МЕГАМЕД Эмнэлэгийн сэтгэцийн эмч

АУ-Магистер Б.Лувсанняндаг

Сандрах эмгэг (Panic disorder)

Сандрах эмгэг гэдэг нь гэнэт , хүчтэй айдас түгшилтэнд орохыг хэлнэ. Сандрах эмгэгийн дайралт нь тухайн хүний эргэн тойронд болж буй үйл явдалтай холбоогүй байдаг.Тухайн хүн ихэнхдээ дайралтанд орсны дараа хэвийн байдалдаа эргэн ордог. Сандрахын дайралт хөдлөх үед бий болсон маш хүчтэй айдас, сэтгэл түгшилтээс болж симпатик мэдрэлийн хөөрөлд орно.

Оношилгоо

Сандрах эмгэгийн дайралтын үед бусад сэтгэл түгших эмгэгтэй адил шинжүүд илэрдэг. Хэдий тийм ч ихэнх тохиолдолд айсны улмаас сандрах дайралтанд өртсөн байдаг тул оношлоход хялбар байдаг.

Сандрах эмгэг нь 2 янзаар илэрдэг.

• Нийгмийн айдас
• Талбайн айдас

Нийгмийн айдсын гол шинж нь тухайн хүн хүмүүсийн анхаарлын төвд байх болон хэн нэг нь өөрийгөө шүүмжлүүлэхээс айх айдас юм. Ийм хүмүүс бусдын өмнө ичмээр, тэнэг зүйл хийх бий гэж санаа зовдог. Нийгмийн айдас нь нийгмийн тодорхой нөхцөл байдалд хүмүүстэй уулзах буюу харилцах үед тохиолддог. Айдас үүсэх нөхцөл байдлууд:

• Бусдын өнмө ярих
• Асуулт асуух
• Анхаарлын төвд байх
• Олон нийтийн үйл ажиллагаанд оролцох өдөр оройн зоог үдэшлэг хурим шашны цуглаан наадам г.м

Талбайн айдас

• Ийм өвчтэй хүмүүс сэтгэл түгшилтийн үед илэрдэг сэтгэл зүйн болон биеийн шинж тэмдгүүд ба сандрах эмгэгийн дайралтаар тохиолддог.

Сандрах эмгэгийн шинж тэмдгүүд

Сэтгэл зүйн шинж тэмдгүүд

• Үхэхээс айх
• Галзуурахаас айх
• Бодит бус зүйлийг мэдрэх

Биеийн шинж тэмдэгүүд

• Цээж давчдаж хөндүүрлэх
• Амьсгал давчдах бүгчимдэх
• Зүрх дэлсэх
• Гар хөл бадайрч ирвэгнэх мэдрэмж төрөх

Сандрахын дайралт (панический атак)-анд өртөж байгаа хүнийг харахад дараах шинжүүд ажиглагдана

• Нүдээ өргөн нээнэ.Айсан харцтай болно.
• Ам нь өргөн ангайна.
• Хөмсөг нь босно.
• Хөдөлгөөн хөших буюу мэгдэн гүйнэ.
• Амьсгалалт зогсох буюу тасалдана.
• Царай цайна.
• Муужрах буюу муужран унана.
• Хүйтэн хөлс гарна

• Үс босно.
• Бүхий бие салганан чичирнэ.
• Уруул залгих хөдөлгөөн хийнэ.
• Хоолой сөөнгөтөнө, үг гарахаа болино.
• Амь тэнсэнэ.Амьсгалалт давчдана.
• Хамар сарталзан
• Хүүхэн хараа хэвийн биш өргөснө.
• Цусны даралт ихсэнэ.
• Сандралд орж хаа байгаа газраасаа мэгдэн зугтана.

Эмчилгээ

Сэтгэл түгшилтийн үед амьсгалын дасгал хийх нь биемахбодын зовиуруудыг бууруулан булчинг суллан тайвшруулдаг.

3 секупдын турш удаанаар амьсгал авах,
3 секундын турш удаанаар амьсгал гаргах
Дахин амьсгал авахын өмнө 3 секундын турги амьсгал түгжих

Амьсгалын дасгалыг өдөр бүр 10 минутаас дээш хугацаагаар тогтмол хийж, би бүрэн тайвширлаа гэж өөрийгөө ятгах.

Сэтгэл түгшилтийг бууруулах өөр нэг үр дүнтэй арга бол дасгал хөдөлгөөн хийх явдал юм. Бясалгал болон биеийн тамирын дасгал хөдөлгөөн нь сэтгэл түгшилтийг бууруулахад чухал нөлөөтэй