УИХ өнгөрсөн долоо хоног хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг хэлэлцэж гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгж байгуулахад тавигдаж байсан шаардлага буюу 100 мянган ам.долларын хөрөнгийн хэмжээг байхгүй болгож, харин хөрөнгө оруулагч болон түүний гэр бүл нь Монгол Улсад байнга оршин суух виз хүссэн тохиолдолд тодорхой хэмжээний хөрөнгө оруулсан байх шаардлагыг нэмж тусгажээ. Гэтэл УИХ-ын гишүүд болон олон нийтийн зүгээс гадаадын хөрөнгө оруулагч этгээд Монгол улсад байнга оршин суух эрхийг шалгуургүйгээр шууд авдаг байж болохгүй бөгөөд энэ нь геополитикийн өвөрмөц онцлогтой Монгол Улсын аюулгүй байдалд сөрөг нөлөөтэй гэсэн бол ЭЗХ-ийн сайд Ч.Хүрэлбаатар “...энэ хууль Монголын хөгжилд сайн нөлөөтэй.

Гадаадын иргэн харьяатын эрх зүйн байдлын тухай хуультай ямар ч холбоогүй” гэх тайлбар хийгээд байна. Харин 2023 оны 6 сард хэлэлцүүлж 7-р сард батлуулахаар яаравчилж байсан мөн хуулийн заалт нь газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт хийх замаар гадаадын иргэдэд Монгол Улсын газрыг 100 жилээр эзэмшүүлэх ноцтой заалт агуулж байсныг иргэний нийгмийн байгууллагуудын тууштай эсэргүүцэл, ард түмний хурц шүүмжлэлийн үр дүнд батлагдаагүй бөгөөд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хориг тавьж байсан юм. Гэтэл 2024 он гаруут ийнхүү гадаадын иргэн Монголд ямар ч босго шалгуургүй хөрөнгө оруулагч нэрээр байнга оршин суух эрхтэй болох агуулгатай хуулийн төсөл оруулж буй нь ҮАБ-тай шууд харшилж буй хэрэг ажээ.

Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд “3.2.2.2.Гадаадын аль нэг орноос хийгдэх хөрөнгө оруулалтын хувь, хэмжээг гадаадын нийт хөрөнгө оруулалтын гуравны нэгээс хэтрэхгүй байлгах бодлого баримтална. Гадаадын төрийн өмчит компанийн хөрөнгө оруулалтыг хязгаарлаж, стратегийн ач холбогдолтой салбарт хөрш орон, өндөр хөгжилтэй бусад орноос оруулах хөрөнгө оруулалтын хэмжээг тэнцвэртэй байлгах бодлого баримтална…” Гэжээ.

Үүнээс үзвэл гадаадын хөрөнгө оруулалт нь тэнцвэртэй үр ашигтай байх нь нэн чухал аж. Гэтэл босго шалгуургүй хөрөнгө оруулалт нэрийн дор Монголд байнга оршин суух эрхтэй болохыг хүссэн гадаадын цагаач иргэдэд нэн таатай нөхцөл бүрдэх хуулийн төсөл боловсруулан УИХ-аар хэлэлцүүлж буй Монгол Улсын сайд Ч.Хүрэлбаатар Үндэсний аюулгүй байдлын тухай анхны мэдэгдэхүүнгүй эсвэл албаар ийм хорлонтой үйл ажиллагаа явуулж байгаа юу гэдгийг асуух цаг болжээ. Монгол Улсын Үндсэн хуульд “Иргэд хувийн өмчийнхөө газрыг худалдах, арилжих, бэлэглэх, барьцаалах зэргээр гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүний өмчлөлд шилжүүлэх, түүнчлэн төрийн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр бусдад эзэмшүүлэх, ашиглуулахыг хориглоно.” гэж заасан байдаг.

Хэрвээ гадаадын иргэн хөрөнгө оруулагч нэрээр Монголд байнга оршин суухаар бол газар эзэмшиж л таараа.Монгол Улсын иргэн газраа гадаадын хүнд эзэмшүүлж болохгүйг Үндсэн хуульд зааж өгчээ. Ингэхээр хөрөнгө оруулалтын хууль нэрээр ҮАБ-д харш хууль оруулж ирж буй нь хэний эрх ашиг вэ?

Түүнчлэн Ч.Хүрэлбаатар сайдын зүтгүүлээд буй уг хуульд нэгэн ноцтой агуулга байгаа нь Монгол улсад байнга амьдрах хөрөнгө оруулагч нь амьдрах газраа өөрөө сонгох эрхийн тухай асуудал нь Монгол улсын тусгаар тогтнолд заналхийлж байна.

Үндэсний их баяр цэнгэл наадмын өмнөхөн хэлэлцэгдээд батлагдах шахаж байх зуур Ерөнхийлөгч хориг тавьж цуцалсан Монгол Улсын газар нутгийг гадаадын иргэдэд 100 жилээр эзэмшүүлэх хуультай агуулгаараа тун ижил ба нарийвчилсан заалтуудаараа улам л ноцтой болоод байгаа хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх анхааралдаа авч тусгаар тогтнол аюулгүй байдалд заналхийлсэн гэх агуулгыг өөрчлөн Монгол Улсын үндэсний язгуур ашиг сонирхолд нийцүүлэх үү?

Д.ЭНХБАТ