний хуулийн 105 дугаар зүйлээр "10 буюу түүнээс дээш жил түрээслэн ажилласан бол түрээсийн гэрээний дагуу хувьчилж авна" гэж заасан. Энэ дагуу хувьчилж авахаар болж, тухайн үед НИТХ-аар "Наранбулаг сервис"-т хувьчлуулахаар тогтоол гарсан байдаг. Талбайгаа хувьчилж амжаагүй байхад дээд давхарт нь "Улаанбаатар радио" ХХК орж ирсэн.

Энэ компани тухайн үед нийслэлийн өмчит байсан. Гэвч төрийн байгууллага хувьдаа телевиз, радиотой байхгүй гэсэн хууль гарч "Улаанбаатар радио" хувьчлагдахад даргаар нь ажиллаж байсан н.Булган гэх эмэгтэй мэдээллийн давуу байдлаа ашиглан хувьдаа авсан байдаг. Радиогоо хувьчилж авсны дараа объектоо хувьчилж авахыг хүсч 2, 3 дугаар давхар буюу 1000 гаруй метр² талбайг авах санааг гаргасан. Мөн доод талынхаа айлын талбайг авахыг хүссэн. Үүнд манай хадам ээжийн "Наранбулаг сервис" ХХК болон "Бадрал" ХХК-ийн талбайг бүгд орсон. Хуулийн дагуу эрх нь олгогдсон талбайг дээрэмдэж авахын тулд өмч хувьчлалын жагсаалтаас хасуулж 1200 метр² талбайг "Улаанбаатар радио" ХХК хувьчилж авна гэсэн шийдвэр гаргуулсан юм билээ. Мэдээжийн хэрэг 13 жил талбайгаа түрээсэлсэн байгууллага зүгээр сууж байгаад юмаа дээрэмдүүлэхийг хүсэхгүй шүүхэд гомдол гаргасан.

Миний харснаар 2007 онд "Наранбулаг сервис" ХХК-д "Талбайг нь өмчилж өг" гэсэн шүүхийн шийдвэр гарсан. Тухайн оныхоо 10 дугаар сард шүүхийн шийдвэрийг албадан биелүүлэх албан тоот гарсан ч хувьчилж өгөлгүй "Шинээр үүссэн нөхцөл байдал" гэх мэтийн тайлбар хэлсээр өдийг хүргэсэн. Түүнээс хойш шүүхдэж явсаар байгаад 2016 оны 10 дугаар сард гурван шатны шүүхээр эцэслээд бүх маргаан нь дууссан. Энэ асуудал одоо маргаагүй болсон 175 метр² талбай "Наранбулаг сервис" ХХК-ийн өмч. 2003 оноос хойш 13 жилийн хугацаанд шүүхдээд объектоо авах эрх нь манай хадам ээжид үүссэн байна. Өнөөдрийг хүртэл биелүүлээгүй л байна.

-БИ ИРГЭДИЙН ХУРАЛД НЭГ Ч УДАА ӨМЧ ХУВЬЧЛАЛТАЙ ХОЛБООТОЙ АСУУДЛЫГ ОРУУЛЖ БАЙГААГҮЙ-

-Тэгэхээр та хадам ээжийнхээ өмч хувьчлалд ямар нэгэн оролцоогүй гэсэн үг үү?

-Хэрэв миний бие энэ асуудалд холбоотой байсан бол шүүхийн шийдвэр биелүүлэхгүй 3-4 жил болоход дуугарах л байсан. Ямар нэгэн байдлаар энэ асуудалд оролцож байгаагүй, оролцохыг хүсдэггүй. С.Амарсайхан ярихдаа "С.Мөнхчулуун гэдэг хүн төлөөлөгчийнхөө хувиар гурван удаа санал оруулсан. Иргэдийн хурлын дарга байхдаа уг асуудлыг нь дэмжээгүй учраас ингэж байна" гэсэн утга бүхий зүйлийг ярьж байна. Ийм зүйл огт болоогүй. Би нэг ч удаа өмч хувьчлалтай холбоотой асуудлыг оруулаагүй, нэг ч удаа яриагүй, орох шаардлага ч байхгүй. Учир нь "Наранбулаг сервис" ХХК-д талбайг нь өмчилж өг гэсэн гурван шатны шүүхийн шийдвэр гарч Нийслэлийн засаг даргад даалгасан байгаа. Ийм байхад энэ асуудлыг яриад С.Амарсайхан дээр орох шаардлага байна уу. Өмч хувьчлалтай холбоотой асуудал яагаад ийм олон жилийн турш үргэлжилсэн бэ гэхээр "Улаанбаатар радио" ХХК-ийн захирал МАН-д нэлээд танил талтай мөн нийслэлийнхэнтэй ойрхон. Энэ хүрээгээ ашиглан өөрийн талдаа шийдүүлээд яваад байсан гэсэн үг. Энэ хугацаанд "Наранбулаг сервис" ХХК "Нарны титэм"-ийн байрнаас гаргаад, одоо тэр байрыг "Улаанбаатар радио" ХХК бүхэлд нь эзэмшдэг. Нэгэнт асуудал сөхөгдсөнийх би "Улаанбаатар радио" ХХК-г шалгуулъя гэж бодож байгаа.

