Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэг “бухимджээ”. Тэрбээр өчигдөр өөрийн цахим хуудсаар дамжуулан мэдэгдэл хийснээс харахад түүний бухимдал илтэд илэрхий. Эх орондоо ирэлгүй удаж буй экс Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг сонгодог хөгжмийн аялгуу сонсонгоо Ерөнхийлөгч Х.Баттулга руу дахиад л дайралт хийв. Энэ нь тийм ч шинэ зүйл биш. Тэрбээр өмнө нь “Баттулга аа, чамд биш хуульд захирагдах сайхан цаг ирнэ” гэсэн гарчигтай өгүүллэг бичиж, хэвлэлээр тарааж байсан.

Харин энэ удаа Ерөнхийлөгч Х.Баттулгыг шүүх эрх мэдэлд нөлөөлдөг гэх Ерөнхий сайд асан У.Хүрэлсүхийн мэдэгдэл, түүнийг нь чуулганы индрээс давтсан Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатарын үгийг өлгөн авч, өөрийн үзэл бодлыг нэмж хачирласнаас өөр шинэ мэдээлэл, ярьж буй зүйлсийг нь батлах баримт гэх зүйл түүнд байсангүй.

Шинэ Засгийн газрын сайд нар томилогдсон өдөр Ерөнхийлөгч Х.Баттулга шинээр томилогдсон сайд нарыг хүлээн авч уулзах үеэрээ Хуульзүйн сайд Х.Нямбаатарт хандан, “Хуульзүйн сайд Х.Нямбаатар та Монгол Улсын Хуульзүйн болохоос МАН-ын Х.Нямбаатар биш. Яагаад Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг чуулганы танхимаас гүтгээд байна вэ. Ний нуугүй хэлэхэд, өөрийг тань шүүхэд өгнө” гэдгээ нээлттэй хэлсэн байдаг. Тэгвэл АНУ-д суурьшсан Ч.Сайханбилэг сайдын мэдэгдэл Х.Нямбаатар сайдын үгнээс мэдээлэл авсанаа давтан ярьж буй аж.

Жирийн иргэн түүний ярьсан зүйлийн агуулгыг сонирхож сонсдоггүй юм аа гэхэд цаана нь эгшиглэх төгөлдөр хуурын аяыг сонсох байх гэж найруулагч нь найдсан байх, юутай ч мэдэгдлийн нюанстай огт авцалдахгүй намуухан хөгжим мэдэгдлийн эхлэлээс төгсгөл хүртэл дэвсгэр болсоор дууслаа. Бичлэг эхлэнгүүт л “Энэ хөгжим нь ямар учиртай вэ” гэсэн бодол зурсхийн орж ирснээс өөр онцлох сэтгэгдэл мэдэгдлийн туршид төрсөнгүй.

Гол нь Ч.Сайханбилэг яагаад бухимдав? Тэр яагаад эх орондоо ирэхгүй байна вэ? Яагаад компьютерийнхаа араас томроод байдаг ч халз тулчихаж чаддаггүй өсвөр насны хүүхэд шиг хилийн цаанаас сүржин мэдэгдэл хийгээд байна вэ? гэсэн олон янзын сэтгэгдлүүд хөврөв.

Нэг хэсэг Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэгийг эрэн сурвалжилж байна гэсэн мэдээ гарсан ч тэр эх орондоо ирээгүй.

Ингэж байтал 2020 оны хоёрдугаар сард Ч.Сайханбилэгтэй холбоотой нэгэн ноцтой мэдээлэл гарсан нь түүнийг гаднын иргэншил хүссэн гэсэн мэдээ байлаа. Төрийн өндөр албан тушаал хашиж, хэн хүнээс илүү эрх ямба эдэлж, төр, ард түмний хайр хишгийг хүртэж явсан эрхэм эх орондоо амьдрахыг хүсэхээ болих ямар шалтгаан байдаг юм бол хэмээн ихэд гайхаж байв. Бүгд л гайхсан байх. Харин Ч.Сайханбилэг үүнд маш хурдан няцаалт хийсэн.

