2020 оны дөрөвдүгээр сарын 27-ны Засгийн газрын хуралдаанаар ЭТТ-н 30 хувийг IPO гаргаж бирж дээр худалдаалах шаардлагагүй хэмээн үзэж 219 дүгээр тогтоолын хоёр дахь заалтыг бүхэлд нь хүчингүй болгон, энэ ажлыг гүйцэтгэхээр байгуулагдсан "Эрдэнэс Тавантолгой майнинг" ХХК-ийг татан буулгалаа.

Хэрвээ ингэж хүчингүй болгоогүй бол "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-ийн 30 хувь гадаадад зарагдаж, Хятадын компаниуд худалдан авснаар Тавантолгойн нүүрсийг Хятад улс руу шууд гаргах нөхцөл байдал үүсээд байсан юм.

Хэрэв Тавантолгойн 30 хувьд ноогдох нүүрс гадагш гараад эхэлбэл Монголчууд өөрсдөө нүүрс гаргаж чадах эсэх нь эргэлзээтэй. Нэгэнт 30 хувийг худалдаад авчихсан байхад Хятадууд зөвхөн өөрийн улсын компанийхаа нүүрсийг худалдаж авна. Тэгэхээр Монголын нүүрс жинхэнэ утгаараа Үнс болох байлаа.

Мөн 2015 онд Монголчуудад алдагдалтай, Хятад компанид туйлын ашигтай нөхцлөөр алдах нөхцөл бүрдсэн үед тухайн үеийн УИХ-ын дарга З.Энхболд зогсоож байсан бол энэ удаад ч мөн энэ асуудал руу ханцуй шамлан орж олны анхааралд оруулснаар Ерөнхий Сайд У.Хүрэлсүх шийдвэр гаргаж Тавантолгой ийнхүү хоёр дахь удаагаа Монголдоо үлдлээ.

З.Энхболд, У.Хүрэлсүх нарт болон уурхайгаа Монголдоо авч үлдэхийн тулд цөхрөлтгүй тэмцэж, тэмцлийн бүх арга хэлбэрийг сонгож байсан Монголчууддаа баярлалаа. Түүний хийсэн энэ тэмцэл тийм ч бага үнээр олдоогүй. Учир нь тэрээр хувь хүнийхээ хувьд, улс төрчийнхөө хувьд сошиаль орчинд, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр тогтмол гүтгүүлж доромжлуулж байгаа. Маш их хэмжээний мөнгөний эрх ашиг байгаа тул тэрхүү санаархлыг нь зогсоож Таван толгойн 200 жил ашиглах баялгаа Монголын ард түмэнд авч үлдсэн З.Энхболд руу чиглэсэн гүтгэлэг өнөөдөр ч үргэлжилж байна. Гэвч тэрээр энэ бүхэнд хариулт үл өгөн Таван толгойг авч үлдэж чадлаа.

НЭМЭЛТ: Монголын ард түмэн З.Энхболдод баярлалаа гэж хэлэх ёстой

УИХ-ын дарга З.Энхболд УИХ-ын 2015 оны хаврын чуулганыг нээж хэлсэн үгэндээ,

"...Засгийн газрын байгуулахаар төлөвлөж байгаа гэрээ, хэлэлцээрийн төслийг өнөөдөр өглөө нэхэж авлаа. Гэрээ, хэлэлцээрийн төслийг эрхэм гишүүдТа бүхэнд хүргүүлсэн. Та бүхэн эдгээр гэрээг уншаад, Засгийн газар яагаад Улсын Их Хурлаар хэлэлцүүлэхгүйгээр, чуулган нээгдэж байгаа энэ өдөр яаран шийдвэрлэх гэж байгааг ойлгох болно.

Өнөөдөр байгуулахаар төлөвлөж байгаа эдгээр гэрээ, хэлэлцээрийн төслийг харахад Монгол Улсын үндэсний эрх ашгийг хангаж чадаагүй байна. Тухайлбал,

Монгол Улсын Засгийн газрын үүрэг маш тодорхой хугацаатай байгаа бол нөгөө талын үүрэг нь хугацаагүй, зорилтын шинж чанартай, зорилт биелэгдээгүй тохиролдолд хүлээх хариуцлага байхгүй байна.

Эдгээр гэрээг байгуулахдаа Монголын тал ямар ч хуулийн болон санхүүгийн хөндлөнгийн зөвлөгөө аваагүй, харин хөрөнгө оруулагч тал олон улсын нэр хүнд бүхий ‘’Deloitte’’, ‘’KPMG’’ зэрэг компаниас үйлчилгээ авсан байна.

Ийм ноцтой үр дагавартай, Монгол Улсад илт хохиролтой гэрээ, хэлэлцээр байгуулахыг би зөвшөөрөхгүй. Улсын Их Хурлын 2010 оны 39 дүгээр тогтоолын дагуу Тавантолгой ордыг ашиглах гэрээг Улсын Их Хурал яаралтай хэлэлцэж шийдвэрлэх ёстой.

Хэрэв Тавантолгойн ордыг ашиглах гэрээ, хэлэлцээрийг Улсын Их Хурлаар хэлэлцүүлэхгүйгээр өнөөдөр ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХ ШИЙДВЭР ГАРГАСАН, ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХААР ОРОЛДСОН САЙД НАРТ ХАРИУЦЛАГА ТООЦОН ОГЦРУУЛАХ БОЛНО гэдгийг мэдэгдье" гэж байв.