Шинэ коронавируст халдварын эрсдэл өндөр байгаа учир ЕБС, цэцэрлэг болон их, дээд сургууль, Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв болон олон улсын хүүхдийн “Найрамдал” төв-ийн үйл ажиллагааг 2020 оны гуравдугаар сарын 2 хүртэл зогсоосон. Олон нийтийг хамарсан урлаг, соёл, спорт, хурал, сургалтын арга хэмжээг бүхэлд нь хориглосон бөгөөд үүнд сургалтын төвүүд, жолооны дамжаа ч багтаж байгаа. Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний бэлэн байдлыг хангах, халуун хэмжих багаж хэрэгсэл, бусад тоног төхөөрөмж, эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтнуудын нэмэлт цалин, ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийн бодис зэргийг худалдан авах хөрөнгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргах юм байна.

ЭМЯ-ны Нийгмийн эрүүл мэндийн газрын тандалт шуурхай удирдлагын хэлтсийн дарга Д.Нарангэрэлээс дараах зүйлийг тодрууллаа.

-Шинэ коронавируст халдварын эрсдэлээс энгийн аргаар яаж сэргийлэх вэ?

-Иргэдийн хувьд улирлын томуугаас урьдчилан сэргийлэх хэрэгтэй байна. ДЭМБ-аас иргэдийг гараа тогтмол угаах, энгийн маск зүүх ёстойг анхааруулж байна. Маскаа хоёр цаг тутамд солих хэрэгтэй. Бохир маскаа хаяхдаа бохирдсон хэсгийг нь дотогшоо нугалж хаях ёстой. Хүүхэд бол маск хийх уутыг бэлдэж өгөх шаардлагатай. Томуугийн төрлийн вирус агаар дуслын замаар халдаж байгаа учраас ханиаж, найтаахдаа ам хамраа сайн дарах хэрэгтэй. Мөн өрөө тасалгаа хоёр цаг тутамд нойтон цэвэрлэгээ хийх шаардлагатай. Энэ жилийн хувьд томуугийн төрлийн вирус өмнөх жилүүдээ бодвол бууралттай байгаа. Мөн дархлаагаа дэмжих, хүүхдийн арчилгаа сувилгааг сайн хийх зэрэг зөвлөмжийг өгч байгаа.

- Нэг удаагийн маскийг хоёр цаг тутам солих ёстой гэж байна. Манай иргэдийн хувьд амны хаалтыг хоёр цаг тутамд солих нь бүү хэл, бүтэл өдөржин зүүдэг нь нууц биш?

-Ханиад томуугүй хүн нэг удаагийн маскийг дөрвөн цаг зүүх боломжтой. Үүнээс илүү цагаар зүүж болохгүй. Ханиад томуутай хүмүүс хоёр цаг тутамд сольж байх ёстой. Нэг маскийг удаан зүүх юм бол бактери бий болно. Иймээс иргэд маскийг хоёр цаг тутам сольж зүүх хэрэгтэй. Манайдамны хаалтныхомсдлоо гэсэн мэдээлэл байна.

-Манайд амны хаалт үйлдвэрлэж байгаа юу?

-Монголд үйлдвэрлэж байгаа. Тэр дундаа 3М үйлдвэрлэж байгаа.

-Үнэхээр хомсдол бий болбол яамнаас маск тараах уу?

-Одоогоор бид маск тараахгүй. Манайх эмч эмнэлгийн ажилтандаа хамгаалах маск тарааж байгаа. Иргэд өөрсдөө амны хаалтаа авна. Өнөөдрийн байдлаар эрүүл мэндийн салбар 24 цагаар бэлэн байдалд ажиллаж байна. Шинэ коронавирус нь Сарс, Мэрс төрлийн вирустэй генийн хувьд маш төстэй байгааг судлаачид хэлж байна. Тэгэхээр бид вирусын эсрэг үйлчилгээтэй зүйлс хэрэглэх хэрэгтэй. Аливаа вирус нарны гэрэлд тэсвэр муутай байдаг. Мөн бидний ариутгал хийдэг спирт, саванг хэрэглэж болно. Хүн болгоныг спирт хэрэглэ гэж зөвлөхгүй ч уламжлалт гарын дор байгаа ариутгалын бодисыг ахуйн зориулалтаар хэрэглэж, урьдчилан сэргийлж болно.

-Манайд вирусын шинжилгээ хийдэг төхөөрөмж хэр хүрэлцээтэй байдаг вэ?

-Монгол Улсын хувьд вирусын 21 төрлийн хяналт шинжилгээг хийдэг. Үндэсний хэмжээнд дөрвөн лавлагаа лаборатори байдаг. Хамгийн том лавлагаа лаборатори нь ХӨСҮТ-д байрладаг. Мөн Дорнод, Дархан-Уул, Ховд, Орхон аймагт байдаг. Эдгээр бүсийн лабораторид бүх төрлийн вирусыг оношлох боломжтой.

Шинэ коронавирусын дэгдэлт гарсантай холбоотойгоор салбар яамнаас яаралтай тусламжийн 50 орыг бэлэн болгож, халдвар хамгааллынхаа дэглэмийн дагуу өвчтөнөө хүлээн авахад бэлэн байгаа. Хоёрдугаарт, вирусын гаралтай өвчний нууц үеийг 3-5 хоног гэж тооцдог бол шинэ коронавирусын хувьд 14 хоног байна гэж ДЭМБ-аас үзэж байгаа.

Халдвар гарсан бүс нутагт зорчсон иргэд өндөр халуурах, ханиалгах, бие сулрах, гүйлгэх суулгах, цээж хүндүүрлэж өвдөх зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл тухайн харьяа дүүргийн эмнэлгийн байгууллагад маскаа зүүж очихыг зөвлөе.

Иймд эрүүл мэндийн байгууллагуудаас гаргаж байгаа зөвлөмжийг дагаж мөрдөхийг уриалж байна.

• Өвчлөл гарсан бүс нутагт аль болох зорчихгүй байх
• Гараа савандаж угаах, халдваргүйжүүлэгч хэрэглэх
• Ханиах, найтаах үедээ ам, хамраа дарах, амны алчуур хэрэглэх
• Амьсгалын замын өвчтэй хүнтэй хамт байхаас зайлсхийх
• Мах, өндгийг сайтар болгож хэрэглэх
• Мал, зэрлэг амьтнаас хол байх
• Халуурах, ханиалгах зэрэг амьсгалын замын халдварын шинж тэмдэг илэрвэл эрүүл мэндийн байгууллагад хандах хэрэгтэй гэдгийг зөвлөж байна.