Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын дарга Л.Бямбасүрэнтэй ярилцлаа.

-Даатгуулагчдад олгох хөнгөлөлттэй эмийг шинэчлэн баталсан. Тухайн эмийн жагсаалтыг гаргахдаа юуг илүү анхаарч үздэг вэ?

-Бид 2019 онд амбулаторийн үзлэгээр ямар өвчин давамгайлж байсан гэдгээс хамааран олон улсын эмнэл зүйн удирдамжийг үндэслэж хөнгөлөлттэй эмийн жагсаалтаа гаргасан. Тухайлбал, зонхилон тохиолдож буй өвчлөлөөс сонгох юм. ингэхдээ нас баралтын голлох шалтгаан болж байгаа эмнүүд, эмнэлэгт хэвтэх эрсдэлийг бууруулах, эмийг тогтмол хэрэглэснээс иргэд санхүүгийн эрсдэлд оруулж болзошгүй гээд 111 өвчнийг сонгон үүнд таарсан олон улсад хэрэглэдэг эмнэл зүйн удирдамжид тохирсон эмийг хамруулж байгаа юм. Тэгэхээр хэн нэгэн хүн өвдлөө гэхэд өрхийн эмч дээрээ очиж хяналтад орсноор эмч цахим жор бичихэд бусад эмийн сангуудад энэ хүнд ийм эм бичлээ гэсэн программ зэрэг очно гэсэн үг.

-Тэгэхээр иргэд дүүрэг харгалзахгүй хөнгөлөлттэй эмээ авах боломжтой гэсэн үг үү?

-ирэх сараас и-баримт, цахим сүлжээнд холбогдсон эмийн сангууд хөнгөлөлттэй эм олгохоор болсон. Хөнгөлөлттэй эм бичиж буй эмийн санч болон иргэн хурууны хээгээ таниулах юм. Ингэснээр тухайн хороо, дүүрэгт бүртгэлгүй, түр оршин суугчид хөнгөлөлттэй эмээ авна. өөрөөр хэлбэл, иргэд өөрт тохирсон эмээ анхан шатны эмчээр бичүүлсэн бол сарын хугацаанд хөнгөлөлттэй эмийг дурын эмийн сангаас авах боломж нээгдсэн. баянхошууны өрхийн эмнэлэгт үзүүлсэн бол баянзүрх дүүргийн эмийн сангаас очоод хөнгөлөлттэй эмээ авах боломжтой. Дэлхийн 191 оронд мөрдөгдөж байгаа олон улсын эмнэл зүйн платформ гэж байгаа. Түүнд хэрэглэж буй 200-гаад нэр төрлийн эм манай улсын эмийн бүртгэлд бүртгэгдээгүй. Тэгэхээр эм ханган нийлүүлэгч нартай хамтран олон улсад бүртгэгдсэн чанартай эмийг оруулж ирэх хэрэгтэй. гэтэл манайд амоксициллин эм л гэхэд 78 худалдааны төвд өөр өөр нэршлээр худалдаалагдаж байгаа юм. бид монгол улсад байгаа эмийг оруулж ирэхээс илүүтэйгээр олон улсын удирдамжид орсон эмийг оруулж ирэх шаардлагатай байна.

-Хөнгөлөлттэй эмийг сар бүр эмийн сангуудаар олгодог болсон. Нийт хичнээн эмийн сангуудаар худалдаалах вэ?

-Бид хөнгөлөлттэй эмээр үйлчлэх хүсэлтэй байгаа эмийн сангуудын хүсэлтийг хүлээн авч гэрээ хийн ажиллаж байна. ингэхдээ энэхүү үйлчилгээг үзүүлэхийн тулд хоёр шаардлага тавьж байгаа. Үүнд и-баримт олгох, мөн интернэтэд заавал холбогдсон байх юм. Энэ шаардлагыг хангасан тохиолдолд бид гэрээ байгуулаад хөнгөлөлттэй эмээр үйлчлүүлэх эрхийг өгч байна. өмнө нь нэг эмийн санд хоёр юмуу гурван сая төгрөгийн эм борлуулна гэсэн төсөв өгдөг байснаас зарим тохиолдолд эмийн нөөц багатай эмийн сангуудад нөөц нь дуусчихдаг. бусад эмийн сангуудад хуваарилагдсан төсвөө барахгүй гэх асуудлууд их гарч байсан. Тиймээс иргэдэд хөнгөлөлттэй эмийг хүртээмжтэй хүргэх үүднээс уих-аар батлагдсан эм-ийн даатгалын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар арваннэгдүгээр сарын 2-ны өдрөөс эхлэн улсын хэмжээнд бүх эмийн сангаар хөнгөлөлттэй эм олгохоор болсон. 2020 онд эмД-ын газар 1001 эмийн сантай гэрээтэй байсан бол одоогийн байдлаар 1600 гаруй эмийн сан хөнгөлөлттэй эмээр үйлчлэх хүсэлтээ ирүүлээд байна. Тиймээс хөнгөлөлттэй эмээр үйлчлэх эмийн сангийн тоо 60 хувиар нэмэгдсэн.

