Зургадугаар сарын 6-ны үүрээр Японы олон телевизүүд Японы засгийн газрын царайгаа барзайлгасан ажилтнууд Японы автомашин үйлдвэрлэлийн тэргүүлэгч компани Сузукигийн төв байр руу орж шалгалт хийж буй зургийг гаргажээ. Хэдхэн хоногийн өмнө Японы Сузуки зэрэг автомашин үйлдвэрлэгч таван компани туршилтын явцад хуурамч мэдээлэл үйлдсэн нь илчлэгдэж, нийгмийн бүхий л давхаргынхны анхааралд оржээ. Энэ үйл явдал нь Японы автомашины үйлдвэрлэлийн лицензийн өргөдөл гаргах тогтолцооны суурийг ганхуулаад зогсохгүй Японы автомашины үйлдвэрлэлийн итгэл хүндэд сөргөөр нөлөөлсөн гэж Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Хаяшима Хаяши хүлээн зөвшөөрсөн байна. Автомашины үйлдвэрлэл нь Японы үйлдвэрлэлийн салбарын тулгуур салбар бөгөөд хуурмаг мэдээлэл үйлдсэн дуулианы үр дагавар нь илүү өргөн хүрээг хамарч болзошгүйг шинжээчид онцолж байна.

Хуурамч үйлдэл хийсэн хэрэг илчлэгдсэний дараа Японы автомашины компаниуд ар араасаа уучлалт гуйж, холбогдох бүтээгдэхүүний аюулгүй байдалд ямар ч асуудал байхгүй, цаашид засч залруулах болно гэж мэдэгджээ. Гэсэн хэдий ч автомашины томоохон компаниудын хамтын уналт Японы нийгмийг маш ихээр хохироолоо. 2017 онд Японы “Таката” компанийн үйлдвэрлэсэн аюулгүйн дэрэнд асуудал үүссэн хэргийн улмаас дэлхий даяар олон хүн амиа алдаж, бэртэж гэмтсэн билээ. Гэсэн хэдий ч ийм цуст сургамж Японы автомашины компаниудыг луйврын замаар гүйлгэхээ зогсоож чадаагүй байна.

Цахилгаан автомашин эрчимтэй хөгжихийн хэрээр Японы автомашины компаниудын шатахуун хэрэглэдэг автомашины салбар асар том давуу талаа алдаж байна. "Нихон Кэйзай Шимбун" 6-ны өдөр тэмдэглэхдээ, шинээр гарч ирж буй компаниудтай ширүүн өрсөлдөөн өрнөж байгаа нөхцөлд Японы автомашины компаниудын "хэт итгэх" байдал нь цаг үетэйгээ нийцэхгүй болж, бүр цаашлаад компаниудын өөрийгөө шалгах, ахиц дэвшил гаргахад нь саад учруулж, өнөөгийн бүх салбар хүндрэлтэй байдалд ороод байна.

Цаг хугацаа өнгөрөх тусмаа Японы компаниудын хувьд хуурамчаар үйлдэх, зөрчил үүсгэх явдал нь санамсаргүй тохиолдол биш бөгөөд энэ нь зөвхөн автомашины салбарт тохиолддог үзэгдэл биш юм. 2023 оны 10-р сард Японы мэдээллийн шинжилгээний компаниас явуулсан судалгаагаар Японы компаниудын 25% нь сүүлийн таван жилийн хугацаанд төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан, залилан мэхэлсэн, зөрчил үүсгэсэн бол 32.7% нь бүтээгдэхүүний чанарын зөрчилтэй байжээ.

Сүүлийн хэдэн арван жилд Японы аж үйлдвэрийн салбар гайхалтай амжилтад хүрсэн гэдий ч энэ нь зарим компаниудыг хямралын талаарх ойлголт дутмаг, одоогийн байдалдаа сэтгэл хангалуун байж, шаардлагатай өөрчлөлт, шинэчлэл хийх хүсэлгүй болоход хүргэсэн. Иймэрхүү сэтгэл ханамжтай байдал нь компаниудыг шинэ технологи, шинэ зах зээлд хариу үйлдэл үзүүлэхэд сөргөөр нөлөөлж, хурдацтай өөрчлөгдөж буй зах зээлийн орчинд дасан зохицоход саад болж байна.

Үүнээс гадна, Японы компаниудын дотоодын тогтолцооны хөшүүн байдал нь засаглалын доголдолтой холбоотой юм. Нөгөө талаар, Японы хяналт удирдлагын салбарт стандарт тогтоох, хяналт шалгалт хийх, шийтгэлийн систем зэрэг нь дутагдалтай байгааг харуулж байна. Эцэст нь техникийн асуудал оршиж байна. Японы компаниуд үйлдвэрлэлийн технологиороо тэргүүлж байсан ч сүүлийн жилүүдэд шинийг санаачлахгүй мөртөө технологийн давуу тал аажмаар алдаж байна. Зах зээлд эзлэх хувь, ашиг орлогоо хадгалахын тулд зарим компаниуд шударга бус арга хэрэглэж зардлаа бууруулж эхэлсэн.

Түүнчлэн луйврын хэрэг илчлэгдсэн тул Японы олон компанийн зарим загварын автомашины тээвэрлэлт түр зогсонги байдалд орж, автомашины компаниуд болон нийлүүлэлтийн компаниуд эдийн засгийн асар их хохирол амсах болж байна. Одоогийн байдлаар Японы автомашины үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүний тээвэрлэлт нийт үйлдвэрлэлийн салбарын 20 орчим хувийг эзэлж, судалгаа, боловсруулалтын зардал бараг 30 хувийг эзэлж байна. Хэрвээ тулгуур салбар болох автомашины үйлдвэрлэл ноцтой хохирол амсах юм бол Японы ДНБ-ий өсөлтийг чирэгдүүлнэ гэж шинжээчид үзэж байна.

Байнга илчлэгдсэн луйврны хэрэг нь Японы үйлдвэрлэлийг унагахад хүргэж байна. Японы засгийн газар, аж ахуйн нэгжүүд гүнзгий эргэцүүлэн бодож, бүх талын шинэчлэл хийж, бусдыг хохироохоо зогсоох ёстой. Японы ард түмэн болон дэлхийн хэрэглэгчид уг асуудлыг бүрэн шийдэж, автомашины аюулгүй байдлыг хангахыг хүсэж байна гэж “Нью Йорк Таймс” сонин онцолжээ.