ТЕГ-ын дарга асан, генерал Б.Хурц, Улсын Ерөнхий прокурорын орлогч асан Г.Эрдэнэбат нарын есөн хүнд холбогдох шүүх хурал өчигдөр Төв аймгийн шүүхэд болсон ч шүүгдэгчдийн нэгнийх нь өмгөөлөгч шүүх бүрэлдэхүүнээс татгалзсанаар шүүх хуралдаан ирэх сарын 12 хүртэл хойшиллоо.

Ц.АМГАЛАНБААТАРЫГ “ГЭРЧ” ГЭЖ ҮЗСЭН ШҮҮХ БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭС ХУВИЙН АШИГ СОНИРХОЛТОЙ ХЭМЭЭН ТАТГАЛЗАВ

Шүүх хуралдаан өглөө эхлэхдээ уг нь ирц сайтай, шүүгдэгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, иргэдийн төлөөлөгч, гэрч, шинжээч бүхий 39 оролцогчтойгоор эхэлсэн. Гэвч гэм буруугийн шүүх хуралдааныг эхлүүлэхэд шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч, шүүгдэгч нараас шүүх хуралдаанд Ц.Амгаланбаатарыг оролцуулах тухай хүсэлт гаргасныг шүүх бүрэлдэхүүн хүлээн авч шүүх хуралдааныг 14 цаг хүртэл хойшлуулсан. Ингээд үдээс хойш Ц.Амгаланбаатарыг авчирч, шүүх хуралдаан эхэлсэн бөгөөд шүүх бүрэлдэхүүний зүгээс Ц.Амгаланбаатарыг “гэрчээр” оролцуулах шийдвэр гаргасан нь шүүгдэгчид болон тэдний өмгөөлөгч нарт таалагдсангүй.

Учир юу вэ гэвэл эрүүдэн шүүсэн гэх бичлэгт гарч буй шоронгийн камерт хүн зодож буй бичлэгт шүүгдэх гэж буй шүүгдэгчид биш харин Ц.Амгаланбаатар болон Итгэлтөгс гэх хоёр гэмт хэрэгтэн байсан бөгөөд зүй нь Ц.Амгаланбаатар ялагдагчаар татагдаж энэ шүүх танхимд шүүгдэх ёстой хүн гэж тэд үзэж буй юм. Энэ тухай шүүгдэгчдийн өмгөөлөгч Г.Батбаяр ярихдаа “Тухайн камерт мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаагүй гэдгийг маш сайн ойлгох хэрэгтэй. Харин тагнуулын үйл ажиллагаа явагдаж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл гүйцэтгэх ажлын арга хэмжээ явагдсан. Гүйцэтгэх ажлын арга хэмжээ гэдэг маань 18 жил болсон хүнд, онц ноцтой гэмт хэргийг илрүүлэх сэтгэл зүйн шалгуур, янз бүрийн сорилт хосолсон тагнуулын үйл ажиллагаа явагдсан. Үүнийг иргэд мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж эрүүдэн шүүлээ гэж буруу ойлгоод байгаа юм. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч нар тухайн сэжигтнүүдийг мэдүүлэг өгөхийг албадаж, тухайн хоригдолд хүч хэрэглэж зодож, заналхийлэхийг хэлнэ. Гэтэл тагнуулын ажиллагаа явагдсан асуудалд шал өөр хуулийн заалтаар хэрэг үүсгэчихээд хүнийг шүүнэ гээд байгаа. Энэ буруу. 2002 оны Эрүүгийн хуулийн 3.2 дээр Эрүүгийн хуулийг ижил төстэй хэрэглэж болохгүй. Мөн 10-т нь зөвхөн энэ хэрэгт заасан гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнээр гэмт хэргийн шинжийг тодорхойлно гэж заасан. Тэгэхээр хүн зодоод байгаа этгээд нь хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч биш байхад зориуд хуулийг ижил төсөөтэй оруулж ирж тайлбарлаад, хуулийг үг хэллэгийг өөрчлөөд байгаа юм.” Хэмээн манай сайтад ярилцлага өгсөн билээ.

Тиймээс хэргийн буруутан байх ёстой Ц.Амгаланбаатарыг гэрч хэмээн үзэж буй шүүх бүрэлдэхүүнийг энэ хэрэгт хувийн ашиг сонирхлоор хандаж байна хэмээн хардах үндэс байгаа учраас татгалзах хүсэлтээ гаргасан юм. Улмаар шүүх бүрэлдэхүүн уг хүсэлтийг шүүхийн шүүгчдийн зөвлөгөөнд танилцуулж шийдвэрлүүлэхээр болж шүүх хурлыг хойшлуулсан юм.

Т.ХҮРЭЛБАТ: ХОРИГДОЛ ЯАГААД ШОРОНГИЙН ӨРӨӨ ДАМЖААД ЯВЖ БАЙДАГ ЮМ БЭ

Бид шүүх хурлын үеэр Б.Содномдаржаа болон Т.Чимгээ нарын ар гэрийнхэнтэй уулзсан юм. Т.Чимгээгийн ах Т.Хүрэлбат ярихдаа “Энэ Б.Хурц гэдэг хүнийг Ц.Элбэгдорж өөрөө авчираад генерал болгосон. Тагнуулын дарга болгосон. Энэ бүхэн чинь ерөөсөө л энэ хэргийг хаах гэсэн бодит үйл явдал байсан нь харагдаж байна. Манай дүү одоо шоронгийнхоо эмнэлэгт байгаа. Шоронгийнаймаар зооринд байснаа бодоход арай дээр л дээ. Одоо эмнэлэгт сэтгэл санаа арай гайгүй болсон. Хуучин мөрдөнгийн зооринд байхад эргэлтээр очиход “Би таныг дагаад гараад явмаар байна” гээд уйлдаг байсан.

