Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзоригтой ярилцлаа.

-Нийгмийн даатгалыг тэглэх ажил хэзээнээс хэрэгжиж эхлэх вэ?

-УИХ-аас эдийн засгийг сэргээж, эрчимжүүлэхтэй холбоотойгоор УИХ-ын тогтоол, Нийгмийн даатгалын шимтгэлийг чөлөөлөхтэй холбоотойгоор ажилчдад санхүүгийн дэмжлэг олгох харилцааг зохицуулсан хууль батлагдсан. Энэ хууль дөрөвдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлнэ. Хууль батлагдсантай холбоотойгоор нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сарын хугацаанд тэглэх, нийгмийн даатгалын ажилгүйдлийн даатгалын сангаас ажилчдад гурван сарын хугацаатай 200 мянган төгрөг олгохыг Засгийн газраас холбогдох журмыг батлахаар хуулийн заалтанд орсон. Энэ хуулийн дагуу манай яам Сангийн яамтай хамтарч харилцааг зохицуулсан журмыг боловсруулж, Сангийн яам болон Хууль зүйн яаманд санал хүргүүлж байгаа. Ирэх долоо хоногийн Засгийн газрын хуралдаанаар оруулж, харилцааг зохицуулсан журам батлагдана.

Нийгмийн даатгалын санд төлж байгаа ажилчин болон ажил олгогчийн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сарын хугацаагаар чөлөөлж байгаатай холбогдуулж, харилцааг зохицуулсан журмаар тодорхой шийдэгдэнэ.

УИХ-ын шийдвэр гараад ажилчин болон ажил олгогчийн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сарын хугацаанд чөлөөлж байгаа. Энэ хугацаанд нийгмийн даатгалын шимтгэл нь чөлөөлөгдөж байгаа ажилчны нийгмийн даатгалыг төлснөөр тооцож нийгмийн даатгалын дэвтэрт бичилт нь хийгдэнэ. Хувийн хэвшилд ажиллаж байгаа ажилчид сүүлийн хоёр сарын цалингийн дунджаар нийгмийн даатгалын дэвтэрт нь бичилт хийж, нийгмийн даатгалыг тасалдуулахгүй байх харилцааг зохицуулна.

ХУВИАРАА ХӨДӨЛМӨР ЭРХЭЛЖ БАЙГАА ИРГЭДИЙН НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛИЙГ ЗУРГААН САРААР ЧӨЛӨӨЛНӨ

- Хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэдийн нийгмийн даатгалыг чөлөөлөх үү?

-Хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэдийн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг зургаан сараар чөлөөлнө. Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид тогтмол орлого олохгүй байсны улмаас сар тутамд нийгмийн даатгалын шимтгэлээ төлж чадахгүй бол, нийгмийн даатгалын газартай гэрээ байгуулж, улирлаар болон хагас жилээр төлөх харилцаа нь нийгмийн даатгалын хуулиар нээлттэй байдаг. Иймээс нийгмийн даатгалын байгууллагатай гэрээ хийж, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг улирлаар болон хагас, бүтэн жилээр төлнө гэж гэрээ хийчихсэн байгаа хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид энэ хуульд хамаарах журмыг боловсруулж байгаа. Хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ буюу 420 мянган төгрөгөөр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлж, дэвтэрт нь бичилт хийх зохицуулалт оруулж байгаа. Гэхдээ нийгмийн даатгалын одоогийн мөрдөж байгаа хуулиар хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэн хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 10 дахин нэмэгдүүлсэн хэмжээгээр нийгмийн даатгалын шимтгэлээ төлөх боломжтой.

-Нийгмийн даатгал төлж байгаа иргэдэд 200 мянган төгрөг олгоно гэж байгаа. Энэ 200 мянган төгрөгт ямар хүмүүс хамрагдах вэ?

-Нийгмийн даатгал төлж байгаа хувийн хэвшилд ажиллаж байгаа ажилчдад 200 мянган төгрөгийн санхүүгийн дэмжлэг олгохоор хуульд туссан байгаа. Энэ мөнгөний зохицуулалтыг журамдаа оруулж өгнө. Төрөөс олгох 200 мянган төгрөгийг хувийн хэвшилд ажиллаж, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөг хүмүүст олгоно. Харин хувиараа хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэд ажилгүйдлийн даатгалын шимтгэл төлдөггүй учраас 200 мянган төгрөгийн санхүүгийн дэмжлэгт хамаарахгүй. Хуульд ч гэсэн тодорхой заагдсан байгаа.