-Эргээд гол асуудлынхаа талаар ярилцъя. Өнгөрсөн хугацаанд хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчидтэй нэлээдгүй олон удаа уулзаж ярилцсан байх. Хэрэв хятадын компани Монгол Улсад орж ирвэл дотоодын аж ахуй нэгжүүдэд хамгийн эхэнд ямар эрсдэл үүсэхээр байна?

-Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид маань "Хятадууд Монгол Улсад орж ирээд ногоо тарьвал бидэнд өрсөлдөх чадвар байхгүй. Тун удахгүй дампуурна" гэдгийг хэлж байгаа юм.

Нэгдүгээрт: Хятадын компани 50 га газарт 40 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтайгаар ногоо тариалж эхэлбэл ногоогоо монголын зах зээлд хамгийн хямдаар борлуулах учраас дотоодын хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид хөлд нь чирэгдэнэ.

Хоёрдугаарт: Дотоодын хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид эко бүтээгдэхүүн тариалахын тулд малынхаа өтөг бууцаар ногоогоо борддог. Жишээлбэл, Монголчуудын тарьж буй улаан лооль 10 хоногт ургаж ганцхан өдрийн дотор зөөлөрч муудаж байхад хятадуудын тарьсан улаан лооль өдөртөө ургаж 10 хоног мууддаггүй.

Гуравдугаарт: Хүлэмжийн ногоог хүмүүс түүхийгээр нь иддэг. Төмс, манжин, лууван зэргийг янз бүрийн хортой бодисоор бордсон тохиолдолд чанах явцад хор нь бага зэрэг саармагждаг. Гэтэл улаан лооль, өргөст хэмх, навчит ногоонууд шууд хүний ходоод руу ордог. Тиймээс химийн бордоогоор бордсон ногоо хорт хавдар үүсгэх аюултай" гэсэн зүйлүүдийг ярьж байна.

-Нийслэлийн иргэдийн хурал "Тяньжин фүүдс" компанид 50 га газар хаана олгохоор ярилцаж байсан юм бэ?

-Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хороо Дашрын аманд Улаанбаатар хотын захирлагчийн ажлын албанд 300 га газар байдаг юм. Зуны цагт гэрээгээр иргэдэд газар эзэмшүүлж төмс хүнсний ногоо тариалж түр ажлын байр бий болгодог. Эндээс 50 га газрыг тасдаж "Тяньжин фүүдс" компанид өгөхөөр бэлдсэн гэдгээ Нийслэлийн засаг даргын нэгдүгээр орлогч Ж.Батбаясгалан хурлын танилцуулга дээр хэлсэн байгаа. Засаг даргын орлогч гэдэг хүн Засаг даргын нэрийн өмнөөс л ярьж байгаа хүн шүү дээ. Энэ хүн юу хэлсэн бэ гэхээр "Нийслэлийн зүгээс 50 га газрыг бэлдэхийн тулд хэд хэдэн аж ахуй нэгжийг нүүлгэн байж суллаж өгсөн. Мөн сансарын координатын газрын зураг, 10 жилийн цаг агаарын мэдээ, газар хөдлөлтийн мэдээ гээд шаардлагатай мэдээллийг бүгдийг нь өгсөн. Харин манай зүгээс /Нийслэл/ ТЭЗҮ гэх мэт нарийн зүйлсийг шаардаагүй" гэж ярьсан. Өөрөөр хэлбэл нарийвчилсан зүйлс шаардалгүй хүлэмжийн аж ахуй эрхлэх 50 га газраа бэлдээд өгчихсөн гэсэн үг. Хамгийн их анхаарал татаж байгаа нь "Газрыг чөлөөлж хүлээлгэж өгсөн" гэж байна. Тэгэхээр хэнд хүлээлгэж өгсөн байх уу нөгөө л хамтарсан компанидаа хүлээлгэж өгсөн болох гээд байна. Дахин хэлье "Сансарын координатын зураг гараад, 10 жилийн цаг агаарын мэдээг урьдчилаад хүргүүлчихлээ" гэхээр хятадуудтай хамтран хүлэмжийн аж ахуй эрхлэх гээд байна. Миний хувьд хамгийн анх тэргүүлэгчдийн хурал дээр орж ирэхэд нь л эсэргүүцсэн. "Энэ асуудлаа явуулах гээд байна. Дотоодын хүлэмж эрхлэгчдээ дэмжихийн тулд болих хэрэгтэй" гэсэн асуудлыг л яриад байгаа юм.

