Улсын наадмаас авхуулаад аймгуудын ойн баяр цэнгэл наадмын морь,бөх,сурын шалгаруулалт шударга бус дарга нарт хэт долдойдсон байдалтай шийдвэрлэгдэж байгаад түмэн олон ихэд хилэгнэж байна. Монголчууд шударга бусд яснаасаа дургүй ч эл дархлаа нь унтарчхаад байж. Үндэстний оршихуйн гол тулгуур нүүдэлчин ахуй соёлын томоохон суурь, цогц эрийн гурван наадам бол сууриншилтын нөлөөнд багагүй автаад буй бидний угсаа гарал, түүх уламжлалаараа бахархах цогц.

Хамгийн шударга гэж нийтээрээ уухайлан баярлаж, хүч ухааны царааг мэдрэн баясаж сэтгэлгээгээ сэргээдэг баяр наадмыг хүртэл дарга нарын зөөлөн суудлыг чилээхгүй, тэдэнд таалагдуулах гэж уралдаан, барилаан, цэц мэргэнийг хүртэл будилуулдаг ялзарсан бүтэц бий болсонд түмний эгдүүцэл ихэд дэвэрсэн хэрэг.

Авлигачидтайгаа ингэж нийтээрээ түрхэрч тэмцдэггүй мөртлөө наадам гэхээр сүржигнэх… гэх сэтгэгдэл сошиал орчинд түгж байна. Яагаад наадам шударга бус болоход түрхэрч эсэргүүцээд элдэв хулгай луйврыг хүлцдэг вэ гэх асуултад хэд хэдэн шалтгаан бий.

Нэгдүгээрт эрх мэдэлтнүүдтэй сүлбээтэй авлигалын бүлэглэл одоохондоо асар их хүчтэй. Өөрсдийг нь онож шүүмжлэн шүгэл үлээсэн хэнийг ч шүүхийн шийдвэргүй шахам шоронд хатаах хэмжээний харгислал тэдний хувьд амархан. Ямар харанхуй вэ? гэж хашгираад ялтан болдог бурангуйдал арилаагүй учраас тэмцлийн түрхэрэлт хүчээ авч чадахгүй байна.

Хоёрдугаарт нийгмийн байдлыг ширхэгчлэн мэдэх эрдэмтэн, судлаач, сэхээтэнхлэг хэсгийнхэн цэгцтэй, оновчтой тэмцлийн замыг зааж өгөх цаг болоогүй гэж хардаг уу эсвэл бас л айдсын хүлээсэн баглаастай байна уу. Хямралаас гарах арга замыг тэмцэл жагсаал бус арай өөрөөр хараад өдий хүргэв үү? ард түмний сонорт тэдний үг хүрэхгүй байна уу? хүргэхгүй байна уу? гэх мэт олон асуулт бий.

Авлигалч нь аль хэдийн тодорхой зарим улс төрчид аймгуудын ой хэсэн хүндэт суудалд заларч яваад хүн бүхэн бухимдах ч түмний хилэнг огт тоохгүй өнгөрүүлэх том хар хүч байсаар л байна уу?