МОНГОЛЫН 4-5 ИРГЭН ТУТМЫН НЭГ НЬ ХАРШИЛТАЙ

Харшил нь агаарын болон орчны бохирдол, импортоор хараа хяналтгүй орж ирдэг хүнсний бүтээгдэхүүний буруу хэрэглээ, нэн ялангуяа эмийн зохистой хэрэглээ алдагдсанаас үүсдэг.

Манай улсад амьсгалын замын болон хүнсний харшил их илэрдэг. Энэ нь импортоор орж ирдэг хүнсний бүтээгдэхүүний зохисгүй хэрэглээ, гар дээрээс худалдан авдаг баталгаагүй хүнснээс үүддэгийг мэргэжилтнүүд хэлж байна.

Сүүлийн үед иргэдийн эм тарианы зохисгүй хэрэглээнээс үүдэн эмийн харшил ихэсчээ. Эмийн харшлын улмаас арьсан дээр тууралт гардаг нь хөнгөн хэлбэр бол хүнд хэлбэр нь шууд зүрх зогсдог аюултай ажээ. Харшил хүндрэн шок болж, амиа алдах тохиолдол нэн ялангуяа эмийн харшлаас улбаатайг мэргэжилтнүүд онцолж байна.

Эмч нарын өгүүлж буйгаар эмийн харшил эдгэрдэггүй. Урьдчилан сэргийлэхийн тулд ард иргэд эмийг дураараа хэрэглэхгүй байх, заавал эмчийн зөвлөгөөгөөр хэрэглэх шаардлагатай.

Хэрвээ ямар нэгэн эм тарианаас харшилж байсан бол нарийн мэргэжлийн эмчээр оношлуулж, дараагийн удаа ямар эм хэрэглэж болох, болохгүйг тогтоох хэрэгтэй. Амь насанд хамгийн аюултай харшил бол эмийн харшил, харшлаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд ард иргэд нарийн мэргэжлийн эмчид хандан зөвлөгөө авах нь чухал юм.

Өнөөдөр Монгол Улсын 4-5 иргэн тутмын нэг нь харшилтай гэсэн судалгаа гарчээ. Харшлаас урьдчилан сэргийлэх, тухай бүрт нь эмчлэхгүй бол хүндрэхээрээ гуурсан хоолойн багтраа буюу астма үүсгэдэг болохыг эмч нар хэлж байна.

Эмийн бодисыг хэрэглэснээр хүний өвчин шаналгааг арилгаж, амьдралыг уртасган, хөдөлмөрлөх чадварыг сэргээх ашигтай боловч эм болгонд шахам гаж нөлөө элдэв хүндрэл байдгийг онцлон үзэх нь чухал юм. Эмийн гаж нөлөө нь биеийн аль нэг эд эрхтэнийг хордуулах, бие махбодын дархлааны тэнцвэрт байдлыг алдагдуулах, харшил ба донтол үүсгэх хэлбэрүүдээр илэрдэг байна.

Эмийн харшлын үеийн гол эмчилгээ асаргаа нь

Уг эмийн бодисыг биеэс зайлуулах

-Харшлын урвал нь эмийн тунгаас шалтгаалахгүй бичил бага тунд өгсөн байж болно.

-Өвчний өгүүлэг /анамнез/ сайн авах хэрэгтэй. Урьд нь эмийн урвал илэрч байсан эсэх

-Мэдрэгшсэн байдал нь мэргэжилтэй нь холбоотой байж болно. /эмийн санч, зоо техникч, эмнэлгийн ажилтан/

-Өвчтөн тухайн эмийг урьд нь хэрэглэснээ мэдэхгүй байж болно. Харшлын урвал нь эрт буюу хожуу илрэх нь тухайн хүний бие махбодын онцлог эмийн тун хэмжээ, чанар, орчин зэргээс шалтгаална. Эмчилгээний зарчим эмчийн заалтаар хийгдэнэ.

Хэрэглэх хоол хүнс:

Бүх төрлийн гурилан бүтээгдэхүүн, будаа, хүнсний ногоо, шингэц сайтай махан бүтээгдэхүүн /татсан, жигнэсэн мах/, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн /шинэ/, шингэн юм сайн уух

Хориглох хүнс:

Бүх төрлийн исгэлэн жимс, ундаа, шарсан, хайрсан хүнсний бүтээгдэхүүн, хийжүүлсэн ундаа, лаазалсан бүтээгдэхүүн.

Эмийн харшлаас урьдчилан сэргийлэх

Ихэвчлэн харшил өгдөг эм, тариа хэрэглэхээс зайлсхийх /пенициллины бүлэг, бүх төрлийн витаминууд/, харшлын анамнезийг сайн судлах, эмийн бодисуудын солбилцох урвал явагддагийг байнга санах /пенициллин-церолоспорин/, парамино бензолоос үүссэн эмийн бодисуудын хооронд /сульфаниламид сулфанил, мочевин, тиозидын хаван хөөгч эмүүд/ гэх мэт эмийн бус эмчилгээний бусад аргууд өргөн хэрэглэх.

Орчин үед харшлын өвчний шалтгаан харшил төрүүлэгч 5000 гаруй аллергин бодис судлагдаад байгаа аж. Биднийг тойрон буй бодис бүхэн харшил үүсгэж болно. Харшил үүсгэгчийг тогтооход өвчтөний өөрийн ажиглалт чухал үүрэгтэй. Иймд танд харшил өвчний эхний шинж тэмдэг илэрвэл шууд нарийн мэргэжлийн эмчид хандахыг зөвлөж байна.

Д.ТУЯА