Европын холбооны сан болон сайн засаглалд хүрэх арга зам
Европын холбоонд элссэнээс хойш 10 жилийн дараа ч авлигын асуудал Болгар болон Румын Улсын аль алиных нь Европын холбоон дахь байр суурыг тодорхойлсон хэвээр байна. Авлигын тогтолцооны үр дагавар нь хоёр орны хувьд хамгийн ноцтой асуудал болж хадгалагдсаар байна. Энэ асуудал нь өргөтгөл хийх замаар засаглалын үр дүнтэй өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэхэд Европын холбооны үр өгөөжтэй байдалд эргэлзээ төрүүлж байна. Европын холбоо нь сүүлийн хорин жилийн турш орчин үеийн шинэчлэлд ихээхэн хэмжээний санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэхийн зэрэгцээ авлигатай тэмцэх чиглэлээр хоёр улсад хэд хэдэн болзол тавьсан. Европын холбооны сангуудын хөрөнгө авлигатай тэмцэх асуудалд илүү ахиц дэвшил гаргахад хэр чиглэгдэж байгаа эсэх болон бодит үр нөлөө нь юу байсан бэ гэдэг асуулт хэвээр байна.
Европын холбооны санхүүжилт засаглалыг сайжруулсан уу? Ардчилал судлалын төвөөс 2017 оны 2-р сарын 24-ний өдөр зохион байгуулсан дугуй ширээний уулзалтын үеэр хэлэлцсэн гол асуудлын нэг нь энэ байв. Энэхүү арга хэмжээнд Европын холбооны Сангийн асуудал эрхэлсэн Шадар сайд, хатагтай Малина Крумова илтгэл тавьж, Европын холбооны судалгааны хөтөлбөрийн түүхэн дэх хамгийн том судалгааны ажил болох нийгэм, хүмүүнлэгийн ухааны авлигатай холбоотой “ANTICORRP”-ийн хүрээнд судалгаа хийсэн Болгар, Румын, Унгар, Украин зэрэг орнуудын жишээнүүдийг ярьсан юм. Дугуй ширээний уулзалтад Болгар Улсын дэд ерөнхийлөгч асан, хатагтай Маргарита Попова, дипломат корпусын гишүүд, хэвлэл мэдээллийн төлөөлөл, эрдэмтэн судлаачид, үндэсний болон олон улсын байгууллагын төлөөлөгчид оролцов.
1998 оноос хойших авлигатай холбоотой үйл ажиллагаанд зарцуулсан Европын холбооны санхүүгийн дэмжлэгийг тоймлон үзэхэд Европын холбооны нийт санхүүгийн дэмжлэгийн бодит хэмжээнээс үл хамааран Болгар Улс нь авлигатай тэмцэх амлалтдаа анхаарлаа хандуулж, нөөц бололцоогоо зориулсаар ирсэн байна. Авлигатай тэмцэхэд үзүүлэх тусламжийн хэмжээ гурван удаа нэмэгдсэн бөгөөд энэ нь 1999 онд буюу хэлэлцээрийн эхэн үед, 2005 онд буюу Европын холбоонд нэгдэн орох гэрээнд гарын үсэг зурахын өмнөхөн, 2010 оны эхээр буюу Хамтын ажиллагаа ба баталгаажуулалтын механизмын заалтуудын хүчинтэй хугацаа дуусгавар болох үеүдэд юм. Болгар Улс Европын холбоонд нэгдэн орох, гишүүнчлэлийн хүчин чармайлтад ихээхэн ач холбогдол өгч байснаас ялгаатай нь ерөнхийдөө авлигатай тэмцэхэд маш хязгаарлагдмал нөөцийг хуваарилсан байна. Гэсэн хэдий ч Европын холбооны сангууд эерэг үлгэр жишээ үзүүлж, төрийн худалдан авалтын захиргааны чадавхыг бэхжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлсэн. Учир нь Болгар болон Румын Улсад Европын холбооны санхүүжилттэй төрийн худалдан авалтын авлигын эрсдэл нь үндэсний санг ашиглахтай холбоотой авлигын эрсдэлээс доогуур үнэлэгдсэн байдаг.
Сэтгэгдэл