Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өнгөрөгч оны арваннэгдүгээр сард Сүхбаатар, Дорнод аймаг ажиллахдаа “Хөдөө аж ахуйн салбарыг цогцоор нь хөгжүүлэхэд анхаарч, экспортлогч болгох бодлого хэрэгжүүлнэ. Хүнсний хэрэглээгээ 100 хувь дотоодоосоо хангаж, атрын аяныг хэрэгжүүлнэ. Ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулахад орон нутгийн удирдлагууд оновчтой бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Иргэд олон нийтийн шүүмжлэлийг хүлээн авч, алдаагаа засч явах нь зүйтэй” гэж хэлж байсан үг хөл хорио тогтоогоод буй энэ үед хүн бүхний санаанд бууж байгаа байх. Монгол Улс мал тооллогын дүнгээр 2019 оны жилийн эцэст малын тоо 70 сая 949.9 мянган толгойд хүрч, өмнөх оныхоос 4.5 сая толгой буюу 6.8 хувиар өссөн. Өвчин зовлон, өнчин ядуурал алив бүхнээс нүүдэлч малч монгол түмнийг аварч ирсэн буянт сүрэг маань жилээс жилд өсөж байгаа нь монголчууд бидний амны хишиг арвиных биз. Коронавирусийн аюулын харанга улс эх орны хаалга тогшиж буй хөл хорио тогтоосон энэ үед бид бусад улс орны иргэдийг бодохноо харьцангуй давуу нэг тал байна. Тэр бол монголчуудын дархлааны эх үүсвэр болсон монгол малын ашиг шим. Магадгүй бид тариачин суурин иргэншилтэй иргэдээс байгалиас заяасан эл баялгийнхаа хүчээр арай давуу байдаг байж мэднэ.

Манай улс жилд 20-25 мянган тонн жимс жимсгэнэ гадаадаас авдаг судалгаа бий. 2025 он гэхэд жимс жимсгэний хэрэгцээний 10 хувийг, 2030 онд 15-20 хувийг дотоодоос хангахаар зорьж байгаа гэж тариаланчид зөвлөлдөхдөө хэлэлцсэн. Одоогоор байгалийн болон тариалсан жимсээр дотоодын хэрэгцээний 7-8 хувийг хангаж байна гэж байсан. Тэгэхээр ирэх он жилүүдэд жимс, жимсгэнийг аж ахуйг сайтар хөгжүүлэхгүй бол цаг зуурын бэрхшээл тохиолдсон энэ жилийнх шиг явдал тохиолдвол яах вэ гэсэн асуулт зүй ёсоор урган гарч ирж таарна. Өнгөрөгч намрын байдлаар манайх 189 мянган тонн төмс, 8.3 мянган га талбайгаас 90.8 мянган тонн хүнсний ногоо хураан авч. 2019 онд хүн амын хэрэгцээт төмсийг 100 хувь, хүнсний ногооны 40 хувийг дотоодын тариалалт, үйлдвэрлэлээр хангасан гэх үзүүлэлт байна. Жимс жимсгэний хувьд 6.4 мянган га талбайд тариалж гурван мянган тонн ургац хураан аваад байна. Энэ онд нийт талбайн 92 хувь нь чацаргана, 4.5 хувийг үхрийн нүд, 3.2 хувийг алим, чавга, бөөрөлзгөнө зэрэг жимс жимсгэнэ эзэлж байна. Ямартай ч төмс, хүнсний ногооны нөөц тэгэхээр хангалттай авчээ гэж үзэж болох нь.

Манай улсын жилийн хэрэгцээт гурилыг дотооддоо үйлдвэрлэхэд 320 мянган тонн цэвэр хүнсний улаанбуудай авах шаардлагатай бөгөөд 2019-2020 оны хэрэгцээг хангах хэмжээний буудайн нөөц бүрдсэн гэж Засгийн газраас мэдэгдэж байсан. Ямартай ч бид мах, гурил, төмсний хэрэгэцээгээ зуун хувь дотооддоо хангаад байна. Одоо цааш цаашдаа хүнсний ногоогоо хангадаг болох шаардлага байна. Бид үйлдвэрлэгч биш хэрэглэгч орон гэсэн хандлагаар олон жил явж ирсэн. Хойд, урд хил хааснаас хойш үндсэндээ амны хаалт хийх материалаар гэхэд гачигдах төлөвтэй байгаа нь анзаарагдлаа. Ямартай ч хоёр идэхгүй, хоосон хоночихгүй шиг дотоодын боломждоо найдаад цаашид үйлдвэрлэлийн чиглэлийг хөгжүүлэх зайлшгүй хэрэгцээг амьдрал биднээс шаардаж байна. Энэ талаар төр засаг маань анхаарч байгаа нь лавтай биз ээ. Ганцхан хүнсний бүтээгдэхүүн гэлгүй ойр зуурын хэрэглээгээ дотооддоо зуун хувь хангадаг болчиход л Монгол Улс хөгжих нь тодорхой юм.