Хулгана жилийн хаврын тэргүүн шар барс сарын шинийн 11-нд буюу өчигдөр Монгол Улсын төрийн шагналт, соёлын гавьяат зүтгэлтэн, ардын уран зохиолч Пунцагийн Бадарчийнд “Болор цом”-ын эзэн, “Өдрийн сонин”-ы албаны яруу найрагч Норовын Гантулгатай хамт зочлон очлоо. Монгол түмний сэцэн билгийн элчин, мөнгөн санчигт өвгөн буурал найрагч эдүгээ наян насны босго хэдийнэ алхсан ч цог хийморь төгөлдөр угтаж, “Энэ жил чинь золгохдоо үнсэж болохгүй гээд байгаа. Гэлээ ч Монголын сайхан ёс байна, дүү нараа үнсэж золголгүй яах вэ” гэж алиалсхийж байна.

“Есөн эрдэнийн орон” найраглал, “Адуу”, “Тэмээ”, “Эхийн сэтгэл” шүлгүүд, “Бурхан багшийн сургааль”-ийн шүлэглэсэн хувилбар зэрэг олон сайхан бүтээлээрээ ард түмнээ ухаарал гэгээрлийн харгуйд хөтөлсөн эрхэмсэг буурал найрагч маань хоёр, гурван ч удаа хагалгаанд орж, хүнд өвчинтэй тэмцсээр хөл дээрээ боссон төдийгүй өнгөрөгч гахай жилийн шинийн нэгэнд Монгол Улсын төрийн шагналыг “Есөн эрдэнийн орон” алдарт найраглалаараа хүртсэн билээ.

-Та сайхан хаваржаад байна уу?

-Сайхан хаваржиж байна. Хулгана жилийг хувьтай хүн үздэг гэж ард түмэн минь бэлгэшээдэг. Энэ жил их сайхан жил гарлаа. Хулгана чинь тэгээд билгийн цаг тооллыг эхлүүлсэн маш билэг дэмбэрэлтэй жил юм шүү.

-Таны бие лагшин тунгалаг уу?

-Тунгалаг байлгүй яахав. Хоёр ч чонын тархи идчихсэн хүн чинь бие яаж муу байх юм, цонхоороо толгойгоо гаргаад улих нь халаг хийморьтой болоод босоод ирдэг юм байна. (Тэрээр тархины хагалгаанд орсноосоо хойш эмч нарын зөвлөмжөөр шинэхэн агнасан чонын тархины бэлдмэл уусан ажээ. Л.Б)

-Цагаан сараар айлчин гийчин ихтэй байв уу?

-Манай хамаатны охин дүү эд нар ирсэн. Шавь Дамбын Төрбат эдэнтэй энэ жил ийм байна гээд яриад тохирчихсон. Энэ жил ч одоо хэцүү нэрт өвчин гараад юу ч болоод байгаа юм бэ дээ. Хятад мятад сандраад, тэр золиг чинь Европт хүртэл орчихсон байна шүү дээ. Дэлхийн олон улс оронд орчихсон гэх юм. Сүр бадраагаад байх юмгүй ч тэгсэн хэрнээ айхаас болохгүй юм байна.

-Найз нөхөдтэйгөөн утсаар л золгочихвуу?

-Цаана чинь төр засгаас “Цахимаар золгоё” гээд байгаа биз дээ? (инээв) Бид чинь одоо үеийн хүн бараг байхгүй болчихоод байна шүү дээ. Шагдарын Дулмаа маань надаас нэг дөрөв тав эгч юм. Шаравын Сүрэнжав, Пүрэвжавын Пүрэвсүрэн бид хэд чацуу байлаа. Дөнгөтийн Цоодол маань дөрөв тав дүү. “25 дугаар” суваг телевизийнхэн ирж зураг аваад, цагаан сарын өдрүүдээр гарч байна. Сэтгүүлчид эд нар ирнээ. Хүн ирэхээр тэгээд янзын болчихдог болж, ярих юм олдохгүй.

-“25 дугаар” сувгийнхны хийсэн таны аав, ээжээ яриад уйлдаг нэвтрүүлэг их гардаг. Цахимд ч тавигдсан байсан. Тэрний зураг авалтыг хаана хийсэн билээ?

-Шавь Төрбатын зуслангийн хойд талын ууланд, Шарга морьтын тэнд байхгүй юу. Одоогоос арван гурван жилийн өмнө Аюурбунийн хийсэн нэвтрүүлэг л дээ. “Эхийн сэтгэл” шүлгээ уншиж байлаа. Өөрөө ч уйлаад, үзсэн хүмүүс ч баахан уйллаа гэдэг юм.

-Та ер нь телевиз их үзэж байна уу?

-Үзнээ. “Мандухай сэцэн хатан” киног гарах болгонд нь үзнэ. Энэ жил гэхэд гуравдахиа үзлээ. “Мандухай”-г гарангуут л манай охин, зээ хүүхдүүд нөгөө өрөөндөө орно. Тэд ч бас тусдаа өрөөтэй улс тэндээ юмаа үзэлгүй яах вэ дээ. Олон үзээд ирэхээр юм бүхэн нь улам тодроод, жүжиглэлт энэ тэр нь хүртэл дотно санагддаг болчих юм.

-Тангадын Галсан найрагч танаас ахмад уу?

-Галсан надаас ах. Галсан, Дулмаа хоёр их сургуулийн нэг анги юм гэнэ лээ. Би Галсангаа “Танай Баянхонгорын Сэгс цагаан богдод арван жилийн сургууль тэр үед лав байгаагүй. Яаж яваад Монгол Улсын их сургуульд орчихсон юм. Зайтай эр юм аа, чи” гэж цаашлуулдаг юм.

