Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хорооны 2025 оны зургадугаар сарын 10-ны өдрийн хуралдаанаар баталсан тогтоолын дагуу, ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж, үнэлгээ, санал дүгнэлт боловсруулах чиг үүрэг бүхий Ажлын хэсэг байгуулагдсан. Уг ажлын хэсгийг Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Алдаржавхлан ахалж байгаа бөгөөд анхны хуралдаанаа өчигдөр (2025.09.29) хийв.

Хуралдааны үеэр Монголбанк, Сангийн яам, Хот байгуулалт, барилга, орон сууцны хөгжлийн газар, Монголын Ипотекийн корпораци зэрэг холбогдох байгууллагуудын төлөөллүүд ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн өнөөгийн хэрэгжилт, санхүүжилтийн тогтолцоо, орон сууцны төсөл, хөтөлбөрүүдийн талаар ажлын хэсгийн гишүүдэд дэлгэрэнгүй танилцуулга өгсөн байна.

Танилцуулгад дурдсанаар, ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлснээс хойш нийт 10.1 их наяд төгрөгийн зээл 139 мянган өрхөд олгогдоод байна. Зээлийн дундаж хугацаа 17.7 жил бөгөөд 2023 оноос хойш орон нутагт 3.0 хувийн хүүтэй татаастай зээл олгож эхэлсэн нь хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд чухал нөлөө үзүүлжээ.

Банкны салбар дахь зээлийн бүтэц дотор ипотекийн зээл хамгийн өндөр чанартайд тооцогдож буй бөгөөд одоогийн байдлаар:

-95.1% нь хэвийн зээл,
-4.6% нь хугацаа хэтэрсэн зээл,
-0.3% нь чанаргүй зээл байна.

Мөн 2024 онд шинээр олгогдсон ипотекийн зээлийн хэмжээ өмнөх оноос 1.5 дахин өссөн бол, 2025 оны есдүгээр сарын байдлаар шийдвэрлэгдээгүй 4.9 их наяд төгрөгийн зээлийн хүсэлт хуримтлагдаад байгаа нь асуудлыг цаашид анхааралтай судлах шаардлагатайг илтгэж байна.

Хуралдаанд ажлын хэсгийн гишүүд болох УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг, А.Ундраа, Н.Батсүмбэрэл, М.Мандхай, Г.Лувсанжамц нар оролцож, холбогдох байгууллагуудаас дараах асуудлуудаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авч, асуулт асууж хэлэлцжээ. Үүнд:

-Ипотекийн зээлийн хүртээмж, хүртээмжийн ялгаа (нийслэл vs орон нутаг),
-Зээлийн эргэн төлөлтийн хандлага, иргэдийн ачаалал,
-Монголын Ипотекийн корпорацийн гүйцэтгэж буй үүрэг, хамтрагч банкуудын оролцоо,
-Монголбанкны оролцоо, мөнгөний бодлоготой уялдаа,
-Барилга, орон сууцны салбарын төрийн бодлогын уялдаа, үр дүн.

Цаашид ажлын хэсэг ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн хэрэгжилт, санхүүжилтийн тогтолцоог үнэлж, зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, иргэдэд учирч буй хүндрэл бэрхшээлийг бууруулах чиглэлд санал, дүгнэлт боловсруулж УИХ-д танилцуулах аж.

Уг хуралдаан болон хэлэлцүүлэг нь орон сууцны хүртээмж, ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийн оновчтой хэрэгжилт, цаашдын бодлогын чиглэлийг тодорхойлоход чухал алхам болж байна.

Б.ЖАРГАЛ