Үүний дараахан, 2020 оны хавар төрийн өндөр албан тушаал хашиж байсан эрхмүүдийг Оюу толгой, Тавантолгойн хэргээр шүүлээ. Дубайн гэрээнд гар бие оролцсон хүмүүсээс Ч.Сайханбилэгээс бусад нь ял сонслоо. Гэтэл Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг нь алга. Дубайн гэрээг тэрээр байгуулахдаа “Асуудал үүсвэл хар толгойгоороо өөрөө хариуцна” гэж хэлээд алх цохьсон Ч.Сайханбилэг дипломат паспорт ашиглан 2019 оны наймдугаар сарын 26-нд прокурорт мэдэгдэлгүйгээр Улаанбаатар-Сөүлийн онгоцоор Монгол Улсын хилээр гарч, АНУ-ыг зорьсон байдаг. Харин түүний өгсөн үүрэг даалгаврыг биелүүлсэн нөхөд нь хэрэг үүрээд ял эдэлж байгаа. Уг хэрэгтэй холбогдуулан нэг хэсэг түүнийг Интерполоор эрэн сурвалжилж байсан юм.

Харин Ч.Сайханбилэг сонгууль дууссан хойно, наадмын дараа дээр дурдсан урт өгүүллэгээрээ олны өмнө гарч ирсэн. Уг өгүүллэгт бичсэнээр тэрбээр 2019 оны наймдугаар сараас хойш АНУ-д эмчлүүлж байсан бөгөөд, эмчилгээгээ дуусахаар Монголдоо ирнэ гэсэн. Өдийг хүртэл ирээгүй л байна.

Өнөөдөр Монголын улстөрчдийн мөнхийн сэдэв болсон “Оюу толгой”-н төсөл олны анхаарлын төвд дахин ороод байгаа эгзэгтэй энэ мөчид тэрээр дуугарав. Шинээр томилогдсон Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Оюу толгой” төслийн талаарх байр сууриа нээлттэй илэрхийлж, тэр бүү хэл Дубайн гэрээг цуцлах саналыг хөрөнгө оруулагч талд гаргасан гэдгээ ч хэлсэн. Тухайн үед Дубайн гэрээг байгуулсан Ерөнхий сайдын эрх ашгийг энэ мэдэгдэл хөндөх үү гэвэл хөндөнө.

“Оюу толгой”-н гэрээнд Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах талаар бид хэдэн жил ярьж байна. Нэг ёсондоо “Оюу толгой”-н гэрээ Монголын талд ашиггүй гэдгийг зохих түвшиндээ хүлээн зөвшөөрчихөөд байна. Гэтэл анхнаасаа л Монгол Улсын эрх ашгийг бүрэн хангасан, өөрчлөх шаардлагагүй гэрээ байгуулж чадаагүйн хариуцлагыг хэн хүлээх вэ? Ч.Сайханбилэгийн бухимдсан шалтгаан энэ байж болох уу?

Хэдхэн хоногийн өмнө Оюутолгойн асуудлаар ЗГХЭГ-ын дэд дарга Б.Солонгоод хандан захидал бичсэн бол өнөөдөр Ерөнхийлөгч Х.Баттулгад хандан уянгын дуутай мэдэгдэл хийснээс харвал сайд асан Ч.Сайханбилэг ихээхэн сандарч буй бололтой.

Ингэхдээ эрх баригч МАН-ынханд тал засаж “сандрав”. Ерөнхий сайд асан У.Хүрэлсүх, Хууль зүйн сайд Х.Нямбаатар нарын нэрийг дурдаж, Ерөнхийлөгч Х.Баттулга руу дайралт хийж буйн учир шалтгаан өнөө л Баялгийн хараалд өртсөн “Оюу толгой”-н гэрээ болов уу.