Ингэж асуумаар үйл явдал сүүлийн үед шил дарах боллоо. Монголбанк зээлийн хүү бууруулах стратеги батлах УИХ-ын тогтоолын төслийг парламентад өргөн барьж, УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр “Хугацаагүй хадгаламжийг хүүгүй болгоно” гэж тэс хөндлөнтөв. Эрхэм гишүүн, бид өнгөрсөн хугацаанд зээлийн хүүг төчнөөнөөр буулгасан, 2023 он гэхэд сарын нэг хувь болгоно энэ тэр гээд сүрхий сүржин мэдэгдэл хийж харагдсан. Б.Баттөмөр гэдэг гишүүнийг “Буулга” гэнгүүт буучихдаг эд биш л дээ, зээлийн хүү. Хэн нэг гишүүн, ямар нэг сайд, аль нэг УИХ, Засгийн газар дур мэдээд буулгачихдаг гэж бодвол хэтэрхий гэнэн хэрэг болно. Зах зээлийнхээ жам, жаягаар буурсаар өдий хүрсэн зүйл.

Түүх сөхье. Ерээд онд зээлийн сарын хүү 10 хувь, жилийнх нь 120 хувь байсан гэвэл олон хүн гайхах байх. Гэхдээ бодит амьдралд тийм л байсан. Банкууд зах зээлийнхээ жамаар буулгаж явсаар энэ аварга тоо 1998 онд сарын гурван хувь болж, жилээр нь тооцвол 45.8 хувь руу уруудаж байв. Цаг хугацааг бүр хойшлуулаад өнгөрсөн оны эхний улирлын тоо сөхье. Төгрөгийн зээлийн хүү жилийн 17.1 хувь гэсэн тоо дурайж байна. Сарын 1.4 хувь гэсэн үг. Зээлийн хүү буурсаар өнөөг хүрсэн, цаашдаа ч буурна. Гэхдээ улстөрчид хэлж ярьж, захирч тушаагаад буулгасан удаа нэг ч үгүй. Арилжааны банкууд зам, жамаараа зээлийн хүүгээ буулгасаар өнөөдрийг хүрсэн юм. Цаашид ч зээлийн хүү жамаараа бууна.Буулгах хүмүүс нь улстөрчид биш, банкныхан.

Энэ УИХ төв банкны өргөн барьсан тогтоолын төсөлд яг ямар заалтууд тусгаж эцэслэн батлахыг өнөөхөндөө хэлж таамаглахад хэцүү. Шууд төчнөөн хувиар буулгана гээд алх тогшчихож мэдэх улс. Тэрбайтугайг чихдүүлж байгаад баталчихдаг жишиг УИХ-д нэгэнт тогтчихсон болохоор ингэж хардаад сууна л даа. Зээлийн хүүг буулгах яриа хөөрөө хэдэн парламент дамжин өрнөж байгаа. Товчхондоо популист улстөрчдийг эртнээс тэжээсэн сэдэв. Зээлийн хүүг бууруулна гэж ярих нь зөв, хүүг бууруулахын төлөө бодлого хэрэгжүүлэх ёстой. Гэхдээ яаж бууруулах вэ гэдэг өөр асуудал. Эдийн засагтаа доргио үүсгэхгүй бодитой гарц гаргалгаа шийдэл яривал нэгдүгээрт манай улстөрчид илүү ухаалаг харагдана, хоёрдугаарт, гаргасан шийдвэр нь байндаа тусч, маньд өгөөжөө өгнө.

Банк хэний мөнгийг зээлдэг вэ гэсэн асуулт тавиад харъя. Аль ч банк хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгийг хүү амлаж татдаг. Ингэж татсан мөнгөө иргэд, компаниудад зээдэг. Тэгж зээлэхдээ хүүгийн бага сага зөрүү хардаг, хүүгийн зөрүүнээс олсон ашгаараа оршин тогтнодог. Бүдүүн баргаар төсөөлбөл банк бол нэг иймэрхүү л бизнес. Зээлийн хүүг хүчээр, огцом буулгах хууль баталбал хадгаламжийн хүү огцом буурна, хадгаламжийн хүү буурвал мөнгөө банкинд дэмий хадгалуулахыг хэн ч хүсэхгүй. Эсрэгээрээ хадгаламжаа банкнаас татаж хувиараа зээлдэгч болж, тав гурван төгрөгийн ашиг харсан шигээ аж төрөхийг илүүд үзнэ. Шуудхан хэлэхэд тэмцэнэ гээд байгаа өдрийн зээл нь жинхэнэ утгаараа цэцэглэнэ.

Үргэлжлэлийг dnn.mn ЦЭЦЭГМААГИЙН БААСАНСҮРЭН