-Өмнө нь хөнгөлөлттэй эмийн жорыг өрхийн эмнэлгийн эмч бичдэг байсан. Одоо ямар эмч бичих вэ?

-Өмнө нь өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч, сумын эрүүл мэндийн төвийн эмч бичдэг байсан бол одоо бүх шатны эмч нар бичнэ. Амбулаторийн үзлэг хийж байгаа бүх эмч бичнэ гэсэн үг юм. өнөөдрийг хүртэл хөнгөлөлттэй эмийн жорыг 3382 эмч бичдэг байсан бол одоо бүх шатлалын, улсын болон хувийн эмнэлгийн хүсэлт гаргасан нийт 6500 гаруй эмч жор бичнэ. эмч нар цахим жорыг бичихдээ хяналтыг сайжруулах, давхардлыг арилгах, хариуцлагаа өндөржүүлэх үүднээс хурууны хээн системийг ашиглахаар болсон. эмийн жор бичих эмчийн мэдээллийг эмнэлэг бүрээр цуглуулж цахимд бүртгэх ажил хийгдлээ. Иргэдэд үзүүлэх хөнгөлөлттэй эмийн үйлчилгээг хүртээмжтэй болгох үүднээс хөнгөлөлттэй эмэнд зарцуулах санхүүжилтийн хэмжээг нэмэгдүүлж ажиллалаа. иймд иргэд санхүүжилт дуусна гэх шалтгаанаар сарын эхний өдрүүдэд оочер дугаар үүсгэхгүй, өөрийн боломжтой цагтаа эмнэлэгт очиж эмээ бичүүлэн, гэрээт эмийн сангаас эмээ авах боломж бүрдсэн. Түүнчлэн эрүүл мэндийн даатгалаас хөнгөлөлттэй олгож буй эмийн олголт болон зарцуулалтад иргэний хяналтыг нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлсэн. Хөнгөлөлттэй эм авсны дараа и-баримтын системээр Танд хөнгөлөлттэй эм авсан эсэх талаар асуусан зурвас очих юм. иргэн "тийм" эсвэл "үгүй" гэсэн хариултыг өгөх шаардлагатай бөгөөд энэ нь хөнгөлөлттэй эмийн зүй зохистой зарцуулалтад иргэний оруулж буй хувь нэмэр болох юм. хэрэв "Үгүй" гэсэн хариулт өгсөн тохиолдолд эмДЕг хяналт шалгалт хийж шаардлагатай арга хэмжээг авч ажиллана.

-Хөнгөлөлттэй эмийн жагсаалт шинэчлэгдэн гарсан. Коронатай холбоотойгоор ханиаднаас сэргийлэх, эмчлэх төрлийн эм багтсан уу?

-Эрүүл мэндийн даатгалын Үндэсний зөвлөлөөр 136 нэр төрлийн 522 худалдааны нэршлийн эмийг 30-70 хувь хөнгөлөх шийдвэр гаргалаа. эмийн жагсаалт гаргахдаа олон улсын аргачлалын дагуу хүн амын дунд зонхилон тохиолддог өвчний үед хэрэглэдэг эмийг даатгалын хөнгөлөлтөд оруулсан. нь 812 төрлийн эм байсан. Тухайн үед орж байсан онцгой шаардлагатай эм хасагдаагүй байгаа. харин бид олон улсын эмнэл зүйн удирдамжийг үндэслэсэн хөнгөлттэй эмийн жагсаалтыг гаргасан. Нэршлийн хувьд хасагдсан зүйл байхгүй. тунгийн хувьд бага хэмжээгээр хасагдсан. Тиймээс дээр хэлсэнчлэн олон улсын эмнэл зүйн удирдамжинд заагдсан зохистой тунг авсан байгаа. Энэ удирдамжинд багтаагүй зарим нэг эм хасагдсан. Иргэд зүрх судас, чихрийн шижин, уналт таталт, зүрхний хэм алдагдал зэрэг өвчтэй хүмүүс эмээ түвэггүй авах боломж бүрдүүллээ. өмнө нь лавлагаа шатны эмнэлгийн эмч нар хөнгөлөлттэй эм бичдэггүй учир иргэд эмчийн жорыг өрхийн эмчээр дахин хуулуулж, хямд үнээр эм авдаг хүндрэлтэй байсан.

Үргэлжлэлийг ӨДРИЙН СОНИН Д.ОТГОНТУЯА