-Баянхонгор гэснээс та чинь “Хонгор нутгийн түмэндээ” гээд Баянхонгорынхны сүлд дууг зохиосон хүн дээ?

-Тийм. Тэрийг чинь ардын жүжигчин, хөгжмийн зохиолч Хаянхирваатай хийсэн. Цэргийн ансамбльд би их удсан хүн. Тэнд их олон дуу хийж дээ. Тэнд би Үйлдвэрчний хороон дарга гэдэг алба хашна. Манай улс төрийн газрын дарга Балжинням гээд Баянхонгорын хүн байлаа. Арми сурталчлах ажлаар бид хөдөө их явна. Нэг удаа Баянхонгор явах болсон чинь Балжинням гуай “Та нар очсон газар бүхэндээ дуу хийгээд байдаг юм билээ. Манай нутагт дуу хийгээд очно шүү” гэсэн юм билээ. Хаянхирваа маань нэг ая биччихсэн “Энэнд Баянхонгорын тухай дуу бичээд өг” гэнэ. Би ч анхандаа “Жалга бүхэн жасаатай гэгчээр аймаг бүхэн дуутай байх алба уу” гээд Хаянхирваадаа хэлчихсэн. Хаянхирваагаа гомдоочихвуу даа гэж бодоод нэг шүлэг бичээд өгсөн. Манай хүн чинь солгой шүү дээ. Солгой гараараа онгоцон дотор аяыг нь бичээд, тэгээд онгоцонд л төрсөн дуу л даа.

“Ганцхан насанд заяасан

Урсгал тунгалаг Байдрагтаа

Газар үнэрлэн гүйсэн

Унаган хүлэг шиг ирлээ” гээд санаанд их л хурдан төрсөн дуу л даа. Сүүл рүүгээ ч “Аавын түмэн хөвгүүдтэй ардын цэргийн албандаа...” энэ тэр гээд цэргийн сэдвээ ч оруулаад явчихсан тал бий шүү. Манай Тангадын Галсан “Манай Баянхонгорын сүлд дууг чи хийсэн шүү” гэдэг юм. Төрийн шагналт зохиолч, яруу найрагч Пүрэвжавын Пүрэвсүрэнгийн маань “Миний ээж тэмээчин” гэж их сайхан дуу байна. Их сайхан дуу шүү дээ. Энэ хөгжмийн зохиолчдоос Н.Жанцанноров , төрийн шагналт хөгжмийн зохиолч Цэдэн-Ишийн Чинзориг эд нэр их сайхан дуулцгаана. Жанцанноров “Монгол тулгатны зуун эрхэм”-д орохдоо гоё дуулж байгаа биз дээ.

-Ардын жүжигчин, төрийн хошой шагналт хөгжмийн зохиолч Л.Мөрдорж гуай дуулдаг байсан юм бол уу?

-Дуулдаг байсан гэж ярьдаг юм. Сүүлдээ ч салгалсхийгээд төгөлдөр хуураа ч дарж чадахаа байсан байх. Багшийн дээдэд багшилж байхдаа идэрхэн сайхан хүн байсан. Мөрдорж гуай чинь Богд гэгээний өргөмөл хүүхэд шүү дээ. Эх дагина Дондогдулам хатантай авахуулсан зураг нь ч байдаг. Богдын хүүхэд гэдгээ их нууна. Тэр үед мэдэгдэж болохгүй шүү дээ. “Шар фийдаалын хүүхэд” гээд балрах байсан байлгүй. (инээв)

Өвгөн найрагчтай бид ийн өдрийн хугас хөөрөлдлөө. Тэрээр урлагийн хүний намба донжоор “Цэнхэрлэн харагдана” дууг амандаа аялж цэмбэлзтэл алхан биднийг үдэхдээ “Хавар ч сайхан эхэллээ. Тэгж байгаад удахгүй ирээрэй. Та нарыгаа харахаар сэтгэл их сайхан болох юм” гэж цаанаа л хоргодонгуй өгүүлсээр хоцорлоо. Монголын сэцэн билэгт их найрагчийн “Бөртэтэй цагаан саран доор би...”, “Судартай ногоон дэлхий дээр би...” хэмээх шилмэл хоёр ботиор богцоо мялаалган гарч явахад сэтгэл цаанаа л нэг яруусан “Пунцагийн Бадарч ах та буй биеэрээ, энэ байгаагаараа тэр чигээрээ яруу найраг шүү” гэсэн Гантулга найрагчийн дэврүүн уяруун үгс чихэнд сонсогдон байлаа. Бадарч ахаар

“Эргэх их дэлхий уул усанд тэгшхэн

Илч гэрлийн гайхамшиг мандсан нар алтан билээ

Энгүй өргөн талын шимт хөрсөнд төлжиж

Эрдэнийн түрүү сугсруулсан амуу тариа алтан билээ

Энэ сайхан Монголын удам залгасан бүл

Энхрий хос амрагийн дурсгалын бөгж нь алтан билээ

Энэрэлт төрийн далбаанд эгнэгт өнгөлөг гялалзсан

Эрдэнийн соёмбо үсэг

Элэгдэшгүй алтан билээ

Авралын гэгээн нар нь алтан

Ачит төрийн сүлд нь алтан

Арвайн түмэн түрүү нь алтан

Амраг хосын дурсгал нь алтан

Миний эх орон алтан эрдэнийн билээ…” гэж “Есөн эрдэнийн орон” шүлгээс нь уншуулаад сууна гэдэг энэхэн замбуутивийн наран доор монгол хүн болж төрсний бас нэг бахархал юм даа.