600-700 МЯНГАН АЖИЛЧИН НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛИЙН ЧӨЛӨӨЛӨЛТӨД ХАМРАГДАХ СУДАЛГАА ГАРЧ БАЙГАА

-Одоогоор хэчнээн иргэн нийгмийн даатгалын шимтгэлээс чөлөөлөгдөж байна вэ?

-Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж байгаа 700 мянга гаруй ажилчин байна. Мөн 180 мянга орчим хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид байгаа. Нийтдээ 600-700 мянган ажилчин нийгмийн даатгалын шимтгэлийн чөлөөлөлтөд хамаарах болов уу гэсэн тооцоо судалгаа гарч байгаа.

-Журам нь ирэх долоо хоногт батлагдах юм байна. Тэгэхээр нийгмийн даатгалын шимтгэлийг чөлөөлөх ажил дөрөвдүгээр сарын 1-нээр тооцогдоод явах уу?

-Хуулинд дөрөвдүгээр сарын 1-нээс аравдугаар сарын 1-ний хооронд буюу зургаан сарын хугацаанд нийгмийн даатгалын шимтгэлийг чөлөөлнө гээд заасан байгаа. Журам ирэх долоо хоногт батлагдана. Энэ нь дөрөвдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжээд явна.

-Одоогоор нийгмийн даатгалын сангаас хэчнээн иргэн ажилгүйдлийн тэтгэмж авч байна вэ?

-Нийгмийн даатгалын сангаас, ажилгүйдлийн даатгалын сангаас тэтгэмж олгодог. Сүүлийн есөн сар тасралгүй нийгмийн даатгалаа төлсөн ажилтан нийгмийн даатгалын сангаас ажлын 76 хоногтой тэнцэх тэтгэмж авдаг. Өнгөрсөн жилийн эхний улирлын байдлаар 5000 ажилтан ажлаас халагдсан гэж хүсэлт гаргаж, ажилгүйдлийн даатгалын сангаас тэтгэмж авч байсан. Нийтдээ есөн тэрбум төгрөгийг тэтгэмжид зарцуулсан. Энэ оны эхний гурван сарын байдлаар ажилгүйдлийн даатгалын сангаас ажилгүйдлийн тэтгэмж авсан судалгаа хийж үзсэн ч, тоон судалгаагаар өсөлт өндөр гараагүй. Эхний улирлын байдлаар 5200 хүн ажилгүйдлийн даатгалын сангаас тэтгэмж авах хүсэлтээ гаргаж, тэтгэмж авч байна.

ХҮҮХДИЙН МӨНГӨН ТЭТГЭМЖИЙН ХЭМЖЭЭГ 10 МЯНГАН ТӨГРӨГӨӨР НЭМЭГДҮҮЛЖ ГУРВАН САРЫН ХУГАЦААНД ОЛГОХООР БОЛСОН

-Хүүхдийн мөнгийг 30 мянга болгож байгаа. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө үү?

-Эдийн засгийн хүнд үед иргэдийнхээ орлогыг бууруулахгүй байх, амьжиргааны төвшинг дордуулахгүй байх үүднээс хүүхдийн мөнгөний хэмжээг нэмэгдүүлэх нь зүйтэй гэж үзсэн. Гурван сарын хугацаатай хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг 10 мянган төгрөгөөр нэмэгдүүлж олгохоор болсон. Нийтдээ 34 тэрбум төгрөгийн нэмэлт үүсвэрийг Засгийн газар шийдвэрлэж байгаа. Засгийн газраас баталсан хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж олгож байгаа журмаар зохицуулагдаад явна. Хүүхдийн мөнгийг сар бүрийн 20-нд олгодог. Иймээс дөрөвдүгээр сарын 20-25-ны хооронд хүүхдийн мөнгийг нэмэгдсэн хэмжээгээр нь олгоно. Хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж дээр шинээр журам гаргахгүй.