Одоо нөхцөл байдал арай өөрчлөгдөж байгаа учраас үнэн мөн нь тогтоогдоод гарчих байх аа гэж ярьдаг болсон. Шүүхийн шийдвэр бол захиалга гэдэг нь тодорхой. Ц.Элбэгдорж гэдэг хүн сонгуульд ялахдаа “Би С.Зоригийн хэргийг илрүүлнэ” гэж амлалт өгч байсан. Дээрээс нь хүний наймааны хэргээр хаа байсан гадаадад ял эдэлж байсан хүнийг аваачиж Тагнуулын дарга болгож байсан. Энэ бүхнийг дүгнээд харахад л ерөөсөө захиалгатай байна шүү дээ. Түүнээс биш шүүх хурлаа ил хийгээд баримтуудаа үзүүлээд миний дүүг хүн алсныг нь олны өмнө нотолсон бол би өнөөдөр ийм юм яриад зогсож байхгүй байсан. Г.Батбаяр гэдэг өмгөөлөгч өнөөдөр өмгөөлж байгаа хүнээ өмгөөлөх нь зүйтэй л байх. Эрүүдэн шүүгээгүй гэдгийг тэр хүн өөрөө хараагүй байж эрүүдэн шүүлт биш гэж хэлээд зогсож байна. Зурагтаар бодит бичлэг гарч байхад шүү дээ. Яахав дээ хүнээс мөнгө аваад ажлаа хийж байгаа хүний л яриа. Түүнээс эрүүдэн шүүснийг Монголын ард түмэн бүгдээрээ л харсан. Тэр хоригдлууд будсын камерт ороод хүн зодож байхад прокурорууд нь юу хийж байсан юм. Тэр хоригдол яахаараа шоронгийн өрөө дамжаад явж байдаг юм. Хэн оруулдаг юм. Хүн амины онц ноцтой хэрэгтэй хүн шорон дамжаад сул чөлөөтэй явж байдаг юм уу. Тийшээ оруулаад байна шүү дээ. Шорон гэдэг хаалга нь онгорхой, зүгээр хэсээд явж байдаг газар юм уу. Тийм учраас эрүүдэн шүүлт гэж хэлээд байгаа юм.” Гэв.

Л. ЖАВЗМАА: ХҮҮ МААНЬ ҮНЭН МӨН НЬ ОЛДОХ БАЙХ ГЭСЭН ИТГЭЛТЭЙ БОЛСОН

Түүнчлэн Б.Содномдаржаагийн ээж Л.Жавзмаа “Дөрвөн жил хоригдсон улсууд яаж сайхан байх вэ дээ. Харин Ц.Нямдорж сайдын хүчээр эмнэлэгт хэвтүүлсэн. Шударга УИХ-ын гишүүд, шударга хэвлэлийн байгууллагын хүчээр гайгүй арга хэмжээ авч байна гэж ойлгож байна.

Үнэхээр хүний эрхийг зөрчиж, миний хүүг дөрвөн жил хэлмэгдүүлж, хорин хэдэн жилийн ял өгчихөөд байж байгаад Монголын ард түмэн болон төрөл төрөгсөд, ах дүү нарт нь хэцүү байгаа. Шударга хүмүүс гарч ирж бидний зовж зүдэрч байгааг ойлгож, бидэнд сайхан хүч өгч байгаад үнэхээр баярлаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд шүүхэд итгэх итгэл өчүүхэн төдий ч байгаагүй. Миний хүүгээр барахгүй С.Зоригийн хэрэгт холбогдуулж 17,18 хүнийг хэлмэгдүүлж урсгалаар явж байсан. Одоо бол шүүхийг сольж шинэчилж, эрх мэдлийг өөрчилж байгаад баярлаж байна. Шүүхийн шийдвэр шударга гарах байх гэж итгэж найдаж байна. Хүү маань үнэн мөн нь олдох байх гэсэн итгэлтэй байна билээ.” Хэмээв.

Г.ЭНХБАЯР: ОДОО АЙГААД БАЙХ ЗҮЙЛ БАЙХГҮЙ

Б.Содномдаржаагийн гэргий Г.Энхбаяр ярихдаа “Одоогоос хоёр жилийн өмнө би их айдастай байдаг байсан. Одоо бол айгаад байх юм байхгүй. Шүүхийн хүмүүсийг энэ хэргийг үнэн зөвөөр шийдэж өгөөсэй гэж л хүсч байна.

Ц.Амгаланбаатар миний нөхөртэй байнга утсаар яриад чамайг ингэвэл тэгвэл авгайг чинь ална шүү. Эсвэл бандиас чинь эхлэх үү, охиноос чинь эхлэх үү, эсвэл авгайг чинь мөчилж ална гэх мэтчилэн ярьж, мессэж бичлэг байсан. Дандаа дарамттай. Тухайн үед ийм хэрэгт холбогдоод шоронд орчих юм гэж огт бодоогүй.” гэлээ.