-НИЙСЛЭЛИЙН ЗАСАГ ДАРГА С.АМАРСАЙХАН 50 ГА ГАЗАРТАЙ ХОЛБООТОЙ АСУУДЛЫГ ХЭДЭН ЯНЗААР ЯРЬЖ ТАЙЛБАРЛАЖ БАЙНА-

-Хятадын компани 50 га газрынхаа хэдэн хувьд нь хүлэмжээ барих вэ. Мөн хичнээн хүнийг ажлын байраар хангана гэдэг зүйлийг танилцуулсан материал дээрээ бичсэн байсан уу?

-Танилцуулгыг нь үзэхээр "1000 метр² талбайд оффисын талбай болон ажилчдын байрыг хятадын уламжлалт загварын хашаа зоорь барихаар төлөвлөж байна. Хөрөнгө оруулалт нь БНХАУ-ын Тяньжин хотоос гарах бөгөөд Улаанбаатар хотоос газрын асуудлыг шийдвэрлэн хамтран ажиллана. Санхүүжилтын нийт дүн 40 тэрбум төгрөг болно. Нийт 48300 метр² талбайд 46 ширхэг хүлэмж баригдана. Хүлэмж тус бүр нь 105х10 хэмжээтэй байна. Эрчим хүчийг ойр орчмын дэд станцаас хангана. Хүчдэлийн шугамыг гол зам дагуу байрлуулсан байна. Мөн гэрэлтүүлгийн системийг суурилуулна" хэмээн бичсэн байгаа. Хүлэмж барих газар нь монголын нийт хүлэмжийн 90 хувьтай тэнцэнэ. Мөн үндсэрхэг үзэлтэй хүмүүс "Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэхээр маш олон хятадууд дагаад орж ирнэ. Эндээ монгол эхнэр авч суурьшин "China town" байгуулна. Эрхүү хот ийм болсон" гээд янз бүрийн асуудал ярьж байна. Миний хувьд ийм асуудлыг чухалчилж ярихгүй байгаа. Хүнсний аюулгүй байдал тал дээр МХЕГ-аас өдөр тутамдаа шалгалт хийж ямар бордоо ашиглаж болохгүйг хянаж болох л байх. Гэхдээ дотоодын аж ахуй эрхлэгчидээ дампууруулах гээд байна шүү дээ.

-Тяньжин фүүдс" компани 50 га газар хүлэмж барьснаар Монгол Улсад ямар ашигтай юм бэ?

-"Тяньжин фүүдс" компанийн байгуулах 50 га газрын танилцуулгыг харахад Монгол Улсад ямар ашигтай гэдэг нь харагдахгүй байна. Ажиллах хүчээ хаанаас авах, манай улсад хичнээн ажлын байр шинээр бий болгох нь тодорхойгүй байна. Техник эдийн засгийн үндэслэл ч алга. Тэгэхээр Монгол Улсад ашигтай байх уу. С.Амарсайхан дарга 50 га хүлэмжийн талаар 2-3 янзаар ярьж тайлбарлаж байна. Ингэхдээ "Нийслэлийн зүгээс газар өгөхгүй ээ. Сургалт сурталчилгааны ажил хийгдэнэ. Мөн судалгааны лаборатори байгуулна" гэж яриад байгаа юм. Ажлын хэсгийн протокол дотор "Сүүлийн уулзалт дээр айлын тал болон Монголын талын эзэмших хувийг 33 хувиас хэтрүүлэхгүй байвал сайн байна гэдэг саналыг өгөөд явсан. Үйл ажиллагаа эхэлсний дараа 33 хувиас тодорхой хэмжээг нь худалдан авах санал тавьсан" гэж хэлсэн байна лээ.

Хэрэв лаборатори судалгааны төв байгуулагдвал хятадын тал монголын хувиас худалдаж авах ямар шаардлага байгаа юм. ХААИС-ийн багш хэлэхдээ "Тяньжины тал манай сургууль дээр хийсэн уулзалтад 50 га газраас гарсан бүтээгдэхүүнийг Хятад руу тээвэрлэн гаргах учир Монгол Улсын дотоодын зах зээлд нөлөө үзүүлэхгүй" гэх утга бүхий зүйлийг ярьсан байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл хятадын талынхан Монголын газрыг хүнс бэлтгэх бааз суурь болгох гээд байна. Манай газар нутагт ногоогоо тариад өөрсөд рүүгээ татаж авна гэсэн үг. Гэтэл бидэнд танилцуулсан материал дээрээ дотоодын зах зээлийг хангаад илүү гарсныг нь Хятад руу гаргана гэж байгаа юм. Ингээд өөр, өөр зүйл яриад байна.

-Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид өнгөрсөн хугацаанд хэвлэлийн хурал хийхээс өөрөөр дуу хоолойгоо нийгэмд хүргэсэнгүй. Ингээд л болоо юу?

-Энэ асуудлыг хамгийн анх гуравдугаар сарын 27-ны өдөр НИТХ-ын тэргүүлэгчдийн хурал дээр орж ирэхэд нь миний бие шууд олон нийтийн сүлжээнд гаргасан. Үүнээс хойш хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид болон хүнсний ногоо тариаланчид маш ихээр холбогдож уулзаж байгаа. Би өөрөө хүлэмжийн аж ахуйнуудыг очиж үзлээ. Энэ асуудалтай холбоотой хэвлэлийн хурлыг дөрөвдүгээр сарын 19-ны өдөр хийсэн. Гэтэл маргааш орой нь 25 дугаар телевизийн "Ам нээвэл" нэвтрүүлэгт Нийслэлийн засаг дарга С.Амарсайхан орох үеэрээ "Хүлэмжийн аж ахуйн асуудлыг яриад байгаа С.Мөнхчулуун нь ашиг сонирхолын зөрчилтэй. Хадам ээж болон сэлэм эргүүлсэн дүүтэй нь холбоотой шүүх хурал болох гэж байгаа. Үүнийгээ дарах гэж хүлэмжийн аж ахуйтай холбоотой асуудлыг яриад байна. С.Мөнхчулуун 60 тэрбумынх төрийн албыг зардаг, газар зардаг" гэсэн. Гэвч энэ асуудалтай ямар ч холбоогүй. Тиймээс хүлэмжийн аж ахуй эрхэлдэг, иргэний нийгмийн хүмүүст "Нийслэлийн засаг дарга "Тяньжин фүүдс" компанийн асуудлыг надтай холбон улс төржүүлж байна.

Үүнээс болж гарах үр дагавар нь буруу тийшээ эргэх вий гэдгээс санаа зовж буй учраас миний бие хойшоо суулаа" гэдгээ хэлсэн. Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид, иргэний нийгмийн байгууллагууд жагсаал цуглаан хийе, Засаг дарга С.Амарсайхныг мэтгэлцээнд дуудья, шаардлагатай бол огцоруулна гээд маш олон зүйл ярьж байгаа. Би эдгээр ажилд нь оролцохгүй гэдгээ хэлсэн. Харин төлөөлөгчийн хувьд НИТХ-д асуулга тавина. Мөн нэр төрөө сэргээлгэхийн тулд хууль хяналтын байгууллагад хандана.

-Нийслэлийн иргэдийн хурлаас хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчдийг өнгөрсөн хугацаанд дэмжиж ажиллаж байсан уу?

-Э.Бат-Үүл мөрийн хөтөлбөртөө Аргопарк байгуулна гэж тусгасан. Энэ ажлын хүрээнд 300 га газрыг Захирагчийн ажлын албанд тавьсан. Өнөөдрийг хүртэл зуны улиралд иргэдэд гэрээгээр газар эзэмшүүлж төмс ногоо тариулж түр ажлыг байрыг бий болгодог. Үүнээс өөрөөр тариаланчдыг дэмжсэн зүйл ховорхон. "Сити Агро" ХХК Захирагчийн албаны мэдэлд байдаг 300 га газрын 15 га талбайд хүлэмжийн аж ахуй байгуулья гээд Нийслэлийн хөдөө аж ахуйн газар болон нийслэлийн удирдлагуудад хандсан юм билээ. Тухайн компанийн нийслэлээс хүссэн ганц зүйл нь "Хамтарч эсвэл дэмжиж ажиллана" гэсэн бичиг хийгээд өгөөч. Бид өөрсдөө гаднаас хөрөнгө оруулалтаа босгоно" гэхэд "Ийм төрлийн үйл ажиллагаа явуулах гэж байгаа. Тиймээс зөвшөөрөх боломжгүй" гэж хэлсэн байна лээ. Өөрөөр хэлбэл "Тяньжин фүүдс" компанийн 50 га газартай холбоотойгоор дотоодын аж ахуйн хүсэлтийг нь дэмжихгүй байгаа.

-Дотоодын Хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид хичнээн хүнийг ажлын байраар хангадаг вэ. Танд тоо баримт байна уу?

-Улаанбаатар хотын ойр орчимд 40 орчим хүлэмж үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Нэг хүлэмжид дундажаар 10 гаруй хүн ажилладаг гэхээр 400 гаруй хүнийг ажлын байраар хангаж байна.

ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Ц.ЭНХТАЙВАН